Vr1sep
Op 1 september 2020 is de leerplicht een jaar vervroegd. Dat is niet meer vanaf het eerste leerjaar, maar vanaf de derde kleuterklas, in het kalenderjaar waarin de kleuter vijf jaar wordt of al geworden is. Bovendien moet de kleuter 290 halve schooldagen aanwezig zijn in de derde kleuterklas om naar het eerste leerjaar te mogen gaan. In een schooljaar zijn er slechts 360 halve schooldagen. Een kleuter mag dus hoogstens 70 halve schooldagen afwezig zijn in de derde kleuterklas.
In 2005 wordt de zone 30 aan elke school verplicht. De zone 30 bestond dan wel al 10 jaar, maar het rijgedrag was intussen niet veranderd. Één op de tien bestuurders reed dubbel zo snel, wat een intrekking van het rijbewijs voor minstens vijftien dagen tot gevolg had. Eén van de redenen was dat je niet goed kon zien wanneer je een zone 30 inreed. De verkeersborden waren nogal klein. Het huidige elektronisch verkeersbord is wel duidelijk.
In 1985 wordt het wrak van de Titanic ontdekt op bijna 4 km diepte. Door de ontdekking van de Amerikaanse oceanograaf Robert Ballard kwam veel over de fatale reis van het schip aan het licht. In 2019 ontdekten de onderzoekers dat grote delen van het schip intussen verdwenen waren door een metaaletende bacterie.
In 1975 wordt de vierde graad van de lagere school definitief afgeschaft. Eerst verdween het achtste studiejaar en dan het zevende. Dat kwam vooral omdat de slimme leerlingen na het zesde leerjaar vertrokken naar de colleges om daar hun vierde graad te doen als voorbereiding op de middelbare school.
In 1970 is er geen school meer op zaterdagvoormiddag. Maar daarom werd het nog niet meteen afgeschaft. Het verkorten van de schoolweek tot vijf lesdagen werd pas vier schooljaren later verplicht, in 1974, als gevolg van de oliecrisis.
1 september is de sterfdag van Zonnekoning Lodewijk XIV in 1715. Hij stierf vier dagen voor zijn 77e verjaardag. In het eerste deel van zijn regeerperiode was hij een heel goede koning die Frankrijk vooruit hielp. Bij zijn dood daarentegen liet hij zijn land achter in een desastreuze toestand. De vele oorlogen hadden voor een enorme financiële schuld gezorgd. Lodewijk XIV was een absolute vorst. Nu zouden we dat een dictator kunnen noemen.
Op 4 september 1882 wordt in Amerika voor het eerst de elektriciteit ingeschakeld. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 4 september hoor je maandag in een nieuwe TM.
Vr2sept
Vandaag beginnen we aan de laatste 120 dagen van het jaar. Zoals elke weekdag kan je op die uur chonologisch meereizen in de TM.
Vorig jaar (2021) kondigt de Zweedse groep Abba aan na 40 jaar terug op te treden met nieuwe nummers. Het nieuwe album verscheen twee maanden later begin november (5 nov). Twee nieuwe nummers daaruit moeten de comeback al in de kijker zetten: I still have faith in you en Don’t shut me down. Ook wordt bekend gemaakt dat Abba een gelijknamige concertreeks zal geven in Lodon in de vorm van hologrammen, de zogenaamde ABBA-tars.
Op 2 september 1990 wordt Rudy Dhaenens uit Deinze wereldkampioen op de weg. Ploegmaat Dirk De Wolf is tweede. In datzelfde jaar 1990 was Rudi Dhaenens 2de in de Ronde van Vlaanderen en 4de in Luik-Bastenaken-Luik. Wegens hartproblemen moest hij twee jaar later in 1992 stoppen met wielrennen. Zoals bekend, verongelukte Rudi Dhaenens zes jaar later, in 1998, op de E40 op weg naar Eurosport waar hij co-commentaar was voor de Ronde van Vlaanderen. Hij overleed een dag later in het ziekenhuis in Aalst.
Op 2 september 1968 overlijdt Ernest Claes. Hij was de schrijver van De Witte. De zwart-wit film van De Witte was trouwens de eerste langspeelfilm in ons land in 1934. In 1980 maakte Robbe De Hert een kleurenversie. De Witte was ook één van de hoofdfiguren in de tv-serie ‘Wij, Heren van Zichem’, hoewel dat scenario eigenlijk een samensmelting was van drie verhalen van Ernest Claes, nl. De Witte, ‘Het leven van Herman Coene’ en ‘Het Kosthuis van Fien Jansens’. Zichem was het geboortedorp van Ernest Claes. Hij studeerde Germaanse Filologie aan de universiteit in Leuven. Op het einde van de Tweede Wereldoorlog werd hij beschuldigd van collaboratie en werd hij drie maanden opgesloten in de gevangenis van St-Gillis. Hij werd uiteindelijk vrijgesproken.
Vandaag 85 jaar geleden, in 1937, overlijdt de Franse historicus en pedagoog Pierre de Coubertin, grondlegger van de moderne Olympische spelen in 1896.
In 1915 ontdekken twee boomsnoeiers in het bos in de buurt van ’t Aanwijs in Beernem, het begraven lichaam van baron Henri d’Udekem d’Acoz. Hij was drie maanden geleden spoorloos verdwenen uit zijn kasteel in Ruddervoorde. Het was de eerste van de zes moorden van Beernem, tussen 1915 en 1944.
Een tornado veroorzaakt veel schade in Kortemark in 1902, vandaag du 120 jaar geleden. Er zijn meerdere zwaargewonden.
Maandag is het een halve eeuw geleden, in 1972, dat tijdens de Olympische Spelen in München, Israëlische atleten worden gegijzeld door Palestijnse terroristen. Maandag zelfde tijd hoor je hier meer over in een nieuwe TM.
Vr3sept
De gijzeling van leerlingen, leraren en personeel van een school in Besland in Rusland in 2004 eindigt op 3 september in een bloedbad. 334 kinderen en volwassenen kwamen hierbij om. Tientallen Tsjetsjeense terroristen gijzelden sinds 1 september meer dan 1100 schoolkinderen en volwassenen. Ze probeerden daarmee de terugtrekking van de Russische troepen uit Tsjetsjenië te forceren. De gijzeling was een dieptepunt in een al langlopend conflict met de Russische regering over de onafhankelijkheid van Tsjetsjenië.
Het zit vooraan in het nieuws op 3 september in 1997: Michael Jackson treedt op in Oostende voor 50 000 fans. Het optreden was 3 dagen uitgesteld wegens het plotse overlijden van prinses Diana. Michael Jackson was te erg gegrepen door het overlijden dat hij zijn concert in Oostende prompt afzegde, maar het dus drie dagen later, vandaag in 1997, goed maakte.
Het ‘Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen’ wordt in 1981 van kracht, vandaag dus 40 jaar geleden. Het verdrag werd twee jaar eerder in 1979 al door de VN aangenomen. Het duurde nog wel tot de zomer van 1985 tot ons land het verdrag goedkeurde.
Het is voorpaginanieuws in Zweden in 1967. Sinds 5 uur die ochtend reden de Zweden rechts in plaats van links. Alleen het noodzakelijke verkeer mocht die nacht en ochtend de weg op. Om kwart voor vijf moest al het verkeer in Zweden stilstaan, vijf minuten wachten en zich dan voorzichtig verplaatsen naar de rechterkant van de weg. Om stipt 5:00 uur mochten ze dan hun weg aan de rechterkant van de weg verderzetten.
Op 3 september in 1967 wordt Eddy Merckx voor het eerst wereldkampioen. Hij deed dat nog twee keer over in 1971 en 1974.
Vandaag in 1944 wordt Brussel bevrijd in de Tweede Wereldoorlog. De bevrijding van ons land duurde tot einde september 1944, met enkele uitlopers tot begin november én met een herovering van een deel van de Ardennen door het Duitse leger van december 1944 tot januari 1945. Het zijn vooral Britten en Amerikanen die Brussel bevrijden. De Canadezen, Polen en Belgische troepen van de Brigade Piron volgden, dat was een dag later op 4 september. Intussen zette het Duitse leger nog de vliegende V1- en V2-bommen in met als doel de haven van Antwerpen en Luik.
Het weer is zeer warm tot 33,6° in Bastenaken in 1929.
Maandag reizen we met het schip De Meibloem naar Amerika om er in 1620 een nieuw leven te beginnen. Hoe dat zit, hoor je maandag in een nieuwe TM.
Ma4sept
In 1882 schakelt Thomas Edison de elektriciteit in. Hiermee kregen voor het eerst in de geschiedenis 59 klanten die rondom zijn eerste energiecentrale in Manhattan in New York woonden, 110 volt gelijkstroom. Edison was een uitvinder, hoewel we dit toch met een korrel zout moet nemen, want eigenlijk kocht hij met zijn bedrijf uitvindingen op en liet dan de patenten op zijn naam maken. Edison bezit zo afgerond 1400 uitvindingen op zijn naam.
Het is vandaag precies 60 jaar geleden, op 4 september 1963, dat Robert Shuman is overleden. De Franse politicus was één van de stichters van de EU. In 1950, vijf jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog, legde hij als minister van buitenlandse zaken een verklaring af, waarin hij voorstelde een Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal op te richten. Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de BeNeLux konden zo hun kolen- en staalproductie bundelen. Deze zogenaamde Shumanverklaring was het begin van wat uiteindelijk de huidige Europese Unie zou worden. In 1958 werd Robert Shuman met algemene stemmen gekozen tot eerste voorzitter van het Europese Parlement.
In 1989 overlijdt de Luikse auteur Georges Simenon. Hij werd vooral bekend als de geestelijke vader van Maigret, de politiecommissaris met pijp in Parijs. Jules Maigret was de hoofdpersoon in 75 romans en 28 kortverhalen van deze Belgische schrijver. Van de fictieve figuur Maigret bestaat wél een echte geboorteakte die ingeschreven staat in de gemeente Delfzijl bij Groningen in Noord-Nederland.
Precies een jaar geleden (2022) is paus Johannes Paulus I zalig verklaard. Hij was de paus die amper 33 dagen paus was tot aan zijn zeer plotse dood. Hij stond bekend als de lachende paus. Hij was de eerste paus met een dubbele naam én de enige die het achtervoegsel I (= de eerste) aan zijn naam toevoegde. Hij was ook de eerste paus die geen kroning wou en afstand deed van het zogenaamde majesteitelijke meervoud, behalve dan in de teksten die de Curie had voorbereid. Over zijn plotse dood waren er veel speculaties. Paul Johannes Paulus I overleed aan een hartaanval tijdens zijn slaap.
Morgen tijdreizen we onder meer naar 1972 voor de gijzeling van de Israëlische sportploeg tijdens de Olympische Spelen in München.
Di5sept
Dag op dag 10 jaar en 4 maanden na de eerste trein in ons land tussen Brussel en Mechelen wordt op 5 september 1845 een Koninklijk Besluit ondertekend voor de aanleg van een spoorlijn tussen Deinze en Tielt. Maar het stadsbestuur van Tielt was hierover niet te spreken. Het conservatieve Katholieke stadsbestuur vreesde immers dat de trein, als kenmerk van de industriële revolutie, het socialisme, het acoholisme en de prostitutie naar Tielt zou brengen, in die volgorde. Ook Brugge en Roeselare waren tegen de spoorlijn tussen Tielt en Deinze, omdat die hun eigen spoorlijn tussen Brugge en Kortrijk via Roeselare wilden promoten.
Vandaag in 1920 vindt de eerste IJzerbedevaart plaats. Die brengt hulde aan de Vlaams-Ierse kunstschilder en frontsoldaat uit Brugge, Joe English, op het militaire kerkhof van Steenkerke bij Veurne. Later is hij bijgezet in de crypte van de IJzertoren in Diksmuide. In de eerste jaren van de IJzerbedevaart deden de bedevaarders de dorpen aan waar een Belgisch militair kerkhof lag. De IJzerbedevaart is ter nagedachtenis van de gesneuvelde Vlaamse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog.
Op 5 september 1972 wordt tijdens de Olympische Spelen in München de Israëlische sportploeg overvallen door Palestijnse terroristen. Elf atleten en officials werden gegijzeld in hun appartement. Ze kwamen uiteindelijk om het leven samen met een politieman en vijf van de acht Palestijnse gijzelnemers tijdens een mislukte bevrijdingsactie. Er volgden een reeks wraakacties door Israël, waarbij twee van de drie ontsnapte gijzelnemers gedood werden.
In 1997 overlijdt Moeder Teresa van Calcutta. De Katholieke zuster bekommerde zich over de armsten in India. Ze deed dit wel met een visie die deed denken aan een dictatuur. Toch kreeg ze de Nobelprijs voor de Vrede en werd ze door de paus al heilig verklaard in 2016, amper 19 jaar na haar dood. Bij haar overlijden vandaag in 1997, bleek zij helemaal niet zo een heilig boontje te zijn. Ze doopte onder meer moslims en hindoes zonder dat die dat wisten.
Net een jaar geleden (2022) werd met ruim 57% Liz Truss verkozen als nieuwe leider van de Britse Conservatieve Partij nadat Boris Jeltsin, twee maanden eerder, had aangekondigd af te treden. Ze bleef amper 49 dagen premier. Haar foto bij de eedaflegging bij Queen Elizabeth ging de geschiedenis in als de kortstzittende Britse premier met de langstzittende Britse konigin. Twee dagen later overleed de queen.
Morgen zelfde tijd zijn wij er weer. Dan reizen we met De Meibloem naar Amerika om er een nieuw leven te beginnen.
Wo6sept
In 1620 vertrekt uit de Britse haven Plymouth het schip De Meibloem. De MayFlower, zoals het schip eigenlijk heette, bracht 120 Engelse en Nederlandse kolonisten naar Amerika om daar een nieuw leven te beginnen. Ze werden de Pilgrim Fathers genoemd, omdat ze vluchtten voor hun religie. Het verhaal van De Meibloem en de eerste pelgrims werd verfilmd in de mini-serie ‘Saints & Strangers’.
De grootste Russische stad na Moskou heet sinds vandaag in 1991 opnieuw Sint-Petersburg. Sinds 1924 heette de stad Leningrad en daarvoor 10 jaar lang Petrograd. Vòòr de Eerste Wereldoorlog was het al Sint-Petersburg sinds 1703. De naam van de stad verwijst naar de Russische tsaar Peter de Grote. Nu is Sint-Peterburg een belangrijk verkeersknooppunt met een zeehaven, een internationale luchthaven en een verbinding met de 3530 km lange rivier Wolga.
Vandaag in 1931 lijkt het al herfst in de Ardennen. De temperatuur kwam niet hoger dan 8°C.
In 2017 komt de orkaan Irma aan land op het eiland Sint-Maarten. Er vallen acht doden en er is veel schade. Na de passage op het eiland trok de orkaan verder langs de Britse Maagdeneilanden naar Puerto Rico, Cuba en Florida.
Vijf jaar geleden, vandaag in 2018, overlijdt acteur Burt Reynolds na een hartaanval. Hij werd vooral beroemd door zijn vele rollen met een macho-uitstraling. Hij speelde in maar liefst 120 films van 1961 tot 2017.
In 2021 is acteur Jean-Paul Belmondo overleden. Een belangrijk element in de commerciële successen van Belmondo waren de actiescènes en de stunts die de Franse acteur bijna altijd zelf uitvoerde. Hieraan kwam een einde door een ongeluk op de set van Hold-up in 1985. In 2001 kreeg Belmondo een beroerte en sindsdien acteerde hij nauwelijks nog. Zijn laatste film en meteen ook de hoofdrol was in 2008 in Un homme et son chien.
Ik hang de TM alvast aan de computer om ze op te laden met het nieuws van 7 september. Morgen tijdreizen we onder meer naar 1986 als Desmond Tutu de eerste zwarte aartsbisschop in Zuid-Afrika wordt. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 7 september hoor je morgen zelfde uur in een nieuwe aflevering van de TM.
Do7sept
Dag op dag 10 jaar geleden, in 2013, is de zanger van The Machines, Paul Despiegelaere, overleden. ‘I see the lies in your eyes’ en ‘Don’t be cruel’ maakten deze Gentse belpop-groep bekend.
Acteur Julien Schoenaerts, vader van Matthias Schoenaerts, overlijdt in 2006. Vader Schoenaerts speelde onder meer de rol van Pieter de Coninck in de film De Leeuw van Vlaanderen en de rol van monseigneur Stillemans in de film Daens.
In 2003 overlijdt Warren Zevon bekend van ‘Werewolves of London’ (where oe), vandaag dus 20 jaar geleden.
In 1997 is Mobutu Sese Seko overleden. Hij was bijna 40 jaar president en dictator van Zaïre, nu Kongo. Als kolonel in het leger pleegde hij twee staatsgrepen. De eerste mislukte onder meer wegens een te zwak bewapend leger en te weinig discipline. Hij slaagde er wel in om premier Lumumba te arresteren en later te vermoorden. Een vraag was dat van verschillende Westerse regeringen waarin de Belgische regering Eyskens niet onbesproken is. De tweede staatsgreep lukte wel, waardoor Mobutu Sese Seko de macht in handen nam.
Desmond Tutu is de eerste zwarte aartsbisschop in Zuid-Afrika die vandaag in 1986 wordt ingewijd. Twee jaar eerder, in 1984, kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn inspanningen om de verschillende bevolkingsgroepen in vrede met elkaar te laten leven na de val van het apartheidsregime in Zuid-Afrika. 10 jaar tot in 1996 was hij aartsbisschop in Kaapstad.
Vandaag 45 jaar geleden, in 1978, is Keith Moon overleden, drummer van de rockgroep The Who. Hij stierf aan een overdosis. Keith Moon werd 32.
Op 7 september 1921 vindt de eerste Miss America-verkiezing plaats. Dat was dan nog alleen maar een schoonheidswedstrijd. De allereerste Miss America was de 16-jarige Margaret Gorman. Zij weigerde om voor de camera’s in badpak te defileren, wat voor een rel zorgde met de leverancier van de badpakken die wel in de organisatie zat van de verkiezing. Het jaar daarop begon de leverancier dan maar met een eigen verkiezing, nl. Miss Universe.
Dit was de TM van de 250e dag van het jaar. Nog 115 en het is alweer nieuwjaar. Je kan deze TM opnieuw beluisteren als podcast op de website RT.be. Morgen is het een jaar geleden (2022) dat Queen Elizabeth is overleden. Morgen meer hierover in een nieuwe TM. Graag tot morgen.
Vr8sept
Precies een jaar geleden (2022) is Queen Elizabeth II overleden. Ze werd 96. De Britse koningin was wereldwijd het oudste en langst regerende staatshoofd. Ze zat maar liefst 70 jaar op de troon. Vele Britten hadden nog nooit een andere vorst gekend. In haar koningschap kende ze 15 Britse premiers, 12 Amerikaanse presidenten en zeven pausen. Haar oudste zoon Charles is nu koning.
In 2007 raakt duatleet Benny Vansteelant zwaargewond. Tijdens een training in Hooglede werd hij opgeschept door een auto die uit een zijstraat kwam. Zes dagen later op 14 september 2007 overleed hij. Kort daarna behaalde zijn broer, Joerie Vansteelant, de wereldtitel duatlon lange afstand en volgde hij hiermee zijn overleden broer Benny op. In 2008, 2011 en 2012 deed Joerie dat nog eens over. Broer Benny Vansteelant behaalde vijf Europese en acht wereldtitels.
Op 8 september 1966 is de eerste aflevering van de sciencefictionserie Star Trek te zien. Die heet ‘The Man Trap’. De serie kende een moeiljke start met een volledige wissel van de cast na de pilootaflevering. De enige die mocht blijven was Mr. Spock met de puntoren. In het eerste seizoen in 1966 was Captain Kirk de hoofdfiguur, maar omdat zijn eerste officier Mr Spock veel sympathie kreeg bij het publiek werd zijn rol opgewaardeerd en gelijkgesteld met die van Captain Kirk. De visie van Star Trek was conflicten oplossen met goede wil en verstandig handelen, dat voorrang heeft op geweld. Bovendien werkten en leefden in Star Trek verschillende culturen en rassen samen. Ook het commando was internationaal.
8 september is overwegend warm en zonnig. In 1934, 1928 en 1911 is het zelfs 30 tot 34°C.
Michelangelo toont vandaag in 1504 zijn nieuwste beeldhouwwerk David aan het publiek. Het beeld is 5 m hoog en gekapt uit marmer. Het staat in Firenze in Toscanië in Italië. David was de Bijbelse figuur die met een slinger de reus Goliath versloeg.
Maandag is het 11 september en dat staat in ons geheugen gegrift als 9/11. Bijna 3000 mensen kwamen om het leven bij de terreuraanslag in Manhattan in 2001. Meer hierover maandag in een nieuwe TM.
Vr9sept
In 1901 overlijdt de Franse kunstschilder en graficus Henri de Toulouse-Lautrec. Hij werd pas 36. Toulouse-Lautrec was lichamelijk beperkt als gevolg van incest binnen de familie. Hij was maar anderhalve meter groot, maar met een normaal volgroeide romp en hoofd. Door zijn zwakke gezondheid werd Toulouse-Lautrec van school gehaald toen hij tien was. Hij was nochtans zeer intelligent en had hij een grote vaardigheid voor schilderen en tekenen. Zijn affiches van onder meer de Moulin Rouge in Parijs zijn wereldberoemd.
Dag op dag 75 jaar geleden, op 9 september 1947, is het de sterfdag van architect Victor Horta. Hij ontwierp onder meer het warenhuis L’Innovation in de Nieuwstraat in Brussel dat in 1967 volledig in de vlammen opging onder meer door fouten in de constructie. Zijn stijl behoorde tot de art nouveau (Frans). Het Paleis voor Schone Kunsten en het Centraal Station, beide in Brussel, en het grafmonument van componist Johannes Brahms op het kerkhof in Wenen, zijn maar enkele van zijn vele ontwerpen.
Mil Lenssens overlijdt in 2005. Hij was de geestelijke vader van het kinderprogramma Tik Tak. Het idee kreeg hij bij de trekking van de loterij. Het viel hem op hoe geboeid peuters en kleuters waren bij het zien van de beelden van de trekking. Hij ontdekte dat terugkerende beelden mét een begeleidend muziekje genoeg waren voor een kleuterprogramma.
Serena Williams wint voor de vierde keer de US Open in 2012, vandaag dus 10 jaar geleden. De Amerikaanse tennister was in de finale in drie sets te sterk voor de Wit-Russische Viktoria Azarenka. Voor Serena Williams was het haar 15de grandslam die ze won.
Het Van Gogh Museum in Amsterdam ontdekt in 2013 een nieuw schilderij van Vincent van Gogh. ‘De Zonsondergang bij Montmajour’ (Frans) werd geschilderd in de zomer van 1888 in Montmajour, dat is in de buurt van Arles in Zuid-Frankrijk. Dat was twee jaar voor Vincent van Gogh uit het leven stapte in de zomer van 1890. De Nederlandse kunstschilder woonde dan in de buurt van Parijs. De ontdekking van het nieuwe schilderij gebeurde na het vinden van een brief aan zijn broer waarin hij het werk beschreef.
45 jaar geleden, op 12 september 1977, overlijdt Zuid-Afrikaan Steve Biko door politiemishandeling. Wie was dat ook alweer, Steve Biko, waar Peter Gabriël een song over schreef? Je hoort er meer over maandag in een nieuwe TM.
Vr10sept
Op 10 september 1990 begint in London het proces over de ramp met de Herald of Free Enterprise. Drie jaar eerder in het voorjaar van 1987 kapseiste de Britse veerboot voor de kust van Zeebrugge in amper anderhalve minuut tijd, omdat die met open boegdeuren de haven was uitgevaren waardoor water in het schip binnenkwam. Drie bemanningsleden werden beschuldigd van ernstige nalatigheid. Het waren de kapitein, de bootsman die de boegdeuren had moeten sluiten, en de officier die de bevestiging gaf aan de stuurhut dat de boegdeuren dicht waren. De kapitein en de officier werden een tijd geschorst.
Het mannen-enkelspel op de US Open in 1990 wordt gewonnen door Amerikaan Pete Sampras. Hij verslaat in de finale landgenoot Andre Agassi. En in 2012 wint Andy Murray op de US Open zijn eerste grandslam. Hij speelde in de finale de Serviër Novak Dokovic naar huis.
De bevolking van Gibraltar stemt in een referendum in 1967 tégen de eenwording met Spanje. Ook in 2002 deden ze dat nog eens over. Gibraltar is Brits, mààr regelt zijn eigen zaken. Hoewel, sommige bevoegdheden, zoals defensie en buitenlandse zaken, blijven de verantwoordelijkheid van de Britse regering. Gibraltar werd in 1704 tijdens de Spaanse Successieoorlog door een Engels-Nederlandse troepenmacht veroverd van Spanje. In 1713 werd Gibraltar voor eeuwig door Nederland aan Groot-Brittannië overgedragen.
In 1933 worden in Antwerpen de eerste twee tunnels onder de Schelde geopend. Eerst werd de Waaslandtunnel geopend en daarna de voetgangerstunnel van St-Anna. De opening gebeurde door burgemeester Kamiel Huysmans en de hele koninklijke familie. De eerste twee tunnels onder de Schelde waren nog toltunnels tot lang na de Tweede Wereldoorlog.
In 1883 is Hendrik Conscience overleden, de man die zijn volk leerde lezen. Door ‘schilderende’ teksten te schrijven, probeerde hij het volk op te voeden en te onderwijzen. De Leeuw van Vlaanderen is zijn meest bekende werk.
Jan zonder Vrees wordt vandaag in 1419 vermoord. Dat gebeurde in een poging om het Engelse offensief het hoofd te bieden. Jan Iste van Bourgondië, zoals hij in de geschiedenisboeken staat vermeld, was hertog van Bourgondië en Graaf van Vlaanderen. Jan zonder Vrees werd 48. Hij ligt begraven in Dijon.
Maandag is het 65 jaar geleden in 1956 dat IBM de allereerste harde schijf in gebruik neemt. De capaciteit bedroeg 5 Mb. Meer hierover maandag in een nieuwe TM.
Ma11sept
9/11 blijft vereeuwigd met de terreuraanslag in Manhattan in New York in 2001. Bijna 3000 mensen kwamen om het leven, onder hen 348 brandweermannen en 62 politiemensen die direct na de inslagen te hulp kwamen. Twee gekaapte passagiersvliegtuigen boorden zich in de Twin Towers die instortten. Ook in Washington DC vloog een passagiersvliegtuig in op het Pentagon. Dat was trouwens op de 60ste verjaardag van de eerste steenlegging van dit gebouw in 1941. Osama bin Laden van de terreurorganisatie Al Qaida was verantwoordelijk voor de aanslagen.
De 22-jarige Franse piloot Georges Guynemer verongelukt in een luchtaanval tijdens de Derde Slag om Ieper in 1917, in de Eerste Wereldoorlog dus. Een jaar eerder op zijn 21ste verjaardag had hij het kruis van ridder van het ‘Legioen van Eer’ ontvangen. Dat is de hoogste en belangrijkste nationale onderscheiding in Frankrijk. Een bekend luchtgevecht was dat tussen Gynemer en de Duitse held Ernst Udet. De machinegeweren van Udet blokkeerden. Guynemer groette zijn tegenstander en vloog weg zonder Udet neer te halen. Georges Guynemer won 53 luchtgevechten en overleefde zeven crashes. Vandaag in 1917 in de buurt van Poelkapelle werd zijn achtste crash hem fataal. Daar kreeg hij in 1923 een monument.
Op 11 september herdenkt Catalonië het verlies van de slag van Barcelona tijdens de Spaanse Successieoorlog in 1714, vandaag 310 jaar geleden. Op die dag gaf het Catalaanse leger zich over. Sindsdien hielden de Catalanen elk jaar op 11 september hun rouwfeest. In 1980 riep het autonome bestuur van Catalonië deze dag dan maar uit tot nationale feestdag.
De Grieken verslaan de Perzen vandaag in het jaar 490 voor Christus. Om het goede nieuws aan Athene te melden, werd een bode gestuurd. Die liep de afstand van Marathon naar Athene. Waarschijnlijk is het verhaal van die ene bode een legende. Maar historisch wèl juist is dat het gewonnen Atheense leger in een geforceerde mars van Marathon naar Athene is teruggekeerd in 7 uren. Ze waren nog net op tijd om een nieuwe aanval van de Perzische vloot te beantwoorden. De Marathonloop is dan 2476 jaar later, in 1896, opgenomen in de moderne Olympische Spelen.
Morgen tijdreizen we onder meer naar 1940 als twee jongeren al spelend de 15 000 jaar oude grotten van Lascaux ontdekken.
Di12sept
In 2017 is Riem de Wolff overleden. Hij was de ene helft van het zingende broederduo The Blue Diamonds. Zijn broer Ruud was al 17 jaar eerder overleden in het jaar 2000. Ramona is hun wereldhit.
Vandaag in 2010 overlijdt de Vlaamse acteur Bert Champagne. We kennen hem onder meer als cafébaas Poliet Peck in de tv-serie Het Pleintje. Hij was ook een stem in het luisterspel ’t Koekoeksnest dat in de jaren 90 werd uitgezonden op Radio 2.
Vandaag 20 jaar geleden, in 2003, is Johnny Cash overleden aan suikerziekte. De altijd donkergekleede country-zanger had met zijn baritonstem massaal veel nummers bijeengezongen. Om er maar drie te noemen: ‘A boy named Sue’, ‘A thing called love’ en ‘Ring of Fire’.
Op 12 september 1977 overlijdt de Zuid-Afrikaanse martelaar Steve Biko aan mishandeling tijdens een zoveelste verhoor door de politie. Hij werd nog met een jeep naar een ziekenhuis in Pretoria gebracht, 1200 km verder, wat een rit was van maar liefst 12 uren. Officieel was hij overleden door een hongerstaking. Later werd dit gewijzigd in een hersenletsel. In 1990, 13 jaar na zijn dood, bekenden vijf ex-politieagenten dat zij verantwoordelijk waren voor Biko’s fatale verwondingen. De song ‘Biko’ van Peter Gabriël, en later ook van The Simple Minds, vertelt het verhaal van de martelaar en staat symbool voor het zwarte verzet tegen de apartheid. Steve Biko werd 30.
In 1990 wordt het akkoord ondertekenend dat West- en Oost-Duitsland weer samen één land zijn. Dat verdrag werd ondertekend door West- en Oost-Duitsland én de vier geallieerde winnaars van de Tweede Wereldoorlog: Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie.
In het Franse departement Dordogne ontdekken twee jongeren in 1940 al spelend de grotten van Lascaux. Daar werden de oudste prehistorische rotswand-schilderijen gevonden die dateren van 15 000 jaar voor Christus. De originele grot is niet meer toegankelijk voor het publiek. Wat verder werd een perfecte replica gemaakt.
Je kan deze Teletijdmachine als podcast opnieuw beluisteren op de website RT.be. Morgen, zelfde tijd, is er een nieuwe TM. Dan hebben we het onder meer over het Nederlandse leger van koning Willem I dat Brussel binnenvalt. Waarom was dat ook alweer? Je hoort het morgen in een nieuwe TM.
Wo13sept
Vandaag in 1830 valt het Nederlandse leger van koning Willem l Brussel binnen. Na vier dagen trokken de Nederlanders zich al terug, omdat ze er niet in slaagden om de stad te heroveren. Na de opvoering van de opera ‘De Stomme van Portici’ in de Muntschouwburg waren rellen ontstaan van Belgische separatisten tegen de Nederlandse koning. Het leidde uiteindelijk tot de onafhankelijkheid van ons land en de aanstelling van de eerste Belgische koning Leopold I, tien maanden later in 1831.
Op 13 september 1872 is de Duitse filosoof Ludwig Feuerbach overleden. Hij stelde dat God een verzinsel was van de mens. Dus niet ‘God schiep de mens naar zijn beeld’, maar ‘de mens schiep God naar zijn beeld.’ Het maakt God toch niet onbelangrijk, zegt Feuerbach, want God is het antwoord op een typisch menselijke wens, nl. dat de mens bang is voor zijn eindigheid en daarom iets groters als houvast neemt. “Onsterfelijkheid is jezelf wel ver overschatten”, zei Feuerbach.
Het is warm tot zeer warm vandaag in 1943, want de temperatuur gaat niet onder de 20°C. In 1947 vallen hagelstenen tot 5 cm dik. Vooral Mechelen en Antwerpen hebben schade.
IBM lanceert in 1956 de eerste harde schijf. We kunnen het ons nu niet meer voorstellen, want die eerste harde schijf had een capaciteit van amper 5 Mb, maar woog wel maar liefst 1 ton. Met de jaren werden de schijven alsmaar kleiner en de capaciteit daarentegen werd alsmaar groter.
In 1959 landt het eerste ruimtetuig op de maan. Dat was de Russische Loena 2. Hiermee toonden de Russen aan dat landen op de maan technisch wel mogelijk was. Hoewel, landen was hier toch wel een relatief begrip, want de Loena 2 stortte neer aan een snelheid van 11 000 km/u. De eerste onbemande reis naar de maan staat dus op naam van de Russen. De eerste mens op de maan was een primeur voor de Amerikanen, tien jaar later in 1969.
Je kan de podcast van deze TM opnieuw beluisteren op de website RT.be. Morgen tijdreizen we ondermeer naar 14 september 1982 als Grace Kelly verongelukt. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 14 september hoor je morgen, zelfde tijd, in een nieuwe aflevering van de TM.
Do14sept
Vandaag in 1960 wordt Rik Van Looy wereldkampioen. De keizer van Herentals, zoals hij wordt genoemd, deed dat het jaar daarop, in 1961, nog eens over. Nog een jaar later, in 1962, won Van Looy als eerste in hetzelfde seizoen de Ronde van Vlaanderen, Gent-Wevelgem en Parijs-Roubaix. Het duurde een halve eeuw tot in 2012 vooraleer Tom Boonen dat ook presteerde.
In 1982 overlijdt Grace Kelly. Ze kreeg een beroerte tijdens een autorit op dezelfde weg waar ze de hoofdrol speelde in de Hitchcock-film ‘To Catch a Thief’. Ze verloor de controle over het stuur en stortte in het ravijn. Ze overleed een dag later, vandaag in 1982. Enkele jaren later raakte bekend dat Grace Kelly haar nek had gebroken. Dat zou er kunnen op wijzen dat niet zij, maar haar 17-jarige dochter Stéphanie de auto bestuurde, weliswaar zonder rijbewijs. De Amerikaanse actrice was getrouwd met prins van Monaco Reinier III. Grace Kelly werd 52.
In 2016 kondigen parkwachters van het Zuid-Afrikaanse Krugerpark aan 350 buffels en nijlpaarden te doden wegens de aanhoudende droogte. Het bekende natuurreservaat, dat bijna zo groot is als ons land (20 000 km2), wou met deze drastische maatregel de overige dieren meer kans geven om te overleven. Bovendien werd het vlees van de geschoten dieren verdeeld onder de arme gemeenschappen van Zuid-Afrika. Het afmaken van de dieren was een kleiner verlies dan de sterfte door te weinig voedsel wegens de aanhoudende droogte.
Vorig jaar (2022) is Michel Verschueren overleden. Van 1981 tot 2003 was hij general manager van voetbalclub Anderlecht en daarvoor RWDM. Met Anderlecht behaalde hij één keer de Uefa Cup in 1983 en werd Anderlecht elf keer landskampioen. Michel Verschueren kwam verschillende keren in de media wegens ondoordachte uitspraken. Zo zei hij in 1993 dat staken voor luieriken is. Hij mocht zich verontschuldigen aan de supporters van Anderlecht die betrokken waren bij de sluiting van de autofabriek Renault. In 2001 kreeg Verschueren de Homofobieprijs. Hij zei dat twee mannen of twee vrouwen in een bed decadent zijn en hij noemde holebi’s tegennatuurlijk en echt ziekelijk.
Morgen is het 140 jaar geleden, op 15 september 1883, dat Joseph Plateau overlijdt. Deze Belgische natuurkundige en wiskundige stond mee aan de wieg van de film en de tekenfilm in het bijzonder. Hoe dat zit, hoor je morgen in een nieuwe aflevering van de TM. Graag tot dan.
Vr15sept
Joseph Plateau overlijdt op 15 september 1883, vandaag dus 140 jaar geleden. Deze Belgische natuurkundige en wiskundige en professor aan de Gentse Universiteit, stond aan de basis van de film en de tekenfilm in het bijzonder. De uitvinding van de film zelf maakte hij niet meer mee, want die werd ruim 10 jaar na zijn dood uitgevonden door de broers Lumière in 1895. Joseph Plateau was in het jaar van de Belgische onafhankelijkheid, in 1831, de uitvinder van de fenakistiscoop. Het was een schijf met verschillende opeenvolgende tekeningen. Als je de schijf ronddraaide, vormden de tekeningen een bewegend beeld. Het basisprincipe van de tekenfilm dus.
In Duitsland worden de Wetten van Neurenberger door de nazi’s ingevoerd in 1935. Het waren drie racistische wetten tegen de Joden. Ze pasten in het kader van de sociaal-darwinistische denkwijze in Europa en Amerika van de jaren 30. Of anders gezegd het overleven van de bekwaamste en de gezondste mensen, wat uiteindelijk moet leiden tot een superbeschaving van ‘übermenschen’, waaruit de zwakkere groepen worden geëlimineerd. De Westerse denkwijze is intussen wel veranderd. We hebben het nu over samenleven, respect, verdraagzaamheid, diversiteit en anders mogen zijn. Tijdens de eerste coronagolf van begin 2020 kwam die sociaal-darwnistische denkwijze van de jaren 30 terug even de kop opsteken al zou het virus in China gelanceerd zijn met als doel de zwaksten uit de wereld weg te zuiveren.
Op 15 september 1979 krijgt Moeder Theresa de Nobelprijs voor de Vrede. Zij was de katholieke zuster die zorgde voor de armen in Calcuta in India. Bij haar overlijden in 1997 bleek dat zij helemaal niet zo een heilig boontje was. Een analyse van 300 documenten over haar brachten dubieuze praktijken aan het licht, zoals verdachte politieke connecties, bizarre geldstromen en haar standpunten over abortus, contraceptie en echtscheiding. Ze doopte onder meer moslims en hindoes zonder dat die dat wisten. Ze vond het mooi dat de armen hun lot hadden aanvaard en dat ze hadden geleden naar het voorbeeld van Jezus Christus. Toen ze zelf ziek werd, verkoos ze toch een ziekenhuis in California, ver weg van India, omdat ze zelf niet wou lijden. In 2016 is Moeder Theresa heilig verklaard.
Maandag tijdreizen we onder meer naar 1919 als vrouwen stemrecht krijgen op gemeentelijk niveau. Je hoort het maandag in een nieuwe TM.
Vr16sept
Vandaag in 2009 gieten melkveehouders in het Waalse Ciney 3 miljoen liter melk weg uit protest tegen de lage melkprijzen. Een liter melk in september 2009 bracht niet meer dan 28 cent op, terwijl de productiekost 40 cent bedroeg. Ze moesten met andere woorden hun spaarcenten aanspreken om hun bedrijf draaiend te houden. Europa bepaalde met de melkquota hoeveel liter koemelk elk jaar mocht worden geproduceerd. Maar door het overaanbod daalde de prijs. Door koemelk weg te gieten, kwam er dus een tekort aan melk en steeg de prijs dan opnieuw. In 2015 werd het Europese melkquotum na 31 jaar afgeschaft.
In 2004 overlijdt de laatste Belgische oudstrijder van de Eerste Wereldoorlog. De West-Vlaming Cyriel Barbary werd 105 en overleed in de Amerikaanse staat Michigan. Hij werd nog opgeroepen voor het front in de laatste zes maanden van de oorlog. Hij was dan 18
De Zwitserse psycholoog Jean Piaget overlijdt in 1980. Hij lag aan de basis van de ontwikkelingspsychologie, ook wel kinderpsychologie genoemd. Hij was het die theoretisch kon aantonen dat een baby in de eerste zes maanden geen besef heeft dat de ouders er nog wel zijn als de baby de ouders niet kan zien. Piaget ontdekte bij kleuters van 5 dat ze geen besef hebben dat er even veel melk in een hoog smal glas kan als in een breed laag glas. Hij formuleerde ook vier verschillende stadia in de ontwikkeling van het kind, nl. de fase van de baby en de peuter, dan de kleuterfase, daarna de leeftijd tussen 6 en 12 en uiteindelijk de tiener met de puberfase. Vandaar de structuur in het leerplichtonderwijs op basis van kennis: kleuteronderwijs, lager onderwijs en middelbaar onderwijs.
45 jaar geleden, in 1977, overlijdt de Amerikaanse sopraan Maria Callas (niet Amerikaans uitspreken). Bianca Castafiore, de fictieve operazangeres in de avonturen van Kuifje, is gemodelleerd naar Maria Callas.
Op 16 september 1938 overlijdt priester Jozef Cleymans in een verkeersongeluk op weg naar Zwitserland. Hij werd 39. Hij was de stichter van de chiro.
In 1736 overlijdt de Duitse natuurkundige Gabriel Fahrenheit, bekend van de gelijknamige temperatuurschaal. Hij kwam met zijn schaalverdeling in 1724. Dat was 18 jaar vroeger dan de Zweedse astronoom Celsius.
Op 19 september 1991 wordt in de Alpen de gletsjermummie Utsi gevonden. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 19 september hoor je maandag in een nieuwe TM.
Vr17sept
In 1322 overlijdt de graaf van Vlaanderen Robrecht van Behtune, beter bekend als De Leeuw van Vlaanderen. Hij was de oudste zoon van Gwij van Dampière. Van Bethune nam niet deel aan de Guldensporenslag, in tegenstelling met de romantische voorstelling in het boek De Leeuw van Vlaanderen. In werkelijkheid sprak Robrecht van Bethune wellicht niet eens de Vlaamse streektaal. Toch speelde hij een belangrijke rol in het behoud van de zelfstandigheid van het graafschap Vlaanderen, vandaar zijn titel ‘Leeuw van Vlaanderen’. Hij ligt begraven in de St-Maartenskerk in Ieper.
In 1978 worden de Camp Davidakkoorden tussen Egypte en Israël ondertekend. Dat gebeurde tussen president Sadat van Egypte en premier Bégin van Israël in aanwezigheid van de Amerikaanse president Jmmy Carter. Met de vredesovereenkomst erkende Egypte het bestaan van Israël en werd de Sinaï-woestijn aan Egypte teruggegeven, die Israël toen al 11 jaar bezette sinds 1967. Het was President Sadat van Egypte die de eerste stap naar Israël had gezet. Hij werd drie jaar later in 1981 in Caïro vermoord.
Drie doden voor een beetje sterke drank, wat koffie en pralines. Dat is de balans van de eerste bloedige aanslag op een Colruyt (Nederlands) door de Bende van Nijvel, op 17 september in 1983. De Bende was dan al anderhalf jaar actief, maar hun naam kregen ze naar aanleiding van deze eerste bloedige aanslag in Nijvel. De buit bedroeg amper 22 000 frank, omgerekend 545 euro. Het parelsnoer en de drie ringen met briljanten van een neergeschoten vrouw namen ze niet eens mee. Ook een rijkswachter werd doodgeschoten. In drie jaar werden 28 mensen gedood. De laatste en ook de meest bloedige aanslag van de Bende was die in Delhaize van Aalst in 1985 met acht doden, twee jaar dus na die van vandaag in 1983 in de Colruyt van Nijvel.
Op 17 september 2014 kwam de miljardste website online. Dat gebeurde ’s ochtends om 2 uur. Intussen zijn er alweer 878 miljoen websites bijgekomen. Momenteel zijn we met 5 miljard internetgebruikers wereldwijd. Er leven 7,8 miljard mensen op deze aarde.
Maandag is het 45 jaar geleden in 1976 dat het eerste stuk metro in Brussel wordt geopend. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 20 september hoor je maandag in een nieuwe TM. Graag tot dan!
Ma18sept
In 1692 rond kwart over twee in de namiddag vindt een aardbeving plaats van maar liefst 6,3 op de schaal van Richter. Het is de zwaarste aardbeving in ons land ooit sinds de metingen. Het epicentrum lag in de streek van Verviers. In heel ons land stortten gebouwen in. Maar dat was ook zo in Nederland, in Rijnland in Duitsland en in de Champagnestreek in Frankrijk. Zelfs tot in het graafschap Kent in Engeland was er schade.
In 1919 krijgen vrouwen stemrecht op gemeentelijk niveau. Weliswaar met enkele opvallende beperkingen. Zo ging het niet om àlle vrouwen. Prostituees bijvoorbeeld hadden geen stemrecht. Vrouwen konden schepen of burgemeester worden in 1919, maar moesten daarvoor wel de toestemming van hun echtgenoot krijgen. Bij de gemeenteraadsverkiezing van twee jaar later, in 1921, werden in heel het land slechts 196 vrouwen verkozen, van wie 13 schepenen en 6 burgemeesters. 1% van alle gemeenteraadsleden was vrouw.
In 2005 wint Spanjaard Roberto Heras voor de vierde keer de Ronde van Spanje. De overwinning werd hem later dat jaar wel afgenomen wegens doping. Heras ging in beroep en zes jaar later, in 2011, kreeg hij gelijk van de rechter. Heras mocht dus zijn vierde leiderstrui behouden, toen nog in een goudgele kleur. Nu is dat een rode trui.
Anousheh Ansari is de eerste vrouwelijke ruimtetoerist in 2006. Dat was 5 jaar na de eerste ruimtetoerist. De Iraans-Amerikaanse zakenvrouw was al de vierde ruimtetoerist die op eigen kosten naar het ISS reisde. Ze verbleef 10 dagen in de ruimte en ze betaalde 20 miljoen dollar voor de ruimtereis.
Precies vijf jaar geleden, op 25 september 2018, wordt Vera Schouppe in Lotenhulle gearresteerd op verdenking van grootschalige drugshandel. Ook haar drie zonen werden opgepakt. Vera Schouppe was de 55-jarige weduwe en tweede vrouw van boer Charles. De hoeve in Lotenhulle behoorde tot een drugshandel met gehuurde bestelwagens en motorfietsen. Vera Schouppe bleef elke betrokkenheid met de drugshandel ontkennen. Ze kreeg eind 2019 een werkstraf van 200 uren. Haar drie zonen kregen effectieve celstraffen van 3 tot 8 jaar. Hun vader en dus de ex van Vera Schouppe, kreeg 8 jaar effectief als leider van de drugshandel. Hij zat al in de gevangenis, maar regelde alles via zijn zonen.
Op 19 september in 1991 wordt de gletsjermummie Otzi ontdekt in de Alpen. Hoe oud was die man ook alweer en hoe kwam hij daar terecht? Je verneemt het morgen in een nieuwe aflevering van de TM, zelfde uur.
Di19sept
In 2021 vindt op het toeristische eiland La Palma een vulkaanuitbarsting plaats. Meer dan 7.000 mensen werden geëvacueerd. Door de pandemie waren er weinig toeristen op het Canarische eiland. De lava bereikte binnen enkele uren de huizen van het dorp El Paraiso. De vulkaan bleef meer dan drie maanden actief tot op Kerstmis 2021. 3000 gebouwen waren beschadigd en de lava bedekte 1200 hectare land. De schade werd geraamd op zo’n 900 miljoen euro.
Vandaag in 2017 wordt Mexico opnieuw getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,1 op de schaal van Richter. 324 mensen kwamen om het leven. Het was in Mexico, in één maand tijd, de vierde zware aardbeving van meer dan 6 op de Schaal van Richter. 8,1 was de eerste en de krachtigste.
Het zit vooraan in het nieuws van vandaag in 1991: twee Duitse toeristen ontdekken in de Alpen in Zuid-Tirol dicht bij de Oostenrijkse grens, de gletsjermummie Otzi. De man was 5300 jaar geleden gestorven. Lang werd gedacht dat hij was vermoord tijdens een gevecht en gestorven was door een pijl in zijn schouder. Röntgenonderzoek toonde echter aan dat de man gevallen was en zo een hoofdwonde had opgelopen. Maar ook daaraan is hij niet gestorven. Onderzoekers gaan er nu vanuit dat hij gewoon is doodgevroren. Otzi kun je bezoeken in het museum van Bolzano in Zuid-Tirol waar hij bewaard wordt aan een constante vriestemperatuur van 6° onder nul.
Het is voorpaginanieuws op 19 september 1981. In Central Park in NY treden Simon & Garfunkel nog eens samen op. Een half miljoen mensen kwam naar het gratis optreden. Het duo schreef meer dan 10 hits, onder meer Bridge over troubled water, The Boxer en The Sound of Silence.
In 1977 vriest het 2° onder nul in Limburg en zelfs 3° onder nul in de Ardennen. In 1952 ligt er sneeuw in de Hoge Venen. Het is zeer warm in 1947 met 33°C op de thermometer en in 1961 is het 30°C aan de kust.
Voila, we stapten in de TM met de vulkaanuitbarsting op La Palma in 2021 en we stapten er terug uit in 1947 in een temperatuur van 33°C. Morgen zelfde tijd zijn wij er weer. Dan rijden we voor het eerst met de metro in Brussel in 1976 was dat.
Wo20sept
Vijf jaar geleden, vandaag in 2018, verongelukken in Oss in Nederland vier kinderen tussen 4 en 8 met een elektrische bolderkar van een kinderdagverblijf. Een vijfde kind en de volwassen bestuurster werden zwaargewond. Het ongeval gebeurde op weg naar school. De bestuurster achteraan op de bolderkar riep dat ze niet kon remmen. De bolderkar reed door een bareel van de gesloten overweg. De bareel brak waardoor de bak met de kinderen door de trein werd gegrepen. Als gevolg van dit dodelijk accident werd de bolderkar een tijdje verboden op de openbare weg in Nederland.
De Joods-Oostenrijkse speurder Simon Wiestenthal overlijdt in 2005. Hij spoorde nazi-oorlogsmisdadigers op en bracht hen voor de rechter. Wiesenthal was zelf een overlevende van de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog. Hij zat gevangen in maar liefst twaalf concentratiekampen.
Koning Boudewijn opent in 1976 het eerste stuk metro in ons land. Er was dan wel al een premetro. Het eerste stuk van de metro was 11,5 km lang en lag op de oost-west-as van Brussel. Twee weken later werd de noord-zuid-as in gebruik genomen. Bij graafwerken in het Zuidstation werd een schouderblad en tanden van onder meer een mammoet en een neushoorn opgegraven.
Op 20 september 1946 opent het allereerste filmfestival van Cannes. Onder meer Jacques Cousteau won dan de ‘Gouden Palm voor Kortfilm’. De onderzee-ontdekkingsreiziger met de Calypso won tien jaar later, in 1956, ook de prestigeuze ‘Gouden Palm’.
In 1863 is de Duitse taalkundige Jacob Grimm overleden, vandaag dus 160 jaar geleden. Hij was de oudste van de Gebroeders Grimm die we kennen van de sprookjes.
De Portugese ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan begint vandaag in 1519 aan zijn reis rond de wereld. In de geschiedenisboeken staat hij vermeld als de eerste die rond de wereld zeilt. Strikt genomen behaalde hij zelf het eindpunt niet, want op de Filipijnen werd hij bij een gevecht gedood. Zijn vloot kreeg ook af te rekenen met muiterij, ziekte, panne en storm. De zeilreis rond de wereld duurde drie jaar. Ze lag meermaals stil, zelfs eens een half jaar lang. Juan Sebastian Elcano was de bevelhebber die de eerste wereldreis overleefde, maar omdat Magellaan opperbevelhebber was, werd de wereldreis toch naar hem genoemd.
Morgen is het exact 465 jaar geleden, in 1558, dat Keizer Karel is overleden. Wie was die Gentenaar ook alweer? Je hoort het morgen, zelfde uur, in een nieuwe TM.
Do21sept
De Jury voor Ethische Praktijken (JEP) inzake reclame heeft in 2018 voor het eerst een Vlaamse tiener op de vingers getikt, vandaag dus vijf jaar geleden. De bekende Vlaamse vlogger, Nathan Vandergunst uit Blankenberge, had via zijn YouTube-kanaal Acid zijn 400 000 volgers opgeroepen om de truien van zijn kledinglijn te kopen. Hij adviseerde hen de bankkaart van hun ouders te stelen als ze geen trui mochten kopen. Door de opschorting van zijn YT-kanaal verdiende hij niets meer aan zijn geposte vlogs. Hij begon dan maar met een nieuw YT-kanaal, Acid2. Hij heeft intussen alweer meer dan een half miljoen volgers.
De rijkste vrouw van Europa, Liliane Bettencourt, is in 2017 overleden. Zij was eigenaar van het cosmeticabedrijf L’Oréal. Liliane Bettencourt werd 94.
In 2012 wordt het verjaardagsfeestje in de FB-post ‘Sweet Sixteen Party’ in het dorp Haren bij Groningen een slagveld. Schade: 1 miljoen euro. De politie was massaal aanwezig en het rampenplan was afgekondigd. Vijftien agenten raakten gewond. Twaalf relschoppers werden veroordeeld tot cel- en werkstraffen. De FB-uitnodiging voor het feest was openbaar gepost. De jarige verwijderde haar post al na één dag. Toch kwamen uiteindelijk 80 000 jongeren van de kwartmiljoen genodigden naar het feestje. Haar 78 uitgenodigde vrienden én die hun vrienden van vrienden hadden de uitnodiging blijven delen, ook via andere sociale media.
Vandaag in 1937 verschijnt het boek De Hobbit van de Britse auteur en hoogleraar JRR Tolkien. Het is een klassieker in de jeugdboeken. Hobbits zijn vredelievende ‘kleine mensen’ van ongeveer een meter groot. Ze wilden de schat terugwinnen die de draak had gestolen.
In 1558 is Gentenaar Keizer Karel in Spanje overleden, vandaag dus 465 jaar geleden. Zijn Europees rijk werd groter dan het vroegere Romeinse Rijk. Het werd dan ook een van de eerste wereldrijken van de nieuwe tijd genoemd. Keizer Karel had nog vier zussen die alle vier koningin waren en nog een broer die ook keizer was. Keizer Karel werd 58.
Morgen is het 20 jaar geleden, in 2003, dat weerman Armand Pien is overleden. Dit en nog veel meer hoor je morgen in een nieuwe TM, zelfde uur.
Vr22sept
In 1981 opent de eerste TGV-lijn in Frankrijk. Dat was tussen de twee grootste steden Parijs en Lyon. De treinrit van vandaag in 1981 is alleen voor de VIP’s, zoals de Franse president Mitterand. De eerste TGV-rit voor het publiek was voor vijf dagen later.
Op 22 september 1994 komt in Amerika de eerste aflevering van Friends op de buis. Zes vrienden wonen en werken in Manhattan. De eerste aflevering ‘The One Where Monica Gets A Roommate’ begint met Rachel die net haar verloofde Barry bij het altaar heeft achtergelaten en is gaan samenwonen met Monica, de beste vriendin uit haar kindertijd. In 2021 kwamen de zes acteurs nog eens samen voor een reünie in een special. Uit die special bleek dat het verliefde koppel Rachel en Ross ook in het echte leven erg verliefd waren op elkaar, maar omdat er altijd wel een van beiden een relatie had, werden ze geen koppel.
Weerman Armand Pien is overleden in 2003, vandaag dus 20 jaar geleden. Hij eindigde zijn weerberichten op tv met een grap of hij bracht een vreemd gevormd stuk groente of fruit mee naar de studio. Als het weer zijn weerbericht niet volgde, verontschuldigde hij zich met de woorden: “Mijn weerberichten kloppen altijd! Alleen het weer houdt er zich niet aan.” Naast de bestaande weerspreuken, maakte hij ook eigen spreuken zoals “Een herfst zonder stormen is als een vrouw zonder vormen.”
Op 22 september 2011 wordt de theorie van Einstein even in twijfel getrokken. Bij een experiment in het CERN in Genève kwamen ze tot de vaststelling dat de snelheid van het licht nét overschreden was. Volgens de speciale relativiteitstheorie van Einstein uit 1905, is de snelheid van het licht constant, heeft het altijd dezelfde snelheid en is er geen versnelling. Bovendien is niets op aarde en in het universum rapper dan het licht, nl. afgerond naar boven 300 000 km/sec. Als iets wél sneller kan reizen dan het licht, dan is het theoretisch mogelijk om terug te gaan in de tijd. Het experiment in het CERN werd nog eens overgedaan in Japan en in Amerika. En vijf maanden later, in februari 2012, ontdekten de wetenschappers toch dat er een fout zat in de aansluiting van hun gps-systeem tussen het CERN en de ontvanger 730 km verder in Italië. En daarmee kreeg Einstein weer gelijk.
Maandag is het 40 jaar geleden, in 1983, dat koning Leopold III is overleden, de grootvader van koning Filip. Tot maandag.
Vr23sept
Het is voorpaginanieuws vandaag in 2019: de Britse reisorganisatie Thomas Cook is failliet. Het was de oudste reisorganisatie ter wereld, opgericht in 1845, dus 174 jaar oud. Door het faillissement werden alle Britse boekingen, vluchten en vakanties ‘onmiddellijk’ geannuleerd en kwamen zo 600.000 reizigers wereldwijd plots in de problemen. 10.000 onder hen waren Belgen. Een jaar later, in september in 2020, kwam Thomas Cook terug. Het Chinese Fosun kocht het Britse merk en lanceerde Thomas Cook met het oude logo opnieuw als een online reisbureau in het Verenigd Koninkrijk.
In 2004 zet wielrenner Richard Virenque een punt achter zijn carrière. Zijn beste prestatie was de tweede plaats in de Ronde van Frankrijk in 1997 na Jan Ullrich. Zeven keer eindigde Virenque in de bolletjestrui, een klimmer dus. Helaas blijft zijn naam ook verbonden aan doping. Verzorger Willy Voet werd kort voor de Tour van 1998 betrapt op een grote hoeveelheid epo. De ploeg Festina werd meteen uit de Tour gezet. Het UCI schorste Virenque niet, omdat hij nog nooit positief was getest. Kort na de Tour van twee jaar later in het jaar 2000 bekende hij toch toen doping te hebben gebruikt. Virenque werd meteen voor negen maanden geschorst.
In 1939 overlijdt de Oostenrijkse neuroloog en psycholoog Sigmund Freud aan keelkanker. Hij was de grondlegger van de psycho-analyse. Bewuste emotionele ervaringen die naar het onbewuste zijn verdrongen, blijven bestaan en zoeken een weg naar buiten via lichamelijke symptomen. In zijn driftenleer beschreef hij hoe de mens de aangeboren drang heeft om te streven naar de bevrediging van lusten die voldoen aan bepaalde levensbehoeften, zoals bijvoorbeeld eten en voortplanting.
Op 23 september 1913 vliegt de 24-jarige Roland Garros als eerste over de Middellandse Zee. De vliegtuigpionier deed dit van Fréjus in Zuid-Frankrijk naar Bizerte in Noord-Tunesië, een vlucht van 750 km in net geen 8 uur. Enkele maanden na de eerste vlucht van Roland Garros brak de Eerste Wereldoorlog uit. Hij trad als vrijwilliger in het leger en werd er de eerste gevechtspiloot in de geschiedenis. Hij overleed in 1918 tijdens een luchtgevecht, de dag voor zijn 30ste verjaardag. Wanneer in 1927 een groot tennisstadion in Parijs werd aangelegd, kreeg dit zijn naam.
Het is voorpaginanieuws op 26 september 2008! Twee Ministers van Staat trouwen met elkaar, nl. Wilfried Martens en Miet Smet. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 26 september hoor je maandag in een nieuwe TM.
Vr24sept
In 2017 wordt Peter Sagan voor de derde keer op rij wereldkampioen op de weg. Hij haalde het in de sprint nipt van Alexander Kristoff.
Meer dan 700 pelgrims stikken en meer dan 800 zijn gewond in het gedrang. Dat was de triestige balans van de bedevaart in Mina in de buurt van Mekka in 2015. Het meest dodelijke jaar was de bedevaart in 1990, want toen stierven 1426 pelgrims.
Filip Dewinter van het Vlaams Belang, toen nog Vlaams Blok, wordt met chocolade besmeurd al bj zijn eerste woorden van het live-interview voor het Nederlandse discussieprogramma Buitenhof op Nederland 3 in het jaar 2000. Dat gebeurde door anti-fascisten, zoals hij ze noemt. Ook buiten was er protest. Het ging zelfs zo luid dat je het kon horen tot in de studio. Meer nog, de omroep slaagde er maar met moeite in om de demonstranten buiten de studio te houden. Ook de auto van Filip Dewinter moest eraan geloven.
30 jaar geleden in 1991 brengt Nirvana de lp Nevermind uit. Je weet wel, de hoes met de baby onder water. Op de lp staan twee bekendste nummers: Smells like teen spirit en Lithium.
In 1988 verbetert Carl Lewis het vijf jaar oude record op de 100 m sprint met 1 honderdste van een seconde. Hij liep de 100 m in 9 seconden 92 honderdsten. Drie jaar later in 1991 verbeterde hij die tijd tot 9 sec 86 honderdsten. Nu behoort die tijd al lang niet meer tot de tien beste. Het record staat sinds 2009 nog altijd op naam van Usain Bolt met 9 sec 58 honderdsten.
De Commissie Warren publiceert in 1964 haar rapport over de moord op president Kennedy van een jaar eerder in 1963. Eén van de leden van de commissie was de latere president Gerald Ford. Het rapport telde 888 pagina’s, maar met alle bewijsmateriaal erbij was het 26 000 pagina’s dik. De conclusie was dat Lee Harvey Oswald slechts drie kogels had afgevuurd vanuit één gebouw. Twee kogels hadden de president geraakt: één in de keel en een andere in het achterhoofd. Eén kogel miste de wagen.
In 1664 capituleert Nederlander Peter Stuyvesant en draagt hij de kolonie Nieuw-Amsterdam over aan de Engelsen. Zij doopten het gebied om tot New York. Stuyvesant was 19 jaar lang directeur-generaal van de Nederlandse kolonie.
Maandag is het precies 45 jaar geleden in 1976 dat de zeemacht in Oostende verhuist naar de marine in Zeebrugge.
Ma25sept
De vader van koningin Mathilde, Patrick d’Udekem d’Acoz, overlijdt in 2008, vandaag 15 jaar geleden. Hij zat als liberaal in de gemeenteraad van Bastenaken en was ook raadslid van de provincie Luxemburg. Toen hij door koning Albert II tot graaf werd verheven, trok hij zich terug uit de politiek., In 2006, twee jaar voor zijn overlijden, won hij een rechtzaak tegen zijn twee broers Raoul en de burgemeester van Poperinge Henri, over de verdeling van de erfenis van hun overleden moeder. Hij kreeg gelijk van de rechter.
In 2005 wordt Tom Boonen wereldkampioen wielrennen. Het was trouwens het jaar met zijn grootste successen. Hij was de eerste renner die erin slaagde om in één seizoen wereldkampioen te worden, De Ronde van Vlaanderen en Parijs-Roubaix te winnen. In 2005 kreeg hij dan ook zowat alle sportonderscheidingen die er waren.
Het is vandaag 40 jaar geleden, in 1983, dat de grootvader van koning Filip, koning Leopold III, is overleden. Hij trouwde met de Zweedse prinses Astrid. Koningin Astrid stierf in 1934 bij een auto-ongeluk in Zwitserland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wou koning Leopold III bij zijn soldaten blijven, net zoals zijn vader Albert I tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maar de Duitsers namen de koning als krijgsgevangene. Tijdens zijn gevangenschap hertrouwde Leopold III met Lilian Baels. Niet iedereen vond dat een goed idee. Daarna werden de koning en zijn familie naar Oostenrijk gebracht. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, in 1945, werd de koning opnieuw vrijgelaten. Maar veel Belgen waren niet zo gelukkig met zijn terugkomst. Daarom besliste Leopold III om afstand te doen van zijn troon. Zijn zoon, kroonprins Boudewijn, volgde hem op.
In het 1983 ontsnappen maar liefst 38 IRA-leden uit een gevangenis in Belfast, vandaag dus 40 jaar geleden. Het Iers Republikeins Leger, kortweg IRA, was een paramilitaire organisatie die streed voor een Ierse staat zonder banden met het Verenigd Koninkrijk. Het rapport naar het onderzoek van de ontsnapping maakte duidelijk dat het gevangenispersoneel de grote verantwoordelijke was, maar een ontslag van de verantwoordelijke minister was niet nodig.
In 1974 maakt de wereld voor het eerst kennis met de ozonlaag, meer bepaald met freon dat de ozonlaag aantast. Freon of ook wel cfk genoemd, was het gas dat in spuitbussen werd gebruikt. Het was wel een zeer veilig gas, omdat het niet brandbaar en niet giftig was.
Morgen is het precies een jaar geleden (2022) dat de aardgaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 werden gesaboteerd waardoor gaslekken ontstonden in de Oostzee. Meer hierover morgen in een nieuwe TM.
Di26sept
Het is precies een jaar geleden (2022) dat de aardgaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 worden gesaboteerd. Daardoor ontstonden gaslekken in de Oostzee. Beide pijpleidingen zijn aangelegd om aardgas van Rusland naar Duitsland te transporteren en zijn voor een groot deel in handen van het grootste gasbedrijf van de Russische overheid. Wie de daders zijn en wat hun motieven zijn voor de sabotage is nog altijd een punt voor discussie. Lang werd Rusland met de vinger gewezen, maar recent blijkt Oekraïne ook niet onschuldig te zijn. Op het moment van de bombardementen waren de pijpleidingen niet in gebruik. Ze waren wel gevuld met aardgas. In 2021 leverde Rusland ongeveer 45% van het aardgas aan landen van de Europese Unie.
In 2021 kiest 64,1% van de Zwitsers in een referendum voor het homohuwelijk. De poging van de conservatieve oppostitiepartij om de wet via een referendum tegen te houden, mislukte dus. In Zwitserland bestond voor koppels van hetzelfde geslacht wel al een geregistreerd partnerschap, maar dat gaf hen niet dezelfde rechten. Voortaan krijgen deze koppels ook toegang tot adoptie en vruchtbaarheidsbehandeling.
Actrice Gloria Stuart overlijdt in 2010. Haar kennen we in de rol van de 101-jarige passagier die de ramp met de Titanic overleeft. Ze speelde die rol in de film als ze 87 was. Ze overleed dus vandaag in 2010 als eeuweling.
Het is voorpaginanieuws in 2008! Twee Ministers van Staat treden in het huwelijk: Wilfried Martens en Miet Smet. Beiden behoorden tot dezelfde politieke familie en hadden 7 jaar lang een zetel in dezelfde regering. Na vijf jaar huwelijk overleed Wilfried Martens in oktober 2013.
Acteur Paul Newman overlijdt in 2008, vandaag 15 jaar geleden. In 1987 won hij de Oscar voor beste mannelijke hoofdrol in The Color of Money.
Het zit vooraan in het nieuws van 26 september 1997. Door een aardbeving in Italië stort een deel van het dak van de basiliek van Franciscus van Assisi in. Vier mensen kwamen om het leven. De beschadigde plafondfresco’s werden gereconstrueerd door het puin als een puzzel weer in elkaar te leggen. De basiliek van Franciscus van Assisi werd drie jaar later, in het jaar 2000, werelderfgoed.
Voila, dit was jouw dagelijkse portie geschiedenis. Morgen is het een kwarteeuw geleden, in 1998, dat Google de zoekmachine lanceert. Tot morgen!
Wo27sept
In 1822 is de Steen van Rosetta ontcijferd. Taalkundige Jean-François Champollion slaagde erin om het Egyptisch hiërogliefenschrift te ontcijferen dat je leest van rechts naar links. Dat was in tegenstelling tot de Griekse vertaling op de steen die je las van links naar rechts. Vandaar de moeilijkheid om de tekens op de Steen van Rosetta te ontcijferen. Op de steen staat eigenlijk drie keer dezelfde tekst. De Steen van Rosetta is te bezichtigen in het Britisch Museum in London.
In 1908 rijdt de eerste Ford uit de fabriek, vandaag dus exact 115 jaar geleden. De Ford was één van de eerste auto’s die in massaproductie aan de lopende band werd gemaakt waarbij elke werknemer slechts één handeling moest kunnen verrichten.
Het is vandaag exact een kwarteeuw geleden, in 1998, dat Google de zoekmachine lanceert. De domeinnaam Google.com én een prototype van de zoekmachine draaiden al een jaar, sinds 1997. Nog een jaar eerder, in 1996, begon Google als een onderzoeksproject van twee universiteitsstudenten, Larry Page en Sergey Brin. Ze vonden een systeem uit waarbij servers het internet afzochten en de resultaten rangschikten op het aantal links vanaf andere pagina’s. Dit systeem van zoeken heet PageRank en was toen, in 1996, volledig nieuw. Ze wilden hun uitvinding verkopen aan de grote zoekmachines van toen, zoals Yahoo en Altavista, maar die hadden totaal géén interesse in het gloednieuwe zoekalgoritme van Google. In 2006 deed Google daar nog een video-zoekmachine bij door YouTube op te kopen voor 1,6 miljard dollar.
Het is net een jaar geleden (2022) dat een ruimtesonde voor het eerst opzettelijk botst met een planetoïde. De bedoeling was te testen of een botsing de baan van een planetoïde kan doen wijzigen. En dat blijkt inderdaad zo te zijn. Planetoïden die dreigen met de aarde te botsen, kunnen we zo van koers doen veranderen. Dat is toch de theorie. De realiteit is dat er oneindig veel planetoïden zijn, dat je tijdig die planetoïden die dreigen met de aarde te botsen, moet kunnen detecteren en berekenen wanneer die zullen botsen, om er dan nog een ruimtesonde naar toe te sturen die voor de botsing moet zorgen. De eerste opzettelijke botsing van de DART-ruimtesonde, vandaag precies een jaar geleden (2022), gebeurde op 11 miljoen km van de aarde, wat een ruimtereis was van bijna een jaar.
Morgen is het precies 45 jaar geleden, in 1978, dat paus Johannes Paulus I is overleden. Hij was slechts één maand paus. Meer hierover morgen in een nieuw TM. Tot morgen
Do28sept
Twintig jaar geleden, in 2003, brengt Het Nieuwsblad als eerste krant in ons land een betaalde zondagskrant uit. Die was te koop bij de bakker aan 1 euro en richtte zich vooral op sport. Maar de klant kreeg nu eenmaal liever de papieren krant in de brievenbus. Na 10 jaar in 2013 kwam van de zondagskrant van Het Nieuwsblad alleen nog een betalende digitale versie. Bij de bakker is wel nog gratis De Zondag te krijgen, maar dat is een krant van de Roularta Media Group.
In 1994 zinkt de Estonia voor de kust van Finland. 852 mensen kwamen om het leven. Tijdens de nachtvaart kwam er water binnen op het autodek. Vermoedelijk was op de kop van het schip een boegklep afgebroken in het stormweer. Het schip maakte slagzij en zonk in minder dan een half uur. Hoge golven en een sterke wind bemoeilijkten de reddingswerkzaamheden, waardoor slechts 137 mensen de ramp overleefden.
In 1990 verschijnt de 9e en laatste editie van de Grote Winkler Prins Encyclopedie. De laatste Winkler Prins, na 120 jaar, in boekvorm dan toch. De laatste papieren versie bestond uit 26 delen en telde 75.000 artikelen. Zeven jaar later, in 1997, kwam er een eerste elektronische versie in samenwerking met Microsoft. Het project heette Encarta. Dat stopte in 2009. In 2010 verschenen dan drie elektronische versies van de encyclopedie: de Junior Winkler Prins, de Studie Winkler Prins online en de Grote Winkler Prins online. Die kan je in alle openbare bibliotheken raadplegen.
Op 28 september 1978 overlijdt paus Johannes Paulus I, vandaag dus 45 jaar geleden. Hij was slechts één maand paus. In die zeer korte tijd stond hij al bekend als de lachende paus. Over zijn plotse dood werd heel wat gespeculeerd. Hij werd opgevolgd door paus Johannes Paulus II, die dan weer, op één na, de langst levende paus was, nl. een kwarteeuw.
Astronoom Edwin Hubble overlijdt op 28 september in 1953, vandaag dus 70 jaar geleden. Naar hem werd de ruimtetelescoop genoemd.
In 1895 overlijdt de Franse wetenschapper Louis Pasteur, ontdekker van het vaccin tegen hondsdolheid, maar vooral bekend van het naar hem genoemde pasteuriseren, van melk bijvoorbeeld. Het desinfecteren van medische apparatuur hoort daar ook bij.
In 1992 kreeg ons land een tiende provincie bij. Hoe dat kwam, hoor je morgen in een nieuwe TM.
Vr29sept
Vandaag in 2021 telt TikTok 1 miljard gebruikers wereldwijd. Dat is een vijfde van alle internetgebruikers. In ons land zijn er momenteel ruim 3,5 miljoen TikTok-gebruikers ouder dan 18, iets meer vrouwen dan mannen. Hoewel TikTok vooral wordt gebruikt voor ontspanning, kan het ook worden gebruikt als marketinginstrument om producten en merken te promoten. TikTok werd uitgebracht in 2016 en is eigendom van een Chinees bedrijf. Onze overheid vraagt dan ook om op te passen welke persoonsgegevens je deelt met China.
In 2007 overlijdt Lois Maxwell. Zij was Miss Moneypenny in maar liefst 14 James Bond-films. Ze speelde met drie James Bondacteurs, nl. Sean Connery, George Lazenby en Roger Moore. Toen nà Roger Moore de bijna twintig jaar jongere acteur Timothy Dalton de rol van 007 kreeg, werd ook de rol van Moneypenny verjongd.
29 september is de dag van de Heilige Michiel. Op die dag in 1992 wordt het Sint-Michielsakkoord door de regering Dehaene goedgekeurd. De eindstemming in het parlement vond pas 10 maanden later plaats in de zomer van 1993. De essentie van deze vierde staatshervorming was de omvorming van ons land van een unitaire staat met negen provincies naar een federale staat waarvan twee gewesten elk vijf provincies bevatte. Er kwam dus een 10de provincie bij, maar de uitvoering daarvan was pas voor 1995. De faciliteitengemeenten rond Brussel kwamen door het St-Michielsakkoord in een eentalige provincie Vlaams-Brabant òf Waals-Brabant en niet meer in de tweetalige provincie Brabant. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd provincieloos. Het parlement werd hervormd en er kwam een nieuwe versie van de Grondwet. Het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde werd dan nog niet gesplitst. Dat was pas voor 20 jaar later in 2012.
In 1968 komt de eerste Fabeltjeskrant op de Nederlandse televisie, vandaag 55 jaar geleden. Dat was een dagelijkse korte uitzending voor kinderen net voor bedtijd. Het was een soort fictief journaal vanuit het grote dierenbos met Mijnheer De Uil als nieuwslezer en verteller. De Fabeltjeskrant werd ook in ons land sterk bekeken. Vlaanderen keek dan nog massaal naar de Nederlandse televisie wegens gebrek aan beter.
Op 2 oktober 1971 stort een passagiersvliegtuig neer in Aarsele. Alle 63 inzittenden kwamen om het leven. Meer hierover, maandag, in een nieuwe TM. Tot mandag.
Vr30sept
Exact 20 jaar geleden, vandaag in 2002, wordt voor de eerste keer de euthanasiewet toegepast. Mario Verstraete uit Gent leed al 9 jaar aan multiple sclerose. Al die tijd zette hij zich in voor een waardig sterven. Hij was 39 toen hij vandaag in 2002 als eerste in ons land euthanasie kreeg. De euthanasiewet bestond dan nog maar vier maanden. Zijn levensverhaal werd vereeuwigd in de film ‘Tot Altijd’ van regisseur Nic Balthazar.
Op 30 september 1992 gaat in Zolder de laatste steenkoolmijn in ons land dicht, vandaag dus 30 jaar geleden. Meer dan 60 jaar lang, sinds 1930, werd in Zolder vette steenkool bovengehaald bedoeld voor de staalindustrie in Luik en de Borinage in de buurt van de stad Bergen, in Henegouwen is dat. In 1964 fuseerden de steelkoolmijnen van Zolder en Houthalen na de tussenkomst van de Société Générale, die de eigenaar was van beide vestigingen. Het begin van het einde voor de steenkoolproductie in ons land kwam er in de jaren vijftig van de vorige eeuw door de concurrentie van goedkopere steenkool van overzee en uiteraard van aardolie en kernenergie.
Op 30 september 1985 is de Amerikaanse natuurkundige en seismoloog Charles Richter overleden, bekend van de ‘schaal van Richter’ die de kracht van aardbevingen meet.
In 1955 is de Amerikaanse acteur James Dean overleden. Hij was 24 toen hij om het leven kwam in een auto-ongeluk met zijn Porsche Spyder die hij pas 9 dagen eerder tweedehands had gekocht. De laatste woorden van zijn laatste interview op tv voor een tv-spot werden bijna profetisch. Daarin gaf hij de boodschap aan de jongeren verstandig te zijn in de auto, want dan zouden ze misschien wel ‘zijn’ leven kunnen redden. James Dean speelde in zijn korte leven in 40 tv-series en films. ‘Giant’ met Elizabeth Taylor en Rock Hudson, was zijn laatste film, die hij niet voltooide wegens zijn overlijden. Een bekend shot in die film is het moment waarop hij een oliebron ontdekt op zijn boerderij.
125 jaar geleden, in 1897, overlijdt Theresia van Lisieux op haar 24ste. Op haar 15de trad ze in het klooster van Lisieux, in Normandië is dat. Haar zus was overste in het klooster. Op haar 23ste kreeg Theresia tuberculose. Het jaar daarop overleed ze, vandaag dus in 1897. Theresia van Lisieux werd in 1925 heilig verklaard.
Maandag tijdreizen we onder meer naar 1995 als de American-Football-speler en acteur OJ Simpson niet schuldig wordt bevonden voor de dubbele moord op zijn ex en haar vriend. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 3 oktober hoor je maandag in een nieuwe TM.