Vr1sep
Op 1 september 2020 is de leerplicht een jaar vervroegd. Dat is niet meer vanaf het eerste leerjaar, maar vanaf de derde kleuterklas, in het kalenderjaar waarin de kleuter vijf jaar wordt of al geworden is. Bovendien moet de kleuter 290 halve schooldagen aanwezig zijn in de derde kleuterklas om naar het eerste leerjaar te mogen gaan. In een schooljaar zijn er slechts 360 halve schooldagen. Een kleuter mag dus hoogstens 70 halve schooldagen afwezig zijn in de derde kleuterklas.
In 2005 wordt de zone 30 aan elke school verplicht. De zone 30 bestond dan wel al 10 jaar, maar het rijgedrag was intussen niet veranderd. Één op de tien bestuurders reed dubbel zo snel, wat een intrekking van het rijbewijs voor minstens vijftien dagen tot gevolg had. Eén van de redenen was dat je niet goed kon zien wanneer je een zone 30 inreed. De verkeersborden waren nogal klein. Het huidige elektronisch verkeersbord is wel duidelijk.
In 1985 wordt het wrak van de Titanic ontdekt op bijna 4 km diepte. Door de ontdekking van de Amerikaanse oceanograaf Robert Ballard kwam veel over de fatale reis van het schip aan het licht. In 2019 ontdekten de onderzoekers dat grote delen van het schip intussen verdwenen waren door een metaaletende bacterie.
In 1975 wordt de vierde graad van de lagere school definitief afgeschaft. Eerst verdween het achtste studiejaar en dan het zevende. Dat kwam vooral omdat de slimme leerlingen na het zesde leerjaar vertrokken naar de colleges om daar hun vierde graad te doen als voorbereiding op de middelbare school.
In 1970 is er geen school meer op zaterdagvoormiddag. Maar daarom werd het nog niet meteen afgeschaft. Het verkorten van de schoolweek tot vijf lesdagen werd pas vier schooljaren later verplicht, in 1974, als gevolg van de oliecrisis.
1 september is de sterfdag van Zonnekoning Lodewijk XIV in 1715. Hij stierf vier dagen voor zijn 77e verjaardag. In het eerste deel van zijn regeerperiode was hij een heel goede koning die Frankrijk vooruit hielp. Bij zijn dood daarentegen liet hij zijn land achter in een desastreuze toestand. De vele oorlogen hadden voor een enorme financiële schuld gezorgd. Lodewijk XIV was een absolute vorst. Nu zouden we dat een dictator kunnen noemen.
Op 4 september 1882 wordt in Amerika voor het eerst de elektriciteit ingeschakeld. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 4 september hoor je maandag in een nieuwe TM.
Ma2sept
Op 2 september 1990 wordt Rudy Dhaenens uit Deinze wereldkampioen op de weg. Wegens hartproblemen moest hij twee jaar later, in 1992, stoppen met wielrennen. Zoals bekend, verongelukte Rudi Dhaenens zes jaar later, in 1998, op de E40 op weg naar Eurosport waar hij co-commentaar was voor de Ronde van Vlaanderen. Hij overleed een dag later in het ziekenhuis in Aalst.
Op 2 september 1968 overlijdt Ernest Claes. Hij was de schrijver van De Witte. De zwart-wit film van De Witte was trouwens de eerste langspeelfilm in ons land in 1934. In 1980 maakte Robbe De Hert een kleurenversie. De Witte was ook één van de hoofdfiguren in de tv-serie ‘Wij, Heren van Zichem’, hoewel dat scenario eigenlijk een samensmelting was van drie verhalen van Ernest Claes, nl. ‘De Witte’, ‘Het leven van Herman Coene’ en ‘Het Kosthuis van Fien Jansens’. Zichem was het geboortedorp van Ernest Claes. Hij studeerde Germaanse Filologie aan de universiteit in Leuven. Op het einde van de Tweede Wereldoorlog werd hij beschuldigd van collaboratie en werd hij drie maanden opgesloten in de gevangenis van St-Gillis. Hij werd uiteindelijk vrijgesproken. Ernest Claes werd 82 en hij ligt begraven op het kerkhof van de Abdij van Averbode.
Dag op dag 80 jaar geleden, vandaag in 1944, trekken de geallieerde troepen ons land binnen. De Duitse bezetting in ons land begon met de onaangekondigde inval op 10 mei 1940 en duurde tot de bevrijding vanaf 2 september 1944, vooral door Canadezen, Polen, Britten en Amerikanen. Wel probeerde Hitler al van sinds de zomer van 1944 het tij alsnog in zijn voordeel te doen keren door een massale inzet van V1 en V2 raketten. In Vlaanderen was het vooral de haven van Antwerpen in de Slag om de Schelde die de volle laag kreeg. Daarna was dat in Wallonnië tijdens het Ardennenoffensief.
In 1937, overlijdt de Franse historicus en pedagoog Pierre de Coubertin, grondlegger van de moderne Olympische spelen in 1896.
In 1915 ontdekken twee boomsnoeiers in het bos in de buurt van ’t Aanwijs in Beernem, het begraven lichaam van baron Henri d’Udekem d’Acoz. Hij was drie maanden geleden spoorloos verdwenen uit zijn kasteel in Ruddervoorde. Het was de eerste van de zes moorden van Beernem, tussen 1915 en 1944.
Morgen is het 20 jaar geleden, in 2004, dat de gijzeling van leerlingen, leraren en personeel van een school in Beslan in Rusland eindigt in een bloedbad. 334 kinderen en volwassenen kwamen hierbij om. Hoe dan kwam, hoor je morgen in een nieuwe TM.
Di3sept
Vandaag net een jaar geleden (2023) wint Max Verstappen zijn tiende opeenvolgende Formule 1-race. Dat was in de Grote Prijs van Italië. Hij verbeterde hiermee het record van Sebastian Vettel van tien jaar eerder, in 2013.
De gijzeling van leerlingen, leraren en personeel van een school in Beslan in Rusland in 2004 eindigt op 3 september in een bloedbad, vandaag dus 20 jaar geleden. 334 kinderen en volwassenen kwamen hierbij om. Tientallen Tsjetsjeense terroristen gijzelden sinds 1 september meer dan 1100 schoolkinderen en volwassenen. Ze probeerden daarmee de terugtrekking van de Russische troepen uit Tsjetsjenië te forceren. De gijzeling was een dieptepunt in een al langlopend conflict met de Russische regering over de onafhankelijkheid van Tsjetsjenië.
Het ‘Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen’ wordt in 1981 van kracht. Het verdrag werd twee jaar eerder, in 1979, al door de VN aangenomen. Het duurde nog wel zes jaar tot de zomer van 1985 tot ons land het verdrag goedkeurde.
Het is voorpaginanieuws in Zweden in 1967. Sinds vijf uur die ochtend rijden de Zweden rechts in plaats van links. Alleen het noodzakelijke verkeer mocht die nacht en ochtend de weg op. Om kwart voor vijf moest al het verkeer in Zweden stilstaan, vijf minuten wachten en zich dan voorzichtig verplaatsen naar de rechterkant van de weg. Om stipt vijf uur mochten ze dan hun weg aan de rechterkant van de weg verderzetten.
Op 3 september in 1967 wordt Eddy Merckx voor het eerst wereldkampioen. Hij deed dat nog twee keer over in 1971 en 1974.
Vandaag precies 80 jaar geleden, in 1944, wordt Brussel bevrijd in de Tweede Wereldoorlog. De bevrijding van ons land duurde tot einde september 1944, met enkele uitlopers tot begin november én met een herovering van een deel van de Ardennen van december 1944 tot januari 1945. Het zijn vooral Britten en Amerikanen die Brussel bevrijden. Canadezen, Polen en Belgische troepen van de Brigade Piron volgden, dat was een dag later op 4 september.
Het weer is zeer warm tot 33,6°C in Bastenaken in 1929.
Morgen is het precies 35 jaar geleden, in 1989, dat de Luikse auteur Georges Simenon is overleden, de geestelijke vader van politiecommissaris Maigret. Meer hierover in een nieuwe TM, morgen zelfde uur.
Wo4sept
In 1882 schakelt Thomas Edison de elektriciteit in. Hiermee kregen voor het eerst in de geschiedenis, 59 klanten die rondom zijn eerste energiecentrale in Manhattan in New York woonden, 110 volt gelijkstroom. Edison was een uitvinder, hoewel we dit toch met een korrel zout moet nemen, want eigenlijk kocht hij met zijn bedrijf uitvindingen op en liet dan de patenten op zijn naam maken. Edison bezit zo afgerond 1400 uitvindingen op zijn naam.
Op 4 september 1963 is Robert Shuman overleden. De Franse politicus was één van de stichters van de EU. In 1950, vijf jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog, legde hij als minister van buitenlandse zaken een verklaring af, waarin hij voorstelde een Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal op te richten. Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de BeNeLux konden zo hun kolen- en staalproductie bundelen. Deze zogenaamde Shumanverklaring was het begin van wat uiteindelijk de huidige Europese Unie zou worden. In 1958 werd Robert Shuman met algemene stemmen gekozen tot eerste voorzitter van het Europese Parlement.
Vandaag 35 jaar geleden, in 1989, overlijdt de Luikse auteur Georges Simenon. Hij werd vooral bekend als de geestelijke vader van Maigret, de politiecommissaris met pijp in Parijs. Jules Maigret was de hoofdpersoon in 75 romans en 28 kortverhalen van deze Belgische schrijver. Van de fictieve figuur Maigret bestaat wél een echte geboorteakte die ingeschreven staat in de gemeente Delfzijl bij Groningen in Noord-Nederland.
Vandaag precies 20 jaar geleden, in 2004, overlijdt plots Bram Vermeulen aan een hartstilstand. Dat gebeurt in zijn slaap tijdens zijn vakantie in Toscanië in Italië. Van de Nederlandse cabaretier, tekstschrijver en zanger zijn heel wat titels vereeuwigd. Denken we maar aan Testament, Rode Wijn en Wedstrijd. Bram Vermeulen begon zijn carrière met Freek de Jonge in de groep Neerlands Hoop. Bram Vermeulen werd 57.
In 2022 is paus Johannes Paulus I zalig verklaard. Hij was de paus die amper 33 dagen paus was tot aan zijn zeer plotse dood.
Morgen tijdreizen we onder meer naar 1972 voor de gijzeling van de Israëlische sportploeg tijdens de Olympische Spelen in München.
Do5sept
Dag op dag tien jaar en vier maanden na de eerste trein in ons land tussen Brussel en Mechelen wordt op 5 september 1845 een Koninklijk Besluit ondertekend voor de aanleg van een spoorlijn tussen Deinze en Tielt. Maar het stadsbestuur van Tielt was hierover niet te spreken. Het conservatieve Katholieke stadsbestuur vreesde immers dat de trein, als kenmerk van de industriële revolutie, het socialisme, het acoholisme en de prostitutie naar Tielt zou brengen, in die volgorde. Ook Brugge en Roeselare waren tegen de spoorlijn tussen Tielt en Deinze, omdat die hun eigen spoorlijn tussen Brugge en Kortrijk via Roeselare wilden promoten.
Vandaag in 1920 vindt de eerste IJzerbedevaart plaats. Die brengt hulde aan de Vlaams-Ierse kunstschilder en frontsoldaat uit Brugge, Joe English, op het militaire kerkhof van Steenkerke bij Veurne. Later is hij bijgezet in de crypte van de IJzertoren in Diksmuide. In de eerste jaren van de IJzerbedevaart deden de bedevaarders de dorpen aan waar een Belgisch militair kerkhof lag. De IJzerbedevaart is ter nagedachtenis van de gesneuvelde Vlaamse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog.
Op 5 september 1972 wordt tijdens de Olympische Spelen in München de Israëlische sportploeg overvallen door Palestijnse terroristen. Elf atleten en officials werden gegijzeld in hun appartement. Ze kwamen uiteindelijk om het leven, samen met een politieman en vijf van de acht Palestijnse gijzelnemers, tijdens een mislukte bevrijdingsactie. Er volgden een reeks wraakacties door Israël, waarbij twee van de drie ontsnapte gijzelnemers gedood werden.
In 1997 overlijdt Moeder Teresa van Calcutta. De Katholieke zuster bekommerde zich over de armsten in India. Ze deed dit wel met een visie die deed denken aan een dictatuur. Toch kreeg ze de Nobelprijs voor de Vrede en werd ze door de paus al heilig verklaard in 2016, amper 19 jaar na haar dood. Bij haar overlijden vandaag in 1997, bleek zij helemaal niet zo een heilig boontje te zijn. Ze doopte onder meer moslims en hindoes zonder dat die dat wisten.
In 2022 werd, met ruim 57%, Liz Truss verkozen als nieuwe leider van de Britse Conservatieve Partij nadat Boris Jeltsin, twee maanden eerder, had aangekondigd af te treden. Ze bleef amper 49 dagen premier.
Morgen tijdreizen we in 1620 met de Meibloem naar Amerika om er een nieuw leven te beginnen.
Vr6sept
In 1620 vertrekt uit de Britse haven Plymouth het schip De Meibloem. De MayFlower, zoals het schip eigenlijk heette, bracht 120 Engelse en Nederlandse kolonisten naar Amerika om daar een nieuw leven te beginnen. Ze werden de Pilgrim Fathers genoemd, omdat ze vluchtten voor hun religie. Het verhaal van De Meibloem en de eerste pelgrims werd verfilmd in de mini-serie ‘Saints & Strangers’.
Vandaag in 1931 lijkt het al herfst in de Ardennen. De temperatuur kwam niet hoger dan 8°C.
De grootste Russische stad na Moskou heet sinds vandaag in 1991 opnieuw Sint-Petersburg. Sinds 1924 heette de stad Leningrad en daarvoor tien jaar lang Petrograd. Vòòr de Eerste Wereldoorlog was het al Sint-Petersburg sinds 1703. De naam van de stad verwijst naar de Russische tsaar Peter de Grote. Nu is Sint-Peterburg een belangrijk verkeersknooppunt met een zeehaven, een internationale luchthaven en een verbinding met de 3530 km lange rivier Wolga.
Vandaag in 2018, overlijdt acteur Burt Reynolds na een hartaanval. Hij werd vooral beroemd door zijn vele rollen met een macho-uitstraling. Hij speelde in maar liefst 120 films van 1961 tot 2017.
In 2021 is acteur Jean-Paul Belmondo overleden. Een belangrijk element in de commerciële successen van Belmondo waren de actiescènes en de stunts die de Franse acteur bijna altijd zelf uitvoerde. Hieraan kwam een einde door een ongeluk op de set van Hold-up in 1985. In 2001 kreeg Belmondo een beroerte en sindsdien acteerde hij nauwelijks nog. Zijn laatste film en meteen ook de hoofdrol was in 2008 in Un homme et son chien.
Ik hang de TM alvast aan de computer om ze op te laden met het nieuws van 9 september. Dan zal het precies 455 jaar geleden zijn, in 1569, dat Pieter Bruegel de Oude is overleden. Meer over de kunstschilder en zijn werk hoor je maandag in een nieuwe TM.
Do7sept
Dag op dag 10 jaar geleden, in 2013, is de zanger van The Machines, Paul Despiegelaere, overleden. ‘I see the lies in your eyes’ en ‘Don’t be cruel’ maakten deze Gentse belpop-groep bekend.
Acteur Julien Schoenaerts, vader van Matthias Schoenaerts, overlijdt in 2006. Vader Schoenaerts speelde onder meer de rol van Pieter de Coninck in de film De Leeuw van Vlaanderen en de rol van monseigneur Stillemans in de film Daens.
In 2003 overlijdt Warren Zevon bekend van ‘Werewolves of London’ (where oe), vandaag dus 20 jaar geleden.
In 1997 is Mobutu Sese Seko overleden. Hij was bijna 40 jaar president en dictator van Zaïre, nu Kongo. Als kolonel in het leger pleegde hij twee staatsgrepen. De eerste mislukte onder meer wegens een te zwak bewapend leger en te weinig discipline. Hij slaagde er wel in om premier Lumumba te arresteren en later te vermoorden. Een vraag was dat van verschillende Westerse regeringen waarin de Belgische regering Eyskens niet onbesproken is. De tweede staatsgreep lukte wel, waardoor Mobutu Sese Seko de macht in handen nam.
Desmond Tutu is de eerste zwarte aartsbisschop in Zuid-Afrika die vandaag in 1986 wordt ingewijd. Twee jaar eerder, in 1984, kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn inspanningen om de verschillende bevolkingsgroepen in vrede met elkaar te laten leven na de val van het apartheidsregime in Zuid-Afrika. 10 jaar tot in 1996 was hij aartsbisschop in Kaapstad.
Vandaag 45 jaar geleden, in 1978, is Keith Moon overleden, drummer van de rockgroep The Who. Hij stierf aan een overdosis. Keith Moon werd 32.
Op 7 september 1921 vindt de eerste Miss America-verkiezing plaats. Dat was dan nog alleen maar een schoonheidswedstrijd. De allereerste Miss America was de 16-jarige Margaret Gorman. Zij weigerde om voor de camera’s in badpak te defileren, wat voor een rel zorgde met de leverancier van de badpakken die wel in de organisatie zat van de verkiezing. Het jaar daarop begon de leverancier dan maar met een eigen verkiezing, nl. Miss Universe.
Dit was de TM van de 250e dag van het jaar. Nog 115 en het is alweer nieuwjaar. Je kan deze TM opnieuw beluisteren als podcast op de website RT.be. Morgen is het een jaar geleden (2022) dat Queen Elizabeth is overleden. Morgen meer hierover in een nieuwe TM. Graag tot morgen.
Vr8sept
Precies een jaar geleden (2022) is Queen Elizabeth II overleden. Ze werd 96. De Britse koningin was wereldwijd het oudste en langst regerende staatshoofd. Ze zat maar liefst 70 jaar op de troon. Vele Britten hadden nog nooit een andere vorst gekend. In haar koningschap kende ze 15 Britse premiers, 12 Amerikaanse presidenten en zeven pausen. Haar oudste zoon Charles is nu koning.
In 2007 raakt duatleet Benny Vansteelant zwaargewond. Tijdens een training in Hooglede werd hij opgeschept door een auto die uit een zijstraat kwam. Zes dagen later op 14 september 2007 overleed hij. Kort daarna behaalde zijn broer, Joerie Vansteelant, de wereldtitel duatlon lange afstand en volgde hij hiermee zijn overleden broer Benny op. In 2008, 2011 en 2012 deed Joerie dat nog eens over. Broer Benny Vansteelant behaalde vijf Europese en acht wereldtitels.
Op 8 september 1966 is de eerste aflevering van de sciencefictionserie Star Trek te zien. Die heet ‘The Man Trap’. De serie kende een moeiljke start met een volledige wissel van de cast na de pilootaflevering. De enige die mocht blijven was Mr. Spock met de puntoren. In het eerste seizoen in 1966 was Captain Kirk de hoofdfiguur, maar omdat zijn eerste officier Mr Spock veel sympathie kreeg bij het publiek werd zijn rol opgewaardeerd en gelijkgesteld met die van Captain Kirk. De visie van Star Trek was conflicten oplossen met goede wil en verstandig handelen, dat voorrang heeft op geweld. Bovendien werkten en leefden in Star Trek verschillende culturen en rassen samen. Ook het commando was internationaal.
8 september is overwegend warm en zonnig. In 1934, 1928 en 1911 is het zelfs 30 tot 34°C.
Michelangelo toont vandaag in 1504 zijn nieuwste beeldhouwwerk David aan het publiek. Het beeld is 5 m hoog en gekapt uit marmer. Het staat in Firenze in Toscanië in Italië. David was de Bijbelse figuur die met een slinger de reus Goliath versloeg.
Maandag is het 11 september en dat staat in ons geheugen gegrift als 9/11. Bijna 3000 mensen kwamen om het leven bij de terreuraanslag in Manhattan in 2001. Meer hierover maandag in een nieuwe TM.
Ma9sept
Dag op dag 455 jaar geleden, op 9 september 1569, overlijdt Pieter Bruegel de Oude na een langdurige ziekte. Hij ligt begraven in de Kapellekerk in Brussel. De Vlaamse kunstschilder was afkomstig uit Nederland en vader van Pieter Brueghel de Jonge én van Jan Brueghel de Oude. Het werk van vader Pieter Breugel de Oude herken je gemakkelijk, omdat hij in zijn laatste tien levensjaren handtekende met Breugel zonder h. Bekende werken zijn onder meer De Boerenbruiloft, De Nederlandse Spreekwoorden, Kinderspelen, De Toren van Babel, Winterlandschap met Schaatsers, De Val van Icarus, en waarschijnlijk zijn laatste werk ‘De Ekster en de Galg’ wat een waarschuwing is tegen alle roddelaars en verklikkers.
In 1901 overlijdt de Franse kunstschilder en graficus Henri de Toulouse-Lautrec. Hij werd pas 36. Toulouse-Lautrec was lichamelijk beperkt als gevolg van incest binnen de familie. Hij was maar anderhalve meter groot, maar met een normaal volgroeide romp en hoofd. Door zijn zwakke gezondheid werd Toulouse-Lautrec van school gehaald toen hij tien was. Hij was nochtans zeer intelligent en had hij een grote vaardigheid voor schilderen en tekenen. Zijn affiches van onder meer de Moulin Rouge in Parijs zijn wereldberoemd.
9 september 1947 is de sterfdag van architect Victor Horta. Hij ontwierp onder meer het warenhuis L’Innovation in de Nieuwstraat in Brussel, dat in 1967 volledig in de vlammen opging, onder meer door fouten in de constructie. Zijn stijl behoorde tot de art nouveau. Het Paleis voor Schone Kunsten en het Centraal Station, beide in Brussel, en het grafmonument van componist Johannes Brahms op het kerkhof in Wenen, zijn maar enkele van zijn vele ontwerpen.
Serena Williams wint voor de vierde keer de US Open in 2012. De Amerikaanse tennister was in de finale in drie sets te sterk voor de Wit-Russische Viktoria Azarenka. Voor Serena Williams was het haar 15de grandslam die ze won.
Net een jaar geleden (2023) wint de 19-jarige tennister Cori Gauff haar eerste US Open en meteen ook haar eerste grandslam. De Amerikaanse versloeg in de finale de Wit-Russische Aryna Sabalenka in drie sets.
Morgen is het 605 jaar geleden, in 1419, dat Jan Zonder Vrees is overleden. Wie was hij ook alweer? Je hoort het morgen in een nieuwe aflevering van de TM op RT.
Di10sept
Net een jaar geleden (2023) wint Novak Djokovic zijn 24ste grandslamtitel. Hij deed dat in de finale van de US Open door de Russische tenniser Danill Medvedev in drie sets naar huis te spelen. Met 24 overwinningen is Novak Djokovic alleenrecordhouder van de meeste grandslamtitels in het mannentennis, waarvan tien Australian Open-titels, zeven keer Wimbledon, vier keer US Open en drie keer Roland Garros.
Het mannen-enkelspel op de US Open in 1990 wordt gewonnen door Amerikaan Pete Sampras. Hij versloeg in de finale landgenoot Andre Agassi. En in 2012 wint Andy Murray op de US Open zijn eerste grandslam. Hij speelde in de finale Serviër Novak Djokovic naar huis.
De bevolking van Gibraltar stemt in een referendum in 1967 tégen de eenwording met Spanje. Ook in 2002 deden ze dat nog eens over. Gibraltar is Brits, mààr regelt zijn eigen zaken. Hoewel, sommige bevoegdheden, zoals defensie en buitenlandse zaken, blijven de verantwoordelijkheid van de Britse regering. Gibraltar werd in 1704 tijdens de Spaanse Successieoorlog door een Engels-Nederlandse troepenmacht veroverd van Spanje. In 1713 werd Gibraltar voor eeuwig door Nederland aan Groot-Brittannië overgedragen.
In 1933 worden in Antwerpen de eerste twee tunnels onder de Schelde geopend. Eerst werd de Waaslandtunnel geopend en daarna de voetgangerstunnel van St-Anna. De opening gebeurde door burgemeester Kamiel Huysmans en de hele koninklijke familie. De eerste twee tunnels onder de Schelde waren nog toltunnels tot lang na de Tweede Wereldoorlog.
In 1883 is Hendrik Conscience overleden, de man die zijn volk leerde lezen. Door ‘schilderende’ teksten te schrijven, probeerde hij het volk op te voeden en te onderwijzen. De Leeuw van Vlaanderen is zijn meest bekende werk.
Jan zonder Vrees wordt in 1419 vermoord, vandaag 605 jaar geleden. Dat gebeurde in een poging om het Engelse offensief het hoofd te bieden. Jan Iste van Bourgondië, zoals hij in de geschiedenisboeken staat vermeld, was hertog van Bourgondië en Graaf van Vlaanderen. Jan zonder Vrees werd 48. Hij ligt begraven in Dijon.
Morgen is er een nieuwe TM. Dan hebben we onder meer over 9/11.
Wo11sept
9/11 blijft vereeuwigd met de terreuraanslag in Manhattan in New York in 2001. Bijna 3000 mensen kwamen om het leven, onder hen 348 brandweermannen en 62 politiemensen die direct na de inslagen te hulp kwamen. Twee gekaapte passagiersvliegtuigen boorden zich in de Twin Towers die instortten. Ook in Washington DC vloog een passagiersvliegtuig in op het Pentagon. Dat was trouwens op de 60ste verjaardag van de eerste steenlegging van dit gebouw in 1941. Osama bin Laden van de terreurorganisatie Al Qaida was verantwoordelijk voor de aanslagen.
De 22-jarige Franse piloot Georges Guynemer verongelukt in een luchtaanval tijdens de Derde Slag om Ieper in 1917, in de Eerste Wereldoorlog dus. Een jaar eerder op zijn 21ste verjaardag had hij het kruis van ridder van het ‘Legioen van Eer’ ontvangen. Dat is de hoogste en belangrijkste nationale onderscheiding in Frankrijk. Een bekend luchtgevecht was tussen Gynemer en de Duitse held Ernst Udet. De machinegeweren van Udet blokkeerden. Guynemer groette zijn tegenstander en vloog weg zonder Udet neer te halen. Georges Guynemer won 53 luchtgevechten en overleefde zeven crashes. Vandaag in 1917, in de buurt van Poelkapelle, werd zijn achtste crash hem fataal. Daar kreeg hij in 1923 een monument.
Op 11 september herdenkt Catalonië het verlies van de Slag van Barcelona tijdens de Spaanse Successieoorlog in 1714, vandaag 310 jaar geleden. Op die dag gaf het Catalaanse leger zich over. Sindsdien hielden de Catalanen elk jaar op 11 september hun rouwfeest. In 1980 riep het autonome bestuur van Catalonië deze dag dan maar uit tot nationale feestdag.
De Grieken verslaan de Perzen vandaag in het jaar 490 voor Christus. Om het goede nieuws aan Athene te melden, werd een bode gestuurd. Die liep de afstand van Marathon naar Athene. Waarschijnlijk is het verhaal van die ene bode een legende. Maar historisch wèl juist is dat het gewonnen Atheense leger in een geforceerde mars van Marathon naar Athene is teruggekeerd in zeven uren. Ze waren nog net op tijd om een nieuwe aanval van de Perzische vloot te beantwoorden. De Marathonloop is dan 2476 jaar later, in 1896, opgenomen in de moderne Olympische Spelen.
Morgen tijdreizen we onder meer naar 1940 als twee jongeren al spelend de 15 000 jaar oude grotten van Lascaux ontdekken.
Do12sept
In 2017 is Riem de Wolff overleden. Hij was de ene helft van het zingende broederduo The Blue Diamonds. Zijn broer Ruud was al 17 jaar eerder overleden in het jaar 2000. Ramona is hun wereldhit.
Vandaag in 2010 overlijdt de Vlaamse acteur Bert Champagne. We kennen hem onder meer als cafébaas Poliet Peck in de tv-serie Het Pleintje. Hij was ook een stem in het luisterspel ’t Koekoeksnest dat in de jaren 90 werd uitgezonden op Radio 2.
In 2003, is Johnny Cash overleden aan suikerziekte. De altijd donkergekleede country-zanger had met zijn baritonstem massaal veel nummers bijeengezongen. Om er maar drie te noemen: ‘A boy named Sue’, ‘A thing called love’ en ‘Ring of Fire’.
Op 12 september 1977 overlijdt de Zuid-Afrikaanse martelaar Steve Biko aan mishandeling tijdens een zoveelste verhoor door de politie. Hij werd nog met een jeep naar een ziekenhuis in Pretoria gebracht, 1200 km verder, wat een rit was van maar liefst 12 uren. Officieel was hij overleden door een hongerstaking. Later werd dit gewijzigd in een hersenletsel. In 1990, 13 jaar na zijn dood, bekenden vijf ex-politieagenten dat zij verantwoordelijk waren voor Biko’s fatale verwondingen. De song ‘Biko’ van Peter Gabriël, en later ook van Simple Minds, vertelt het verhaal van de martelaar en staat symbool voor het zwarte verzet tegen de apartheid. Steve Biko werd 30.
In 1990 wordt het akkoord ondertekenend dat West- en Oost-Duitsland weer samen één land zijn. Dat verdrag werd ondertekend door West- en Oost-Duitsland én de vier geallieerde winnaars van de Tweede Wereldoorlog: Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Op 3 oktober werd het land dan opnieuw herenigd. Sindsdien is 3 oktober de nationale feestdag in Duitsland.
In het Franse departement Dordogne ontdekken twee jongeren, in 1940, al spelend de grotten van Lascaux. Daar werden de oudste prehistorische rotswand-schilderijen gevonden die dateren van 15 000 jaar voor Christus. De originele grot is niet meer toegankelijk voor het publiek. Wat verder werd een perfecte replica gemaakt.
Je kan deze Teletijdmachine als podcast opnieuw beluisteren op de website RT.be. Morgen is het dag op dag 65 jaar geleden, in 1959, dat voor het eerst een onbemand ruimtetuig landt op de maan. Die eer kwam toe aan de Russen. Hoe dat precies zit, hoor je in een nieuwe TM, morgen zelfde uur.
Vr13sept
Vandaag in 1830 valt het Nederlandse leger van koning Willem l Brussel binnen. Na vier dagen trokken de Nederlanders zich al terug, omdat ze er niet in slaagden om de stad te heroveren. Na de opvoering van de opera ‘De Stomme van Portici’ in de Muntschouwburg, waren rellen ontstaan van Belgische separatisten tegen de Nederlandse koning. Het leidde uiteindelijk tot de onafhankelijkheid van ons land en de aanstelling van de eerste Belgische koning Leopold I, tien maanden later in 1831.
Op 13 september 1872 is de Duitse filosoof Ludwig Feuerbach overleden. Hij stelde dat God een verzinsel was van de mens. Dus niet ‘God schiep de mens naar zijn beeld’, maar ‘de mens schiep God naar zijn beeld.’ Het maakt God toch niet onbelangrijk, zegt Feuerbach, want God is het antwoord op een typisch menselijke wens, nl. dat de mens bang is voor zijn eindigheid en daarom iets groters als houvast neemt. “Onsterfelijkheid is jezelf wel ver overschatten”, zei Feuerbach.
Het is warm tot zeer warm vandaag in 1943, want de temperatuur gaat niet onder de 20°C. In 1947 vallen hagelstenen tot 5 cm dik. Vooral Mechelen en Antwerpen hebben schade.
IBM lanceert in 1956 de eerste harde schijf. We kunnen het ons nu niet meer voorstellen, want die eerste harde schijf had een capaciteit van amper 5 Mb, maar woog wel maar liefst 1 ton. Met de jaren werden de schijven alsmaar kleiner en de capaciteit daarentegen werd alsmaar groter.
In 1959 landt het eerste ruimtetuig op de maan, vandaag exact 65 jaar geleden. Dat was de Russische Loena 2. Hiermee toonden de Russen aan dat landen op de maan technisch wel mogelijk was. Hoewel, landen was hier toch wel een relatief begrip, want de Loena 2 stortte neer aan een snelheid van 11 000 km/u. De eerste onbemande reis naar de maan staat dus op naam van de Russen. De eerste mens op de maan was een primeur voor de Amerikanen, tien jaar later in 1969.
Net een jaar geleden (2023) is Roger Whittaker overleden. De Britse zanger kennen we van evergreens, zoals ‘If I were a richman’, ‘The Last Farewell’ en ‘I don’t believe in if anymore’.
Maandag is het 20 jaar gelden, in 2004, dat de laatste Belgische oudstrijder van de Eerste Wereldoorlog is overleden. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 16 september hoor je maandag zelfde uur in een nieuwe TM.
Do14sept
Vandaag in 1960 wordt Rik Van Looy wereldkampioen. De keizer van Herentals, zoals hij wordt genoemd, deed dat het jaar daarop, in 1961, nog eens over. Nog een jaar later, in 1962, won Van Looy als eerste in hetzelfde seizoen de Ronde van Vlaanderen, Gent-Wevelgem en Parijs-Roubaix. Het duurde een halve eeuw tot in 2012 vooraleer Tom Boonen dat ook presteerde.
In 1982 overlijdt Grace Kelly. Ze kreeg een beroerte tijdens een autorit op dezelfde weg waar ze de hoofdrol speelde in de Hitchcock-film ‘To Catch a Thief’. Ze verloor de controle over het stuur en stortte in het ravijn. Ze overleed een dag later, vandaag in 1982. Enkele jaren later raakte bekend dat Grace Kelly haar nek had gebroken. Dat zou er kunnen op wijzen dat niet zij, maar haar 17-jarige dochter Stéphanie de auto bestuurde, weliswaar zonder rijbewijs. De Amerikaanse actrice was getrouwd met prins van Monaco Reinier III. Grace Kelly werd 52.
In 2016 kondigen parkwachters van het Zuid-Afrikaanse Krugerpark aan 350 buffels en nijlpaarden te doden wegens de aanhoudende droogte. Het bekende natuurreservaat, dat bijna zo groot is als ons land (20 000 km2), wou met deze drastische maatregel de overige dieren meer kans geven om te overleven. Bovendien werd het vlees van de geschoten dieren verdeeld onder de arme gemeenschappen van Zuid-Afrika. Het afmaken van de dieren was een kleiner verlies dan de sterfte door te weinig voedsel wegens de aanhoudende droogte.
Vorig jaar (2022) is Michel Verschueren overleden. Van 1981 tot 2003 was hij general manager van voetbalclub Anderlecht en daarvoor RWDM. Met Anderlecht behaalde hij één keer de Uefa Cup in 1983 en werd Anderlecht elf keer landskampioen. Michel Verschueren kwam verschillende keren in de media wegens ondoordachte uitspraken. Zo zei hij in 1993 dat staken voor luieriken is. Hij mocht zich verontschuldigen aan de supporters van Anderlecht die betrokken waren bij de sluiting van de autofabriek Renault. In 2001 kreeg Verschueren de Homofobieprijs. Hij zei dat twee mannen of twee vrouwen in een bed decadent zijn en hij noemde holebi’s tegennatuurlijk en echt ziekelijk.
Morgen is het 140 jaar geleden, op 15 september 1883, dat Joseph Plateau overlijdt. Deze Belgische natuurkundige en wiskundige stond mee aan de wieg van de film en de tekenfilm in het bijzonder. Hoe dat zit, hoor je morgen in een nieuwe aflevering van de TM. Graag tot dan.
Vr15sept
Joseph Plateau overlijdt op 15 september 1883, vandaag dus 140 jaar geleden. Deze Belgische natuurkundige en wiskundige en professor aan de Gentse Universiteit, stond aan de basis van de film en de tekenfilm in het bijzonder. De uitvinding van de film zelf maakte hij niet meer mee, want die werd ruim 10 jaar na zijn dood uitgevonden door de broers Lumière in 1895. Joseph Plateau was in het jaar van de Belgische onafhankelijkheid, in 1831, de uitvinder van de fenakistiscoop. Het was een schijf met verschillende opeenvolgende tekeningen. Als je de schijf ronddraaide, vormden de tekeningen een bewegend beeld. Het basisprincipe van de tekenfilm dus.
In Duitsland worden de Wetten van Neurenberger door de nazi’s ingevoerd in 1935. Het waren drie racistische wetten tegen de Joden. Ze pasten in het kader van de sociaal-darwinistische denkwijze in Europa en Amerika van de jaren 30. Of anders gezegd het overleven van de bekwaamste en de gezondste mensen, wat uiteindelijk moet leiden tot een superbeschaving van ‘übermenschen’, waaruit de zwakkere groepen worden geëlimineerd. De Westerse denkwijze is intussen wel veranderd. We hebben het nu over samenleven, respect, verdraagzaamheid, diversiteit en anders mogen zijn. Tijdens de eerste coronagolf van begin 2020 kwam die sociaal-darwnistische denkwijze van de jaren 30 terug even de kop opsteken al zou het virus in China gelanceerd zijn met als doel de zwaksten uit de wereld weg te zuiveren.
Op 15 september 1979 krijgt Moeder Theresa de Nobelprijs voor de Vrede. Zij was de katholieke zuster die zorgde voor de armen in Calcuta in India. Bij haar overlijden in 1997 bleek dat zij helemaal niet zo een heilig boontje was. Een analyse van 300 documenten over haar brachten dubieuze praktijken aan het licht, zoals verdachte politieke connecties, bizarre geldstromen en haar standpunten over abortus, contraceptie en echtscheiding. Ze doopte onder meer moslims en hindoes zonder dat die dat wisten. Ze vond het mooi dat de armen hun lot hadden aanvaard en dat ze hadden geleden naar het voorbeeld van Jezus Christus. Toen ze zelf ziek werd, verkoos ze toch een ziekenhuis in California, ver weg van India, omdat ze zelf niet wou lijden. In 2016 is Moeder Theresa heilig verklaard.
Maandag tijdreizen we onder meer naar 1919 als vrouwen stemrecht krijgen op gemeentelijk niveau. Je hoort het maandag in een nieuwe TM.
Ma16sept
Vandaag 15 jaar geleden, in 2009, gieten melkveehouders in het Waalse Ciney drie miljoen liter melk weg uit protest tegen de lage melkprijzen. Een liter melk, in september 2009, bracht niet meer dan 28 cent op, terwijl de productiekost 40 cent bedroeg. Europa bepaalde met de melkquota hoeveel liter koemelk elk jaar mocht worden geproduceerd. Maar door het overaanbod daalde de prijs. Door koemelk weg te gieten, kwam er dus een tekort aan melk en steeg de prijs dan opnieuw. In 2015 werd het Europese melkquotum na 31 jaar afgeschaft.
In 2004 overlijdt de laatste Belgische oudstrijder van de Eerste Wereldoorlog, vandaag dus exact 20 jaar geleden. De West-Vlaming Cyriel Barbary werd 105 en overleed in de Amerikaanse staat Michigan. Daar woonde hij sinds 1923, vijf jaar dus na het einde van de Eerste Wereldoorlog. Hij werd nog opgeroepen voor het front in de laatste zes maanden van de oorlog. Hij was dan 18.
De Zwitserse psycholoog Jean Piaget overlijdt in 1980. Hij lag aan de basis van de ontwikkelingspsychologie, ook wel kinderpsychologie genoemd. Hij was het die theoretisch kon aantonen dat een baby in de eerste zes maanden geen besef heeft dat de ouders er nog wel zijn als de baby de ouders niet kan zien. Piaget ontdekte bij kleuters van 5 dat ze geen besef hebben dat er even veel melk in een hoog smal glas kan als in een breed laag glas. Hij formuleerde ook vier verschillende stadia in de ontwikkeling van het kind, nl. de fase van de baby en de peuter, dan de kleuterfase, daarna de leeftijd tussen 6 en 12 en uiteindelijk de tiener met de puberfase. Vandaar de structuur in het leerplichtonderwijs op basis van kennis: kleuteronderwijs, lager onderwijs en middelbaar onderwijs.
Op 16 september 1938 overlijdt priester Jozef Cleymans in een verkeersongeluk op weg naar Zwitserland. Hij was de stichter van de chiro. Jozef Cleymans werd 39.
Precies 200 jaar geleden, in 1824, overlijdt de Franse koning Lodewijk de 18de. Hij regeerde tien jaar, van 1814 tot aan zijn dood, met een kleine onderbreking in 1815, toen keizer Napoleon Bonaparte de macht voor 100 dagen weer overnam. Lodewijk de 18de logeerde in die periode enkele maanden in de Veldstraat in Gent.
In de TM van morgen hebben we het onder meer over de eerste bloedige aanslag van de Bende van Nijvel in 1983 in de Colruyt van Nijvel.
Di17sept
In 1322 overlijdt de graaf van Vlaanderen Robrecht van Behtune, beter bekend als De Leeuw van Vlaanderen. Hij was de oudste zoon van Gwij van Dampière. Van Bethune nam niet deel aan de Guldensporenslag, in tegenstelling met de romantische voorstelling in het boek De Leeuw van Vlaanderen. In werkelijkheid sprak Robrecht van Bethune wellicht niet eens de Vlaamse streektaal. Toch speelde hij een belangrijke rol in het behoud van de zelfstandigheid van het graafschap Vlaanderen, vandaar zijn titel ‘Leeuw van Vlaanderen’. Hij ligt begraven in de St-Maartenskerk in Ieper.
Op 17 september 1961 was er de eerste uitzending van Echo, het legendarische human interestprogramma van de toenmalige BRT. Echo maakte het mogelijk om onderwerpen die niet in het tv-nieuws konden, een plaats te geven door ze onder meer aantrekkelijker te maken. Het programma Echo liep twaalf jaar tot 1973. De geest van Echo leefde nadien verder in programma’s, zoals Terloops, Afrit 9, Man bijt hond en Iedereen beroemd.
In 1978 worden de Camp Davidakkoorden tussen Egypte en Israël ondertekend. Dat gebeurde tussen president Sadat van Egypte en premier Bégin van Israël in aanwezigheid van de Amerikaanse president Jmmy Carter. Met de vredesovereenkomst erkende Egypte het bestaan van Israël en werd de Sinaï-woestijn aan Egypte teruggegeven, die Israël toen al elf jaar bezette sinds 1967. Het was President Sadat van Egypte die de eerste stap naar Israël had gezet. Hij werd drie jaar later, in 1981, in Caïro vermoord.
Drie doden voor een beetje sterke drank, wat koffie en pralines. Dat was de balans van de eerste bloedige aanslag op een Colruyt door de Bende van Nijvel, op 17 september in 1983. De Bende was dan al anderhalf jaar actief, maar hun naam kregen ze naar aanleiding van deze eerste bloedige aanslag in Nijvel. De buit bedroeg amper 22 000 frank, omgerekend 545 euro. Het parelsnoer en de drie ringen met briljanten van een neergeschoten vrouw namen ze niet eens mee. Ook een rijkswachter werd doodgeschoten. In drie jaar werden 28 mensen gedood. De laatste en ook de meest bloedige aanslag van de Bende was die in Delhaize van Aalst in 1985.
Morgen tijdreizen we onder meer naar 1692 voor de zwaarste aardbeving in ons land ooit sinds de metingen. In heel ons land stortten gebouwen in. Je hoort het morgen in een nieuwe aflevering van de TM, zelfde uur. Graag tot dan!
Wo18sept
In 1692 vindt een aardbeving plaats van maar liefst 6,3 op de schaal van Richter. Het is de zwaarste aardbeving in ons land ooit sinds de metingen. Het epicentrum lag in de streek van Verviers. In heel ons land stortten gebouwen in. Maar dat was ook zo in Nederland, in Rijnland in Duitsland en in de Champagnestreek in Frankrijk.
105 jaar geleden, in 1919, krijgen vrouwen stemrecht op gemeentelijk niveau. Weliswaar met enkele opvallende beperkingen. Zo ging het niet om àlle vrouwen. Prostituees bijvoorbeeld hadden geen stemrecht. Vrouwen konden schepen of burgemeester worden in 1919, maar moesten daarvoor wel de toestemming van hun echtgenoot krijgen. Bij de gemeenteraadsverkiezing van twee jaar later, in 1921, werden in heel het land slechts 196 vrouwen verkozen, 1% van alle gemeenteraadsleden was vrouw.
Op 18 september 1985 is Gerald Holtom overleden. Hij was de Britse kunstenaar die het internationale vredessymbool ontwierp in 1958. Hij deed dat eenmalig voor een vredesbetoging. Het logo toont de bekende omgekeerde driepikkel die staat voor nucleaire ontwapening en vrede.
In 2005 wint Spanjaard Roberto Heras voor de vierde keer de Ronde van Spanje. De overwinning werd hem later dat jaar wel afgenomen wegens doping. Heras ging in beroep en zes jaar later, in 2011, kreeg hij gelijk van de rechter. Heras mocht dus zijn vierde leiderstrui behouden, toen nog in een goudgele kleur. Nu is dat een rode trui.
Anousheh Ansari is de eerste vrouwelijke ruimtetoerist in 2006. Dat was vijf jaar na de eerste ruimtetoerist. De Iraans-Amerikaanse zakenvrouw was al de vierde ruimtetoerist die op eigen kosten naar het ISS reisde. Ze verbleef 10 dagen in de ruimte en ze betaalde 20 miljoen dollar voor de ruimtereis.
Op 25 september 2018 wordt Vera Schouppe in Lotenhulle gearresteerd op verdenking van grootschalige drugshandel. Vera Schouppe was de 55-jarige weduwe en tweede vrouw van boer Charles. De hoeve in Lotenhulle behoorde tot een drugshandel met gehuurde bestelwagens en motorfietsen. Ze kreeg eind 2019 een werkstraf van 200 uren. Haar drie zonen kregen effectieve celstraffen van 3 tot 8 jaar. Hun vader en dus de ex van Vera Schouppe, kreeg 8 jaar effectief als leider van de drugshandel.
Op 19 september in 1991 wordt de gletsjermummie Otzi ontdekt in de Alpen. Hoe oud was die man ook alweer en hoe kwam hij daar terecht? Je verneemt het morgen in een nieuwe aflevering van de TM, zelfde uur.
Do19sept
Net een jaar geleden (2023) is Lou Deprijck overleden. We kennen hem onder meer als zanger van Two Man Sound en van Lou & the Hollywood Bananas met nummers, zoals Disco Samba, Charlie Brown, Copacabana en Kingston Kingston. Voorts was hij ook producer van Viktor Lazlo, die je ongetwijfeld kent van Backdoor Man en Breathless. Lou Deprijck was ook de producer van Plastic Bertrand. De wereldhit ‘Ca plane pour moi’ was gecomponeerd én ook origineel ingezongen door Lou Deprijck, maar dat bleef meer dan 30 jaar lang een goed bewaard geheim.
In 2021 vindt op het toeristische eiland La Palma een vulkaanuitbarsting plaats. Meer dan 7.000 mensen werden geëvacueerd. Door de pandemie waren er weinig toeristen op het Canarische eiland. De lava bereikte binnen enkele uren de huizen van het dorp El Paraiso. De vulkaan bleef meer dan drie maanden actief tot op Kerstmis 2021. 3000 gebouwen waren beschadigd en de lava bedekte 1200 hectare land. De schade werd geraamd op zo’n 900 miljoen euro.
Vandaag in 2017 wordt Mexico opnieuw getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,1 op de schaal van Richter. 324 mensen kwamen om het leven. Het was in Mexico, in één maand tijd, de vierde zware aardbeving van meer dan zes op de Schaal van Richter. 8,1 was de eerste en de krachtigste.
Het zit vooraan in het nieuws van vandaag in 1991: twee Duitse toeristen ontdekken in de Alpen, in Zuid-Tirol, dicht bij de Oostenrijkse grens, de gletsjermummie Otzi. De man was 5300 jaar geleden gestorven. Lang werd gedacht dat hij was vermoord tijdens een gevecht en gestorven was door een pijl in zijn schouder. Röntgenonderzoek toonde echter aan dat de man gevallen was en zo een hoofdwonde had opgelopen. Maar ook daaraan is hij niet gestorven. Onderzoekers gaan er nu vanuit dat hij gewoon is doodgevroren. Otzi kun je bezoeken in het museum van Bolzano in Zuid-Tirol waar hij bewaard wordt aan een constante vriestemperatuur van 6° onder nul.
In 1977 vriest het 2° onder nul in Limburg en zelfs 3° onder nul in de Ardennen. In 1952 ligt er sneeuw in de Hoge Venen. Het is zeer warm in 1947 met 33°C op de thermometer en in 1961 is het 30°C aan de kust.
Je kan deze TM als podcast gratis opnieuw beluisteren op de website RT.be. Morgen is het dag op dag 505 jaar geleden, in 1519, dat ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan de allereerste reis rond de wereld begint. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 20 september hoor je morgen in een nieuwe TM.
Vr20sept
Vandaag in 2018, verongelukken in Oss in Nederland vier kinderen tussen 4 en 8 met een elektrische bolderkar van een kinderdagverblijf. Een vijfde kind en de volwassen bestuurster werden zwaargewond. Het ongeval gebeurde op weg naar school. De bestuurster achteraan op de bolderkar riep dat ze niet kon remmen. De bolderkar reed door een bareel van de gesloten overweg. De bareel brak, waardoor de bak met de kinderen door de trein werd gegrepen. Als gevolg van dit dodelijk accident werd de bolderkar een tijdje verboden op de openbare weg in Nederland.
De Joods-Oostenrijkse speurder, Simon Wiestenthal, overlijdt in 2005. Hij spoorde nazi-oorlogsmisdadigers op en bracht hen voor de rechter. Wiesenthal was zelf een overlevende van de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog. Hij zat gevangen in maar liefst twaalf concentratiekampen.
Koning Boudewijn opent in 1976 het eerste stuk metro in ons land. Er was dan wel al een premetro. Het eerste stuk van de metro was 11,5 km lang en lag op de oost-west-as van Brussel. Twee weken later werd de noord-zuid-as in gebruik genomen. Bij graafwerken in het Zuidstation werd een schouderblad en tanden van onder meer een mammoet en een neushoorn opgegraven.
Op 20 september 1946 opent het allereerste filmfestival van Cannes. Onder meer Jacques Cousteau won dan de ‘Gouden Palm voor Kortfilm’. De onderzee-ontdekkingsreiziger met de Calypso won tien jaar later, in 1956, ook de prestigeuze ‘Gouden Palm’.
In 1863 is de Duitse taalkundige Jacob Grimm overleden. Hij was de oudste van de Gebroeders Grimm die we kennen van de sprookjes.
De Portugese ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan begint vandaag in 1519 aan zijn reis rond de wereld. In de geschiedenisboeken staat hij vermeld als de eerste die rond de wereld zeilt. Strikt genomen behaalde hij zelf het eindpunt niet, want op de Filipijnen werd hij bij een gevecht gedood. Zijn vloot kreeg ook af te rekenen met muiterij, ziekte, panne en storm. De zeilreis rond de wereld duurde drie jaar. Ze lag meermaals stil, zelfs eens een half jaar lang. Juan Sebastian Elcano was de bevelhebber die de eerste wereldreis overleefde, maar omdat Magellaan opperbevelhebber was, werd de wereldreis toch naar hem genoemd.
Vijf jaar geleden was het voorpaginanieuws, op 23 september in 2019: de Britse reisorganisatie Thomas Cook is failliet. Hoe zat dat ook alweer? Je hoort het maandag zelfde uur in een nieuwe TM.
Do21sept
De Jury voor Ethische Praktijken (JEP) inzake reclame heeft in 2018 voor het eerst een Vlaamse tiener op de vingers getikt, vandaag dus vijf jaar geleden. De bekende Vlaamse vlogger, Nathan Vandergunst uit Blankenberge, had via zijn YouTube-kanaal Acid zijn 400 000 volgers opgeroepen om de truien van zijn kledinglijn te kopen. Hij adviseerde hen de bankkaart van hun ouders te stelen als ze geen trui mochten kopen. Door de opschorting van zijn YT-kanaal verdiende hij niets meer aan zijn geposte vlogs. Hij begon dan maar met een nieuw YT-kanaal, Acid2. Hij heeft intussen alweer meer dan een half miljoen volgers.
De rijkste vrouw van Europa, Liliane Bettencourt, is in 2017 overleden. Zij was eigenaar van het cosmeticabedrijf L’Oréal. Liliane Bettencourt werd 94.
In 2012 wordt het verjaardagsfeestje in de FB-post ‘Sweet Sixteen Party’ in het dorp Haren bij Groningen een slagveld. Schade: 1 miljoen euro. De politie was massaal aanwezig en het rampenplan was afgekondigd. Vijftien agenten raakten gewond. Twaalf relschoppers werden veroordeeld tot cel- en werkstraffen. De FB-uitnodiging voor het feest was openbaar gepost. De jarige verwijderde haar post al na één dag. Toch kwamen uiteindelijk 80 000 jongeren van de kwartmiljoen genodigden naar het feestje. Haar 78 uitgenodigde vrienden én die hun vrienden van vrienden hadden de uitnodiging blijven delen, ook via andere sociale media.
Vandaag in 1937 verschijnt het boek De Hobbit van de Britse auteur en hoogleraar JRR Tolkien. Het is een klassieker in de jeugdboeken. Hobbits zijn vredelievende ‘kleine mensen’ van ongeveer een meter groot. Ze wilden de schat terugwinnen die de draak had gestolen.
In 1558 is Gentenaar Keizer Karel in Spanje overleden, vandaag dus 465 jaar geleden. Zijn Europees rijk werd groter dan het vroegere Romeinse Rijk. Het werd dan ook een van de eerste wereldrijken van de nieuwe tijd genoemd. Keizer Karel had nog vier zussen die alle vier koningin waren en nog een broer die ook keizer was. Keizer Karel werd 58.
Morgen is het 20 jaar geleden, in 2003, dat weerman Armand Pien is overleden. Dit en nog veel meer hoor je morgen in een nieuwe TM, zelfde uur.
Vr22sept
In 1981 opent de eerste TGV-lijn in Frankrijk. Dat was tussen de twee grootste steden Parijs en Lyon. De treinrit van vandaag in 1981 is alleen voor de VIP’s, zoals de Franse president Mitterand. De eerste TGV-rit voor het publiek was voor vijf dagen later.
Op 22 september 1994 komt in Amerika de eerste aflevering van Friends op de buis. Zes vrienden wonen en werken in Manhattan. De eerste aflevering ‘The One Where Monica Gets A Roommate’ begint met Rachel die net haar verloofde Barry bij het altaar heeft achtergelaten en is gaan samenwonen met Monica, de beste vriendin uit haar kindertijd. In 2021 kwamen de zes acteurs nog eens samen voor een reünie in een special. Uit die special bleek dat het verliefde koppel Rachel en Ross ook in het echte leven erg verliefd waren op elkaar, maar omdat er altijd wel een van beiden een relatie had, werden ze geen koppel.
Weerman Armand Pien is overleden in 2003, vandaag dus 20 jaar geleden. Hij eindigde zijn weerberichten op tv met een grap of hij bracht een vreemd gevormd stuk groente of fruit mee naar de studio. Als het weer zijn weerbericht niet volgde, verontschuldigde hij zich met de woorden: “Mijn weerberichten kloppen altijd! Alleen het weer houdt er zich niet aan.” Naast de bestaande weerspreuken, maakte hij ook eigen spreuken zoals “Een herfst zonder stormen is als een vrouw zonder vormen.”
Op 22 september 2011 wordt de theorie van Einstein even in twijfel getrokken. Bij een experiment in het CERN in Genève kwamen ze tot de vaststelling dat de snelheid van het licht nét overschreden was. Volgens de speciale relativiteitstheorie van Einstein uit 1905, is de snelheid van het licht constant, heeft het altijd dezelfde snelheid en is er geen versnelling. Bovendien is niets op aarde en in het universum rapper dan het licht, nl. afgerond naar boven 300 000 km/sec. Als iets wél sneller kan reizen dan het licht, dan is het theoretisch mogelijk om terug te gaan in de tijd. Het experiment in het CERN werd nog eens overgedaan in Japan en in Amerika. En vijf maanden later, in februari 2012, ontdekten de wetenschappers toch dat er een fout zat in de aansluiting van hun gps-systeem tussen het CERN en de ontvanger 730 km verder in Italië. En daarmee kreeg Einstein weer gelijk.
Maandag is het 40 jaar geleden, in 1983, dat koning Leopold III is overleden, de grootvader van koning Filip. Tot maandag.
Ma23sept
Net een jaar geleden (2023) is François Glorieux overleden. Deze Belgisch pianist en componist schreef meer dan 300 werken in verschillende muziekstijlen. Maar hij was ook een meesterlijk improvisator. Michael Jackson vroeg Glorieux, in 1988, om twaalf van zijn hits te bewerken voor symfonisch orkest.
Vandaag in 2022 wordt kernreactor Doel 3 van het elektriciteitsnet gehaald. Daarmee was de eerste van de zeven Belgische commerciële kernreactoren in ons land definitief stilgelegd. Intussen is ook Tihange 2 als tweede kernreactor in ons land uit dienst genomen begin vorig jaar (2023). Volgend jaar (2025) worden nog eens drie kernreactoren van het elektriciteitsnet gehaald. ENGIE en de Belgische regering tekenden eind vorig jaar (2023) een overeenkomst om de dan nog twee resterende kernreactoren, Doel 4 en Tihange 3, met tien jaar te verlengen tot 2035.
Het is voorpaginanieuws vandaag vijf jaar geleden in 2019: de Britse reisorganisatie Thomas Cook is failliet. Door het faillissement werden alle Britse boekingen, vluchten en vakanties ‘onmiddellijk’ geannuleerd en kwamen zò 600.000 reizigers wereldwijd plots in de problemen. 10.000 onder hen waren Belgen. Een jaar later, in september in 2020, kwam Thomas Cook terug. Het Chinese Fosun kocht het Britse merk en lanceerde Thomas Cook met het oude logo opnieuw als een online reisbureau in het Verenigd Koninkrijk.
In 1939 overlijdt de Oostenrijkse neuroloog en psycholoog Sigmund Freud aan keelkanker, vandaag dus 85 jaar geleden. Hij was de grondlegger van de psycho-analyse. Bewuste emotionele ervaringen die naar het onbewuste zijn verdrongen, blijven bestaan en zoeken een weg naar buiten via lichamelijke symptomen. In zijn driftenleer beschreef hij hoe de mens de aangeboren drang heeft om te streven naar de bevrediging van lusten die voldoen aan bepaalde levensbehoeften, zoals bijvoorbeeld eten en voortplanting.
Op 23 september 1913 vliegt de 24-jarige Roland Garros als eerste over de Middellandse Zee. De vliegtuigpionier deed dit van Fréjus in Zuid-Frankrijk naar Bizerte in Noord-Tunesië, een vlucht van 750 km in net geen acht uur. Hij overleed in 1918, op het einde van de oorlog dus, tijdens een luchtgevecht, de dag voor zijn 30ste verjaardag. Wanneer in 1927 een groot tennisstadion in Parijs werd aangelegd, kreeg dit zijn naam
360 jaar geleden, in 1664, geeft Peter Stuyvesant de kolonie Nieuw-Amsterdam aan de Engelsen. Zij doopten het gebied om in New York. Meer hierover morgen zelfde tijd in een nieuwe TM.
Di24sept
Net een jaar geleden (2023) verbetert atlete Tigst Assefa uit Ethiopië de wereldrecordtijd op de marathon voor vrouwen. In Berlijn liep ze de marathon in 2 uur 11 min en 53 sec, wat toch 2 min en 11 sec sneller was dan het vorige wereldrecord. Dit jaar (2024) won ze bij de Olympische Zomerspelen in Parijs de zilveren medaille op de marathon voor vrouwen.
In 2017 wordt Peter Sagan voor de derde en laatste keer op rij wereldkampioen op de weg. Hij haalde het in de sprint nipt van Alexander Kristoff.
Meer dan 700 pelgrims stikken en meer dan 800 zijn gewond in het gedrang. Dat was de triestige balans van de bedevaart in Mina in de buurt van Mekka in 2015. Het meest dodelijke jaar was de bedevaart in 1990, want toen stierven 1426 pelgrims.
In 1991 brengt Nirvana de lp Nevermind uit. Je weet wel, de hoes met de baby onder water. Op de lp staan twee bekendste nummers: ‘Smells like teen spirit’ en ‘Lithium’.
In 1988 verbetert Carl Lewis het vijf jaar oude record op de 100 m sprint met 1 honderdste van een seconde. Hij liep de 100 m in 9 seconden 92 honderdsten. Drie jaar later, in 1991, verbeterde hij die tijd tot 9 sec 86 honderdsten. Het record staat sinds 2009 nog altijd op naam van Usain Bolt met 9 sec 58 honderdsten.
De Commissie Warren publiceert vandaag 60 jaar geleden, in 1964, haar rapport over de moord op president Kennedy van een jaar eerder in 1963. Eén van de leden van de commissie was de latere president Gerald Ford. Het rapport telde 888 pagina’s, maar met alle bewijsmateriaal erbij was het 26 000 pagina’s dik. De conclusie was dat Lee Harvey Oswald slechts drie kogels had afgevuurd vanuit één gebouw. Twee kogels hadden de president geraakt: één in de keel en een andere in het achterhoofd. Eén kogel miste de wagen.
360 jaar geleden, vandaag in 1664, capituleert Nederlander Peter Stuyvesant en draagt hij de kolonie Nieuw-Amsterdam over aan de Engelsen. Zij doopten het gebied om tot New York. Stuyvesant was 19 jaar lang (sinds 1645) directeur-generaal van de Nederlandse kolonie.
25 september is zowel de sterfdag van koning Leopold III als van graaf Patrick d’Udekem d’Acoz, de vader van koningin Mahtilde, weliswaar met een kwarteeuw verschil. Je hoort er meer over morgen in een nieuwe aflevering van de TM.
Wo25sept
De vader van koningin Mathilde, Patrick d’Udekem d’Acoz, overlijdt in 2008. Hij zat als liberaal in de gemeenteraad van Bastenaken en was ook raadslid van de provincie Luxemburg. Toen hij door koning Albert II tot graaf werd verheven, trok hij zich terug uit de politiek. In 2006, twee jaar voor zijn overlijden, won hij een rechtzaak tegen zijn twee broers Raoul en de burgemeester van Poperinge Henri, over de verdeling van de erfenis van hun overleden moeder.
In 2005 wordt Tom Boonen wereldkampioen wielrennen. Het was trouwens het jaar met zijn grootste successen. Hij was de eerste renner die erin slaagde om in één seizoen wereldkampioen te worden, De Ronde van Vlaanderen en Parijs-Roubaix te winnen. In 2005 kreeg hij dan ook zowat alle sportonderscheidingen die er waren.
In 1983 is de grootvader van koning Filip, koning Leopold III, overleden. Hij trouwde met de Zweedse prinses Astrid. Koningin Astrid stierf in 1934 bij een auto-ongeluk in Zwitserland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wou koning Leopold III bij zijn soldaten blijven, net zoals zijn vader Albert I tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maar de Duitsers namen de koning als krijgsgevangene. Tijdens zijn gevangenschap hertrouwde Leopold III met Lilian Baels. Niet iedereen vond dat een goed idee. Daarna werden de koning en zijn familie naar Oostenrijk gebracht. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, in 1945, werd de koning opnieuw vrijgelaten. Maar veel Belgen waren niet zo gelukkig met zijn terugkomst. Daarom besliste Leopold III om afstand te doen van zijn troon.
In het 1983 ontsnappen maar liefst 38 IRA-leden uit een gevangenis in Belfast. Het Iers Republikeins Leger, kortweg IRA, was een paramilitaire organisatie die streed voor een Ierse staat zonder banden met het Verenigd Koninkrijk. Het rapport naar het onderzoek van de ontsnapping maakte duidelijk dat het gevangenispersoneel de grote verantwoordelijke was, maar een ontslag van de verantwoordelijke minister was toch niet nodig.
In 1974 maakt de wereld voor het eerst kennis met de ozonlaag, meer bepaald met freon dat de ozonlaag aantast. Freon of ook wel cfk genoemd, was het gas dat in spuitbussen werd gebruikt. Het was wel een zeer veilig gas, omdat het niet brandbaar en niet giftig was.
In 1849 overlijdt de Oostenrijkse componist Johan Strauss senior, vandaag 175 jaar geleden. Hij werd amper 45 als hij stierf aan roodvonk. De Radetzkymars is zijn beroemdste mars die hij schreef voor de gelijknamige Oostenrijkse generaal die in Italië grote militaire successen boekte. Omdat generaal Joseph Radetzky een republikein was, kreeg Johann Strauss kritiek en moest hij een tijdlang vluchten uit Wenen.
Op 26 september 2022 worden de aardgaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 gesaboteerd, waardoor gaslekken ontstaan in de Oostzee. Meer hierover morgen in een nieuwe TM.
Do26sept
In 2022 worden de aardgaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 gesaboteerd. Daardoor ontstonden gaslekken in de Oostzee. Beide pijpleidingen zijn aangelegd om aardgas van Rusland naar Duitsland te transporteren en zijn voor een groot deel in handen van het grootste gasbedrijf van de Russische overheid. Lang werd Rusland met de vinger gewezen, maar recent blijkt Oekraïne schuldig te zijn. Op het moment van de bombardementen waren de pijpleidingen niet in gebruik. Ze waren wel gevuld met aardgas. In 2021 leverde Rusland ongeveer 45% van het aardgas aan landen van de Europese Unie.
In 2021 kiest 64,1% van de Zwitsers in een referendum voor het homohuwelijk. De poging van de conservatieve oppostitiepartij om de wet via een referendum tegen te houden, mislukte dus. In Zwitserland bestond voor koppels van hetzelfde geslacht wel al een geregistreerd partnerschap, maar dat gaf hen niet dezelfde rechten. Voortaan krijgen deze koppels ook toegang tot adoptie en vruchtbaarheidsbehandeling.
Actrice Gloria Stuart overlijdt in 2010. Haar kennen we in de rol van de 101-jarige passagier die de ramp met de Titanic overleeft. Ze speelde die rol in de film als ze 87 was. Ze overleed dus vandaag in 2010 als eeuweling.
Acteur Paul Newman overlijdt in 2008. In 1987 won hij de Oscar voor beste mannelijke hoofdrol in The Color of Money.
Dag op dag 20 jaar geleden, in 2004, overlijdt veldrijder Tim Pauwels. Hij was de oudere broer van Kevin Pauwels. Tim overleed aan een hartaderbreuk tijdens de eerste wedstrijd van de Superprestige in Erpe-Mere. Hij werd 22.
Het zit vooraan in het nieuws van 26 september 1997. Door een aardbeving in Italië stort een deel van het dak van de basiliek van Franciscus van Assisi in. Vier mensen kwamen om het leven. De beschadigde plafondfresco’s werden gereconstrueerd door het puin als een puzzel weer in elkaar te leggen. De basiliek van Franciscus van Assisi werd drie jaar later, in het jaar 2000, werelderfgoed.
In 1924 is Maurice De Booser overleden, vandaag precies een eeuw geleden. Hij werd 36. De Booser was langeafstandsloper en Belgisch kampioen op de 5000 m. De atletiekclub van AA Gent organiseert jaarlijks de naar hem genoemde veldloop De Booser.
Voila, dit was jouw dagelijkse portie geschiedenis. In 1998 lanceert Google de zoekmachine. Meer hierover morgen, zelfde uur.
Vr27sept
In 1822 is de Steen van Rosetta ontcijferd. Taalkundige Jean-François Champollion slaagde erin om het Egyptisch hiërogliefenschrift te ontcijferen dat je leest van rechts naar links. Dat was in tegenstelling tot de Griekse vertaling op de steen die je las van links naar rechts. Vandaar de moeilijkheid om de tekens op de Steen van Rosetta te ontcijferen. Op de steen staat eigenlijk drie keer dezelfde tekst.
In 1998 lanceert Google de zoekmachine. De domeinnaam Google.com én een prototype van de zoekmachine draaiden al een jaar, sinds 1997. Nog een jaar eerder, in 1996, begon Google als een onderzoeksproject van twee universiteitsstudenten, Larry Page en Sergey Brin. Ze vonden een systeem uit waarbij servers het internet afzochten en de resultaten rangschikten op het aantal links vanaf andere pagina’s. Dit systeem van zoeken heet PageRank en was toen, in 1996, volledig nieuw. Ze wilden hun uitvinding verkopen aan de grote zoekmachines van toen, zoals Yahoo en Altavista, maar die hadden totaal géén interesse in het gloednieuwe zoekalgoritme van Google. In 2006 deed Google daar nog een video-zoekmachine bij door YouTube op te kopen voor 1,6 miljard dollar.
In 2022 botst een ruimtesonde voor het eerst opzettelijk met een planetoïde. De bedoeling was te testen of een botsing de baan van een planetoïde kan doen wijzigen. En dat blijkt inderdaad zo te zijn. Planetoïden die dreigen met de aarde te botsen, kunnen we zo van koers doen veranderen. Dat is toch de theorie. De realiteit is dat er oneindig veel planetoïden zijn, dat je tijdig die planetoïden die dreigen met de aarde te botsen, moet kunnen detecteren en berekenen wanneer die zullen botsen, om er dan nog een ruimtesonde naar toe te sturen die voor de botsing moet zorgen. De eerste opzettelijke botsing van de DART-ruimtesonde, vandaag in 2022, gebeurde op 11 miljoen km van de aarde, wat een ruimtereis was van bijna een jaar.
Net een jaar geleden (2023) kunnen de 11 000 scenarioschrijvers van films en televisiereeksen in Hollywood weer aan het werk. Dat laat de Writers Guild of America (WGA) weten, dat is de vakbond van de scenarioschrijvers. De staking duurde vijf maanden. De scenarioschrijvers eisten een betere verloning en bescherming tegen artificiële intelligentie.
Op 30 september 1955 overlijdt James Dean. Wie was die Amerikaanse acteur precies? Je hoort het maandag, zelfde uur, in een nieuwe TM.
Do28sept
Twintig jaar geleden, in 2003, brengt Het Nieuwsblad als eerste krant in ons land een betaalde zondagskrant uit. Die was te koop bij de bakker aan 1 euro en richtte zich vooral op sport. Maar de klant kreeg nu eenmaal liever de papieren krant in de brievenbus. Na 10 jaar in 2013 kwam van de zondagskrant van Het Nieuwsblad alleen nog een betalende digitale versie. Bij de bakker is wel nog gratis De Zondag te krijgen, maar dat is een krant van de Roularta Media Group.
In 1994 zinkt de Estonia voor de kust van Finland. 852 mensen kwamen om het leven. Tijdens de nachtvaart kwam er water binnen op het autodek. Vermoedelijk was op de kop van het schip een boegklep afgebroken in het stormweer. Het schip maakte slagzij en zonk in minder dan een half uur. Hoge golven en een sterke wind bemoeilijkten de reddingswerkzaamheden, waardoor slechts 137 mensen de ramp overleefden.
In 1990 verschijnt de 9e en laatste editie van de Grote Winkler Prins Encyclopedie. De laatste Winkler Prins, na 120 jaar, in boekvorm dan toch. De laatste papieren versie bestond uit 26 delen en telde 75.000 artikelen. Zeven jaar later, in 1997, kwam er een eerste elektronische versie in samenwerking met Microsoft. Het project heette Encarta. Dat stopte in 2009. In 2010 verschenen dan drie elektronische versies van de encyclopedie: de Junior Winkler Prins, de Studie Winkler Prins online en de Grote Winkler Prins online. Die kan je in alle openbare bibliotheken raadplegen.
Op 28 september 1978 overlijdt paus Johannes Paulus I, vandaag dus 45 jaar geleden. Hij was slechts één maand paus. In die zeer korte tijd stond hij al bekend als de lachende paus. Over zijn plotse dood werd heel wat gespeculeerd. Hij werd opgevolgd door paus Johannes Paulus II, die dan weer, op één na, de langst levende paus was, nl. een kwarteeuw.
Astronoom Edwin Hubble overlijdt op 28 september in 1953, vandaag dus 70 jaar geleden. Naar hem werd de ruimtetelescoop genoemd.
In 1895 overlijdt de Franse wetenschapper Louis Pasteur, ontdekker van het vaccin tegen hondsdolheid, maar vooral bekend van het naar hem genoemde pasteuriseren, van melk bijvoorbeeld. Het desinfecteren van medische apparatuur hoort daar ook bij.
In 1992 kreeg ons land een tiende provincie bij. Hoe dat kwam, hoor je morgen in een nieuwe TM.
Vr29sept
Vandaag in 2021 telt TikTok 1 miljard gebruikers wereldwijd. Dat is een vijfde van alle internetgebruikers. In ons land zijn er momenteel ruim 3,5 miljoen TikTok-gebruikers ouder dan 18, iets meer vrouwen dan mannen. Hoewel TikTok vooral wordt gebruikt voor ontspanning, kan het ook worden gebruikt als marketinginstrument om producten en merken te promoten. TikTok werd uitgebracht in 2016 en is eigendom van een Chinees bedrijf. Onze overheid vraagt dan ook om op te passen welke persoonsgegevens je deelt met China.
In 2007 overlijdt Lois Maxwell. Zij was Miss Moneypenny in maar liefst 14 James Bond-films. Ze speelde met drie James Bondacteurs, nl. Sean Connery, George Lazenby en Roger Moore. Toen nà Roger Moore de bijna twintig jaar jongere acteur Timothy Dalton de rol van 007 kreeg, werd ook de rol van Moneypenny verjongd.
29 september is de dag van de Heilige Michiel. Op die dag in 1992 wordt het Sint-Michielsakkoord door de regering Dehaene goedgekeurd. De eindstemming in het parlement vond pas 10 maanden later plaats in de zomer van 1993. De essentie van deze vierde staatshervorming was de omvorming van ons land van een unitaire staat met negen provincies naar een federale staat waarvan twee gewesten elk vijf provincies bevatte. Er kwam dus een 10de provincie bij, maar de uitvoering daarvan was pas voor 1995. De faciliteitengemeenten rond Brussel kwamen door het St-Michielsakkoord in een eentalige provincie Vlaams-Brabant òf Waals-Brabant en niet meer in de tweetalige provincie Brabant. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd provincieloos. Het parlement werd hervormd en er kwam een nieuwe versie van de Grondwet. Het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde werd dan nog niet gesplitst. Dat was pas voor 20 jaar later in 2012.
In 1968 komt de eerste Fabeltjeskrant op de Nederlandse televisie, vandaag 55 jaar geleden. Dat was een dagelijkse korte uitzending voor kinderen net voor bedtijd. Het was een soort fictief journaal vanuit het grote dierenbos met Mijnheer De Uil als nieuwslezer en verteller. De Fabeltjeskrant werd ook in ons land sterk bekeken. Vlaanderen keek dan nog massaal naar de Nederlandse televisie wegens gebrek aan beter.
Op 2 oktober 1971 stort een passagiersvliegtuig neer in Aarsele. Alle 63 inzittenden kwamen om het leven. Meer hierover, maandag, in een nieuwe TM. Tot mandag.
Ma30sept
Vandaag in 2002 wordt voor de eerste keer de euthanasiewet toegepast. Mario Verstraete uit Gent leed al negen jaar aan multiple sclerose. Al die tijd zette hij zich in voor een waardig sterven. Hij was 39 toen hij, vandaag in 2002, als eerste in ons land euthanasie kreeg. De euthanasiewet bestond dan nog maar vier maanden. Zijn levensverhaal werd vereeuwigd in de film ‘Tot Altijd’ van regisseur Nic Balthazar.
Op 30 september 1992 gaat in Zolder de laatste steenkoolmijn in ons land dicht. Meer dan 60 jaar lang, sinds 1930, werd in Zolder vette steenkool bovengehaald bedoeld voor de staalindustrie in Luik en de Borinage in de buurt van de stad Bergen, in Henegouwen is dat. In 1964 fuseerden de steelkoolmijnen van Zolder en Houthalen na de tussenkomst van de Société Générale, die de eigenaar was van beide vestigingen. Het begin van het einde voor de steenkoolproductie in ons land, kwam er in de jaren vijftig van de vorige eeuw door de concurrentie van goedkopere steenkool van overzee en uiteraard van aardolie en kernenergie.
Op 30 september 1985 is de Amerikaanse natuurkundige en seismoloog Charles Richter overleden, bekend van de ‘schaal van Richter’ die de kracht van aardbevingen meet.
In 1955 is de Amerikaanse acteur James Dean overleden. Hij was 24 toen hij om het leven kwam in een auto-ongeluk met zijn Porsche Spyder die hij pas negen dagen eerder tweedehands had gekocht. De laatste woorden van zijn laatste interview op tv voor een tv-spot waren bijna profetisch. Daarin gaf hij de boodschap aan de jongeren verstandig te zijn in de auto, want dan zouden ze misschien wel ‘zijn’ leven kunnen redden. James Dean speelde in zijn korte leven in 40 tv-series en films. ‘Giant’ met Elizabeth Taylor en Rock Hudson, was zijn laatste film, die hij niet voltooide wegens zijn overlijden. Een bekend shot in die film is het moment waarop hij een oliebron ontdekt op zijn boerderij.
In 1897 overlijdt Theresia van Lisieux op haar 24ste. Op haar 15de trad ze in het klooster van Lisieux, in Normandië is dat. Haar zus was overste in het klooster. Op haar 23ste kreeg Theresia tuberculose. Het jaar daarop overleed ze, vandaag dus in 1897. Theresia van Lisieux werd in 1925 heilig verklaard.
Morgen is het precies 75 jaar geleden, in 1949, dat de Chinese Volksrepubliek begint o.l.v. Mao Zedong en dat in navolging van de Republiek China. Hoe dat zit, hoor je morgen in een nieuwe TM.