Wo1mei
Het is voorpaginanieuws op 1 mei vorig jaar (2023): Luca Brecel schrijft geschiedenis met een eerste Belgische wereldtitel in het snooker. Hij won de finale met 18-15 van viervoudig wereldkampioen Mark Selby. De offensieve alles-of-niets-stijl van Brecel stond in schril contrast met de verdedigende en tactisch uitgekiende aanpak van Mark Selby. Luca Brecel is de eerste Europeaan van het vasteland ooit die de wereldtitel snooker verovert.
Op 1 mei 2018 is Catherine de Bolle de eerste vrouw én de eerste Belg aan de top van de Europese Politiedienst Europol. Dat is het Europese samenwerkingsverband van politiediensten en het telt 800 medewerkers. De Bolle was eerder al de eerste vrouwelijke en ook jongste commissaris-generaal van de federale politie in ons land.
Precies 20 jaar geleden, vandaag in 2004, wordt de Europese Unie twee keer zo groot en dat op één dag. Er kwamen maar liefst tien landen bij: Estland, Letland, Litouwen, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Slovenië, Cyprus en Malta. Zoals bekend, stapte het VK eruit op 1 februari 2020.
Het is vandaag 30 jaar geleden, op 1 mei 1994, dat Formule l-piloot Ayrton Senna verongelukt. De 3-voudige wereldkampioen verongelukte tijdens de Grand Prix van San Marino. Senna miste een bocht en botste frontaal tegen een muur. Een stuk van de ophanging boorde zich als een kogel dwars door zijn helm. Zijn dood zorgde voor een hele reeks veiligheidsmaatregelen, zoals het vastankeren van de helm. Ayrton Senna werd 34.
In de Stuiverstraat aan het station Brussel Centraal komen 2 brandweermannen om bij een bomauto van de CCC. Het waren ook de enige twee doden van de 14 aanslagen in 1984 en 85 van de Belgisch linkse terreurorganisatie Cellules Communistes Combattantes van Pierre Carette. Op 1 mei in 1985 lagen er in de Stuiverstraat pamfletten op de grond die waarschuwden dat een auto zou ontploffen. Ook de rijkswacht was verwittigd, maar die vergat om de brandweer te waarschuwen. Twee brandweermannen kwamen om het leven.
Morgen is het precies 505 jaar geleden, in 1519, dat Leonardo da Vinci is overleden. Hij blijft vooral bekend als de schilder van de Mona Lisa. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 2 mei hoor je morgen in een nieuwe TM.
Do2mei
Op 2 mei vorig jaar (2023) leggen de meer dan 11.000 film- en tv-scenaristen, die aangesloten zijn bij de Amerikaanse vakbond van de scenarioschrijvers, de Writers Guild of America, het werk neer. Twee maanden later kregen zij ook de steun van 160 000 acteurs die zich aansloten bij de staking. De scenarioschrijvers eisten een betere verloning en bescherming tegen artificiële intelligentie. “Shows moeten geschreven worden door mensen, niet door machines”, luidde het. Tientallen producties van films en tv-series liepen door de staking vertraging op.
Vandaag in 2017 geeft de gewezen dokter André Gyselbrecht uit Ruiselede na vijf jaar toe dat hij de opdrachtgever is voor de moord op zijn schoonzoon Stijn Saelens. Die bekentenis deed hij als hoofdverdachte op de eerste dag van het proces van de kasteelmoord in Wingene. Het proces werd meteen opgeschort, omdat het onderzoek deels moest worden overgedaan. Vijf jaar lang had hij het onderzoek gemanipuleerd door te stellen dat hij onschuldig was. Uiteindelijk werd hij door de correctionele rechtbank veroordeeld tot 27 jaar cel als opdrachtgever voor de moord. In beroep werd zijn straf verminderd tot 21 jaar.
2 mei 2011 staat in de geschiedenisboeken als de dag waarop de Amerikaanse Special Forces erin slaagt om Osama Bin Laden, stichter en leider van de terreurorganisatie Al Qaida, neer te schieten in zijn villa in Pakistan. Amerika beschuldigde hem voor de aanslagen van 9/11. Hij werd uiteindelijk gevonden via een koerier die namens hem contact hield met de buitenwereld.
In 1986 mag Armand Pien in het weerbericht op tv niet zeggen dat de radioactieve wolk van de kernramp van Tsjernobyl, boven België is gesignaleerd. Het had die dag niet geregend en er was geen fall-out gemeten. Het enige ‘advies’ dat hij mocht geven, was dat groenten extra moesten worden gewassen, dat dieren op landbouwbedrijven binnen moesten blijven en dat kinderen niet in het gras mochten spelen.
Vandaag 505 jaar geleden, in 1519, is Leonardo da Vinci overleden. Hij blijft vooral bekend als de schilder van de Mona Lisa. Hij draagt de titel van Homo Universalis. De Griekse filosoof Aristoteles was de eerste met die titel. Een homo universalis blinkt uit in alle wetenschappen.
Morgen is er een nieuwe TM. Dan hebben we het onder meer over de verdwijning van de Britse kleuter Maddy McCann in 2007. Dit en nog meer uit de geschiedenis van 3 mei hoor je morgen in een nieuwe TM.
Vr3mei
Op 3 mei 2007 wordt in het Albertkanaal nabij Lummen het lichaam van de vermiste Annick Van Uytsel gevonden. De 18-jarige studente was al een week spoorloos. Het duurde nog bijna 3 jaar voor de dader gevonden werd, nl. seriemoordenaar Ronald Janssen.
Ook op 3 mei 2007 verdwijnt Maddy McCann. De Britse kleuter van bijna 4 jaar verdween spoorloos uit haar kamer. Ze is nooit teruggevonden. Haar ouders, beiden zijn artsen, waren tijdens hun vakantie in Portugal uit eten met vrienden en lieten hun drie kinderen in hun appartement slapen 50 m verder. Om het half uur gingen ze beurtelings kijken totdat de mama van Maddy ontdekte dat haar dochtertje niet meer in bed lag. Een tijdlang verdacht de Portugese politie de ouders zelf. Meer dan 600 verdachten werden verhoord. De hoofdverdachte nu is een Duitse veroordeelde pedofiel, die toen 31 was, en momenteel in de cel zit voor andere feiten.
In 2006 overlijdt Karel Appel. De Nederlandse kunstschilder was lid van de Cobra-groep. Hij schilderde abstract-expressionistisch werk.
In 1986 wint België voor het eerst en voorlopig ook nog altijd voor het laatst, het Eurovisiesongfestival. Dat was met de 13-jarige Sandra Kim en J’aime la vie. Ze trad op als 13de deelnemer. Ze kreeg 5 keer het maximum van 12 punten. Dat was van Frankrijk, Ierland, Finland, Turkije en Portugal. Nederland gaf 10 punten. Duitsland gaf slechts 1 punt.
De ijsheiligen zijn op 3 mei nog niet gepasseerd en dan kan het nog vriezen. Vandaag in 1985 ligt er 2 cm sneeuw in de Hoge Venen. Sneeuw lag er ook op 3 mei in 1979. In 1941 vroor het -6,5° op de Baraque Michel. Maar in 1928 waren de ijsheiligen blijkbaar hun weg kwijt, want dan was het aan onze kust volop zomer met in Oostende 28°C op de thermometer.
Je kan de podcast van deze TM opnieuw beluisteren op de website van RT.be. Maandag is het precies een jaar geleden (2023) dat de kroning van King Charles en Camilla plaatsvond. Dit en nog veel meer uit de kranten en de journaals in de geschiedenis van 6 mei hoor je maandag in een nieuwe TM.
Do4mei
Precies 10 jaar geleden, in 2013, ontspoort in Wetteren een goederentrein en vliegt in brand. 2000 mensen werden dagenlang uit hun huis gezet wegens een zeer brandbare en giftige stof. Honderden mensen moesten op controle naar het ziekenhuis. Eén bejaarde man kwam om het leven. Ruim 2 jaar na de ramp overleed de Nederlandse machinist en kon hij niet meer worden vervolgd. Toch kreeg hij het jaar daarop, in 2016, als enige de volledige schuld voor de ramp wegens overdreven snelheid: hij reed 84 km/u waar hij maximaal maar 40 km/u uur mocht rijden.
Op 4 mei 1995 worden Sabena en SwissAir zustermaatschappijen. De Belgische staat bleef hoofdaandeelhouder. De Zwitserse luchtvaartmaatschappij nam net niet de helft van de aandelen, maar controleerde wel alle beslissingen. 6,5 jaar later, eind 2001, ging Sabena failliet. SwissAir werd hiervoor verantwoordelijk gesteld. Hoewel in het najaar van datzelfde jaar 2001 de volledige luchtvaartbranche ook wel instortte wegens 9/11.
Op 4 mei 1991 eindigt Clouseau met 23 punten als 16de op 22 in het Eurovisiesongfestival in Rome. De groep hoopte met het lied ‘Geef het op’ bekend te worden in Europa. Ook het Engelstalige album ‘Close Encounters’, in datzelfde jaar 1991, loste de verwachtingen niet in. De Europese tournee in het voorprogramma van Roxette, het jaar daarop in 1992, had wat meer succes.
4 mei is in onze Teletijdmachine nat, winderig en wit. Er ligt vandaag nog 4 cm sneeuw in de Ardennen in 1987. In 1968 zorgt een tornado voor veel schade in de provincie Namen. En in 1937 is het uitzonderlijk nat in ons land met zelfs 81 liter regen per m2 op de Baraque Michel.
Op 4 mei 1919 vindt in China voor het eerst een betoging voor meer democratie plaats. Het historisch moment wordt de 4-mei-Beweging genoemd. 3000 studenten en intellectuelen kwamen op straat uit protest tegen de beslissing van de regering om de gewezen Duitse bezette gebieden in China, na WOI, over te dragen aan het triomferende Japan, niet te verwarren met WOII waarin Japan zich had overgegeven.
Morgen tijdreizen we onder meer naar 1835 als de eerste trein in ons land rijdt tussen Mechelen en Brussel. En ja, die had vertraging. Je hoort er meer over morgen in een nieuwe TM.
Vr5mei
Op 5 mei 1821 overlijdt de Franse keizer en generaal Napoleon Bonaparte op het eiland St.-Helena. Zoals bekend, werd hij twee keer verbannen. De eerste keer was dat in 1814 naar het eiland Elba, maar daar kon hij ontsnappen in 1815. In Frankrijk nam hij dan voor 100 dagen de macht opnieuw in handen. Maar de nederlaag in de Slag bij Waterloo, in datzelfde jaar 1815, betekende zijn definitieve einde. Hij werd een tweede keer verbannen, 8000 km verder, naar het Britse eiland Sint-Helena. Daar is hij dan 5,5 jaar later, vandaag in 1821, overleden. Napoleon Bonaparte werd 51.
5 mei 1835 staat in alle geschiedenisboeken, want dan rijdt in ons land de eerste trein van Brussel naar Mechelen en terug. Het was meteen ook de eerste trein op het Europese vaste land. Het ging eigenlijk om 3 treinen. Samen goed voor 900 VIP’s, waaronder de Britse uitvnder van de 3 stoomlocomotieven, George Stephenson. De heenreis naar Mechelen verliep goed. In de terugreis naar Brussel was er een aanzienlijke vertraging.
In 1921 wordt parfum Chanel N°5 gelanceerd. De Franse ontwerpster Coco Chanel wou daarmee de vrouw bevrijden van de bloemengeur. Chanel N°5 was dan ook de eerste parfum die niet naar bloemen rook. Ze lanceerde haar parfum op de vijfde dag van de vijfde maand, omdat ze in het geluk van het getal 5 geloofde.
Astronaut Alan Shepard is in 1961 de eerste Amerikaan in de ruimte. De vlucht duurde niet langer dan een kwartier en ging niet hoger dan 187 km. De Rus Joeri Gagarin deed dit al een kleine maand eerder en was daarmee de eerste mens in de ruimte.
In 1981 is de Ierse activist Bobby Sands overleden na een hongerstaking van 66 dagen in de gevangenis in Noord-Ierland. Hij was net 27 geworden. Met zijn hongerstaking wou hij meer rechten voor de IRA-gevangenen afdwingen. Zo vroeg hij onder meer behandeld te worden als een politiek gevangene. Bobby Sands was lid van het IRA, het Iers Republikeins Leger, dat strijdde voor een onafhankelijk Ierland.
Het is net een jaar geleden (2022) dat ESA-astronaute Samantha Cristoforetti als eerste persoon vanuit de ruimte een video maakt voor het sociale medium TikTok.
8 mei staat in de geschiedenisboeken als het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945. Je hoort er meer over maandag 8 mei in een nieuwe TM. Graag tot dan.
Ma6mei
Net een jaar geleden (2023) vindt de kroning plaats van King Charles III en Camilla in Westminster Abbey in London. De koning legde de kroningseed af, werd gezalfd, kreeg de kroningsjuwelen overhandigd en werd gekroond met de massief gouden St Edward’s Crown die 2,2 kilo weegt. De koningin-gemalin werd gezalfd en gekroond in een eenvoudige dienst. De kroning was een formele bevestiging van het koningschap van Charles III. De echte troonopvolging gebeurde eerder al op het moment van overlijden van zijn moeder Queen Elisabeth II, acht maanden eerder.
30 jaar geleden, op 6 mei 1994, wordt de Kanaaltunnel tussen Frankrijk en Engeland geopend. Het waren de Franse president Mitterand en de Britse koningin Elizabeth II die dit historisch moment lieten vereeuwigen. De bouw van de Kanaaltunnel begon acht jaar eerder in 1986. De spoorwegtunnel van Calais naar Folkestone is 50 km lang waarvan 38 km onder zee.
De bekende Duitse zeppelin Hindenburg ontploft bij zijn aankomst in New Jersey op 6 mei 1937. Het pronkstuk van de Nazi’s was gevuld met het zeer brandbare waterstofgas en niet met helium waarvoor het eigenlijk gebouwd was. Het vaartuig had in het voorbije jaar al 20 geslaagde vluchten gemaakt. Maar vandaag in 1937 liep het dus zwaar fout door een verkeerde inschatting bij het landen. In een halve minuut na de explosie stond de Hindenburg volledig in brand. Van de 97 mensen aan boord kwamen er 35 om het leven. 62 overleefden de ramp dus wel, wat een wonder genoemd mag worden.
Op 6 mei 1840 verschijnt de allereerste postzegel, de zogenaamde One-Penny-Black. Dat was in Engeland. De zwartgekleurde postzegel toonde het portret van koningin Victoria. Op die eerste postzegel stond géén landsnaam, omdat men veronderstelde dat iedereen in de wereld koningin Victoria wel kende. Als herdenking aan die eerste postzegel is het Verenigd Koninkrijk nu nog altijd het enige land dat op hun postzegels géén landsnaam hoeft te vermelden.
Morgen is het dag op dag 200 jaar geleden, op 7 mei 1824, dat in Wenen de première plaatsvindt van de Negende Sympfonie van Beethoven. Meer hierover morgen in een nieuwe TM.
Di7mei
Dag op dag 200 jaar geleden, op 7 mei 1824, vindt in Wenen de première plaats van de Negende symfonie van Beethoven. De Duitse componist was dan al zo goed als doof. Zijn Negende was ook zijn laatste, want drie jaar later, in 1827, overleed hij. In zijn Negende verwerkte hij ‘Ode an die Freude’, een gedicht van Friedrich von Schiller. Sinds 1972 is dit het Europese volkslied, in een bewerking van Herbert von Karajan.
7 mei 1879 is de sterfdag van Charles de Coster, auteur van Tijl Uilenspiegel, vandaag dus 145 jaar geleden. Uilenspiegel was de held die zich verzette tegen alle vormen van onderdrukking. Stelen van de rijken en de buit verdelen onder de armen was een thema dat we al kenden sinds Robin Hood. Heel wat verhalen werden hierop gebaseerd, zoals De Drie Musketiers, Zorro, Batman en Superman, om er maar enkele te noemen. Allemaal kwamen ze op voor de gerechtigheid van de zwakke.
Vandaag 40 jaar geleden, op 7 mei 1984, verdwijnt Lieve Desmet uit Dentergem spoorloos met de fiets van school naar huis. Haar fiets en boekentas werden dezelfde dag nog teruggevonden. Halverwege de zomervakantie werd de 13-jarige leerlinge dan teruggevonden aan de rand van een akker in Kanegem. Ze was aangerand en gewurgd met een touw dat nog rond haar hals zat. De hoofdverdachte, Gustaaf Vande Veire, een cafébaas van 47, verdween kort daarop. Er is nooit meer iets van hem vernomen. Indien de verdachte nog leeft, is hij nu een tachtiger.
Het is voorpaginanieuws op 7 mei 2004. Voetballer Vincent (Frans) Kompany van Anderlecht wint dan (2004) voor de eerste keer de Ebbenhouten Schoen. Een jaar later, in 2005, deed hij dat nog eens over. De Ebbenhout Schoen wordt uitgereikt aan de beste voetballer van Afrikaanse afkomst in het Belgisch voetbal.
8 mei 1945 is het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog. Je hoort er meer over, morgen in een nieuwe aflevering van de TM op RT.
Wo8mei
250 jaar geleden, vandaag in 1774, vergaat de wereld. Dat voorspelde toch een predikant in Friesland. De gecombineerde zwaartekracht van enezijds de maan met anderzijds die van Mars, Mercurius, Venus en Jupiter samen, zou de aarde uit haar baan rond de zon trekken en in de zon doen verdwijnen. Veel geloof werd daar wetenschappelijk toch niet aan gehecht, want de wetenschappers van toen wisten al wel beter. Uiteindelijk was de redenering van de predikant uit Friesland nog niet zo gek bekeken, want de aarde is precies ontstaan dankzij de aantrekkingskracht van Saturnus en Jupiter enerzijds en de zon anderzijds. Dankzij Jupiter en Saturnus is onze planeet bij het ontstaan niet in de zon verdwenen.
Op 8 mei 1886 wordt de eerste Coca Cola verkocht als een medicijn tegen onder meer hoofd- en maagpijn, impotentie en zelfs morfineverslaving. Met die wonderbaarlijke geneeskracht verkocht de Amerikaanse arts-apotheker John Pemberton in Atlanta zijn allereerste Coca-Cola.
8 mei 1945 is officieel het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ons land werd bijna dag op dag, vijf jaar eerder, op 10 mei 1940, door Duitsland aangevallen. Twee weken later, op 28 mei 1940, capituleerde ons land. De Duitse bezetting duurde ruim vier jaar tot 17 september 1944. In alle oorlogen voor de Tweede Wereldoorlog was er de afspraak dat die werden uitgevochten tussen militairen en dat burgers daarbij zoveel mogelijk gespaard bleven. Dat veranderde met de Tweede Wereldoorlog. In totaal vielen er tussen de 50 en 70 miljoen doden. Ongeveer twee derde van alle slachtoffers waren burgers.
In 1982 verongelukt de Canadese Formule l-piloot Gilles Villeneuve tijdens een oefenrit in Zolder. Villeneuve kon een trager rijdende wagen niet ontwijken. Hij werd uit zijn wagen gecatapulteerd en aan de overkant van de weg tegen de balustrade gegooid. Hij stond wel bekend om zijn al dan niet berekende risico’s. Gilles Villeneuve werd 32.
Morgen is precies 105 jaar geleden, in 1919, dat mannen ouder dan 21 het recht krijgen een een stem uit te brengen tijdens verkiezingen. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 9 mei hoor je morgen in een nieuwe TM.
Do9mei
Vanaf vandaag in 1919 krijgen mannen ouder dan 21, het recht een stem uit te brengen tijdens de verkiezingen, vandaag dus 105 jaar geleden. Eerder was dat alleen voor mannen ouder dan 25. De verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd was een belofte van Koning Albert l. Vrouwen kregen dan alleen nog maar stemrecht in de gemeenteraadsverkiezingen.
Op 9 mei 1927 verdwijnt het vijfde en voorlaatste slachtoffer in de Moorden van Beernem. Ernest Van Poucke verdronk op een mysterieuze wijze in het kanaal toen hij te voet terugkwam van de Meifoor in Brugge. Ernest Van Poucke moest verdwijnen, omdat hij ‘iets’ had gezien van de vorige moord op Hector De Zutter.
Vandaag in 1986 is het de sterfdag van Tenzing Norgay. Hij was de sherpa die Edmund Hillary de weg wees naar de top van de hoogste berg ter wereld, de Mount Everest. Hillary haalde in 1953 de geschiedenisboeken als eerste mens op de hoogste top. De realiteit was echter dat hij gewoon zijn gids volgde die als eerste de top bereikte. Strikt genomen dus was Tenzing Norgay de allereerste mens op de top van de hoogste berg.
9 mei is de dag waarop wielrenner Wouter Weylandt verongelukt tijdens een afdaling in de Ronde van Italië van 2011. Hij bleef met zijn pedaal achter een muurtje haken, waardoor hij viel en een schedelbreuk opliep. Wouter Weylandt werd 26.
Net een jaar geleden, vandaag in 2023, is de gewezen Amerikaanse president Donald Trump schuldig bevonden aan seksueel misbruik en laster van de Amerikaanse columniste Elizabeth Jean Carroll. Hij moet haar 5 miljoen dollar schadevergoeding betalen. Elizabeth Jean Carroll klaagde de gewezen president aan wegens laster, omdat hij haar beweringen afschilderde als leugens. Het ging om een burgerlijke zaak, geen strafzaak, omdat de feiten strafrechtelijk waren verjaard. Trump riskeerde dus geen celstraf.
Het is net een jaar geleden, in 2023, dat de eerste editie van de Canon van Vlaanderen wordt voorgesteld. Deze verzamelt 60 historische ankerpunten uit de geschiedenis van Vlaanderen. Een onafhankelijke commissie van negen experten werkte hier bijna 3 jaar aan. Het doel van de Vlaamse canon is om het collectief geheugen van de Vlamingen te versterken.
Morgen is er een nieuwe TM. Dan hebben we het onder meer over toneelschrijver Gaston Martens uit Deinze die overleden is op 10 mei 1967. Hij was de auteur van De Paradijsvogels, maar was ook meervoudig Belgisch kampioen verspringen. Tot morgen.
Vr10mei
Op 10 mei 1774 is Louis XV, koning van Frankrijk, overleden. Hij was nog een kleuter van vijf als hij de troon besteeg. Regent Filips van Orléans was intussen bevoegd voor het koningschap. Onder het beleid van Lodewijk XV liepen de staatsuitgaven uit de hand, brokkelde de militaire macht af en werd de basis gelegd voor de Franse Revolutie 15 jaar na zijn dood.
Op 10 mei 1871 wordt de Vrede van Frankfurt ondertekend. Daarmee eindigde officieel de Frans-Duitse oorlog of ook wel de Frans-Pruisische Oorlog genoemd, die bijna een jaar duurde. De Pruisen, onder leiding van kanselier Bismarck, wonnen de oorlog tegen de Fransen. Dit was het begin van het Duitse Keizerrijk.
En dat Duitse rijk viel op diezelfde 10e mei, maar dan wel 70 jaar later, in 1940, ons land binnen waardoor, voor ons land, de Tweede Wereldoorlog begon. Die duurde, op twee dagen na, precies vijf jaar.
In 1955 wordt de allereerste aflevering van ‘Schipper naast Mathilde’ uitgezonden. Het was één van de grote klassiekers uit de beginjaren van de Vlaamse televisie. Nand Buyl was de Schipper. Ook een zeer jonge Chris Lomme had vier seizoenen een hoofdrol. De serie had een ontspannende taak, maar toen ook een opvoedende taak, zoals tanden poetsen en handen wassen voor het eten. Acht jaar lang was de serie te zien op de openbare omroep, goed voor 185 afleveringen. Slechts tien daarvan zijn bewaard, omdat vele afleveringen live werden uitgezonden zonder de opnames te bewaren. Je kan die herbekijken op VRT Max.
Op 10 mei 1967 overlijdt toneelschrijver Gaston Martens uit Deinze, auteur van De Paradijsvogels. De VRT maakte er een tv-serie van. Je kan die herbekijken op VRT Max. Gaston Martens was echter ook een sportman. In het verspringen was hij 4 keer Belgisch kampioen en 14 jaar lang Belgisch recordhouder.
In 2014 wint Conchita Wurst het Eurovisiesongfestival voor Oostenrijk. Door zijn overwinning werd diversiteit meer bespreekbaar.
In 2021 is Michel Fourniret overleden in de gevangenis in Parijs. De Franse seriemoordenaar werd tot levenslang veroordeeld voor de dood van acht meisjes en jonge vrouwen. In de gevangenis bekende Fourniret nog moorden te hebben gepleegd. Michel Fourniret werd 79.
Maandag is het vijf jaar geleden, in 2019, dat Doris Day is overleden. Ze werd 97. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 13 mei hoor je maandag in een nieuwe TM.
Do11mei
Vorig jaar (2022) is de Nederlandse schrijver Jeroen Brouwers overleden. Zijn belangrijkste kenmerken waren een diepe somberheid en een verregaand pessimisme. Hij werd geboren in Nederlands Oost-Indië, nu Indonesië. De kleine Jeroen kwam met zijn moeder, grootmoeder en zus in een interneringskamp terecht en later in een vrouwenkamp. Hij was getuige van de mishandeling van zijn moeder. Over die ervaringen schreef hij drie boeken in net geen 10 jaar tijd, nl. “Bezonken rood”, “Het Verzonkene” en “De Zondvloed”. Een andere klassieker van hem verscheen in het jaar 2000, nl. Geheime kamers.
In het weekend van 11 mei 2019 stapt Jan Verkest uit het leven in zijn huis in Zwitserland. Hij werd 59. Vader Lucien en zoon Jan Verkest waren de vetsmelters die aan de basis lagen van de dioxinecrisis in 1999 waarbij dioxines in de voedselketen waren terechtgekomen. In 2010 werden vader en zoon Verkest veroordeeld tot twee jaar cel, waarvan de helft met uitstel, én 24 miljoen euro schadevergoeding. Het is niet bewezen dat ze bewust vervuild vet hadden verkocht.
In 2006 doodt de 18-jarige Hans Van Themsche een peuter van 2 en haar oppas in Antwerpen. Op school in Roeselare was Hans van Themsche betrapt op roken en er hing een schorsing boven zijn hoofd. Daarom wou hij zelfmoord plegen, maar niet voordat hij eerst wat allochtonen had doodgeschoten. Dat was als weerwraak omdat hij op school in Antwerpen door hen gepest werd. Hij kreeg levenslang.
Op 11 mei 1985 breekt brand uit in het voetbalstadion van het Britse Bradford tijdens de laatste match van de competitie. De oorzaak was een sigaret van een supporter die op een berg afval viel, die zich met de jaren onder het stadion had opgestapeld. In zeer korte tijd stond de hele tribune in de vlammen. De nooduitgangen waren afgesloten. 56 mensen stierven en meer dan 200 raakten gewond. Het lied You’ll Never Walk Alone van Gerry & the Pacemakers werd opnieuw ingezongen door de gelegenheidsband The Crowd. En sindsdien wordt dat nummer nu dikwijls tijdens voetbalwedstrijden gezongen door supporters. Pikant detail: het Heizeldrama vond 14 dagen later plaats op 29 mei 1985.
Op 12 mei 1982 wordt in Fatima in Portugal een aanslag gepleegd op paus Johannes Paulus II, de tweede aanslag al trouwens. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 12 mei hoor je morgen in een nieuwe TM.
Vr12mei
Elk jaar op 12 mei vindt de ‘Dag van de Verpleging’ plaats. Dan krijgen alle verpleegkundigen een pluim. 12 mei was immers de geboortedag van de Britse verpleegster Florence Nightingale in 1820. Florence Nightingale lag aan de basis van de moderne verpleegkunde. Haar boek Cassandra van 1860 illustreerde de positie van de vrouw in de Victoriaanse periode. Ze was verpleegster tijdens de Krimoorlog van 1853 tot 1856.
Op 12 mei 1982 wordt in Fatima in Portugal een tweede aanslag gepleegd op paus Johannes Paulus II. Het is een 34-jarige Spaanse priester die de paus probeert neer te steken met een bajonet. Hij verklaarde dat de paus een spion was van de Russische staatsveiligheid KGB en als opdracht had het verzet van het Vaticaan tegen de Sovjet-Unie te stoppen. Deze tweede aanslag op paus Johannes Paulus II werd 25 jaar lang geheim gehouden. Het was de paus zelf die hierom vroeg.
Onweer vandaag over het hele land met veel schade. In Wuustwezel werden een aantal koeien door de bliksem getroffen. In de Ardennen regende het hagelstenen van 5 cm dik. Dat allemaal in 1985 wel te verstaan.
In het jaar 2000 opent in London het museum Tate Modern. Het is gevestigd in een oude elektriciteitscentrale. Zes jaar, van 2010 tot 2016, was een Belg de directeur van het museum.
Op 12 mei 2008, vindt ook een zware aardbeving plaats in midden-China met een kracht van 7,8 op de schaal van Richter. Sommige dorpen en steden werden gewoon van de kaart geveegd. 69.000 mensen kwamen om het leven. Er ontstond zelfs door de aardverschuiving een nieuw meer.
In 2015 wordt Nepal opnieuw opgeschrikt door een zware aardbeving, dit keer met een kracht van 7,4 op de schaal van Richter. De beving duurde 25 sec en deed zich voor op 15 km diepte in de buurt van het basiskamp van de Mount Everest. Het was een naschok van de zware aardbeving van 2 weken eerder. Die had een kracht van 7,9 op de schaal van Richter. 8000 mensen kwamen hierbij om het leven. Net zoals bij de eerste beving was ook de tweede van vandaag in 2015, voelbaar tot in de hoofdstad New Delhi in buurland India.
Maandag is het precies 30 jaar geleden, in 1993, dat het meisje van 19 met het lelijkste kleedje aan, de laatste is in het Eurovisiesongfestival. We hebben het over Barbara Dex. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 15 mei hoor je maandag in een nieuwe TM.
Vr13mei
In 2013 overlijdt op 13 mei de gewezen gouverneur van Oost-Vlaanderen André Denys. Hij had pas drie maanden eerder zijn ambt stopgezet. Hij leefde al 2,5 jaar met longvlieskanker. André Denys was ereburger van Zulte en Gistel en was een groot fietsliefhebber.
Het zit vooraan in het nieuws van 13 mei in 1981: de aanslag op paus Johannes Paulus II. De 23-jarige Turks extreem-rechtse activist Mehmet Ali Agca vuurde tijdens een publieke audiëntie vier kogels op de paus. De paus werd geraakt in de onderbuik. De opdrachtgever was waarschijnlijk de Sovjet Unie wegens de steun van de paus aan de Poolse vakbond Solidarnosch en leider Lech Walesa, die veel later president van Polen werd. Twee dagen na de aanslag schonk de paus vergiffenis aan Ali Agca. Hij kreeg levenslang. Twee jaar na de schietpartij, in 1983, kwam de paus op gevangenisbezoek. Na 17 jaar in het jaar 2000 kwam Agca vervroegd vrij op verzoek van de paus trouwens, maar moest hij in Turkije meteen voor 10 jaar weer de cel in wegens een eerdere moord op een linkse hoofdredacteur. Sinds 2010 is hij weer vrij. De paus was dan al vijf jaar overleden.
13 mei in 1972 is de sterfdag van acteur Dan Blocker bekend als Hoss in de westernserie Bonanza. Door zijn plotse overlijden na een galblaasoperatie van vandaag een halve eeuw geleden, daalde de populariteit van Bonanza en stopte de tv-serie in 1973 na 430 afleveringen in 14 jaar.
Op pinkstermaandag 13 mei 1940 steken de Duitse troepen de Maas over met als doel Frankrijk te veroveren. Een dag later al was de Franse stad Sedan veroverd en lag de weg naar de Franse kanaalhavens open. Voor wie twijfelt, we zijn in de Tweede Wereldoorlog. Want in de Eerste Wereldoorlog was dit wel anders. Toen werden de Duitse troepen aan de Ijzer tegengehouden in hun veldtocht naar de Franse kanaalhavens. En zoals bekend duurde dat heel lang.
De aanslag op de paus in het begin van deze aflevering van de TM heeft iets te maken met de drie herderskinderen die vandaag 105 jaar geleden, in 1917, Onze-Lieve-Vrouw zien boven een boom nabij Fatima in Portugal. OLV vertelde drie geheimen aan de drie herderskinderen. Het 3de geheim ging over een ‘witgeklede bisschop’ die werd neergeschoten. Dit was een verwijzing naar de aanslag van Ali Agca op paus Johannes Paulus II vandaag 1981
Maandag wordt de eerste MacBook van Apple wereldwijd voorgesteld, in 2006 was dat. Meer hierover maandag zelfde tijd in een nieuwe TM.
Vr14mei
Op 14 mei 2008 maakt Justine Henin bekend te stoppen met tennissen. Ruim een jaar later deed ze alweer haar rentree. In januari 2011 stopte ze opnieuw wegens een chronische kwetsuur aan haar elleboog. Ze heeft zeven grandslamtoernooien op haar naam staan waaronder vier keer Roland Garros en een gouden medaille op de Olympische Spelen in Athene. In 2016 werd Justine Henin opgenomen in de Tennis Hall of Fame.
In 1993 pleegt Patrick Haemers zelfmoord in zijn cel in Vorst. De Bende Haemers pleegde gewelddadige overvallen op geldtransporten in de jaren 80. Patrick Haemers ontvoerde ook oud-premier Paul Vanden Boeynants. Hij werd ook wel Le Grand Blond genoemd wegens zijn lichaamslengte, zijn blauwe ogen en zijn blonde haren. Heb je vragen rond zelfmoord, neem dan contact op met de zelfdmoordlijn op 1813.
In 1955 wordt het Warschaupact opgericht. Dat was een militair bondgenootschap van communistische landen als tegenhanger van de NAVO. Op één na alle Oost-Europese landen traden toe. Dat waren de Sovjet-Unie, Albanië, Roemenië, Bulgarije, Hongarije, Oost-Duitsland, Polen en Tsjecho-Slowakijke. Joegoslavië trad niet toe. Albanië stapte erin 1968 al terug uit nadat de Sovjettroepen de Praagse Lente in Tsjecho-Slowakije stopzetten. In 1991 hield het Warschaupact op te bestaan. De Koude Oorlog tussen Oost en West was voorbij.
In 1938 is Paul-Henri Spaak de eerste socialistische premier van ons land. In zijn loopbaan was hij drie keer premier onder meer in de regering in ballingschap in Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog en ook tijdens de koningskwestie over de niet gewenste terugkeer van Koning Leopold III. Paul-Henri Spaak was een groot voorstander van een eengemaakt Europa. Tijdens zijn regeerperiode werd ook het vrouwenkiesrecht ingevoerd.
Uitzonderlijk weer is het op 14 mei 1902, want dan valt er nog sneeuw in nagenoeg heel het land. In de Ardennen ligt zelfs een sneeuwtapijt van 11 cm. In Leuven sneeuwt het niet, maar valt er dan in 1902, in ruim drie uur tijd, 20 cm regen per m2.
Je kan deze TM opnieuw beluisteren op de website van RT.be. Of je kan in Soundcloud, iTunes, Apple Podcast of Google Podcast een gratis abonnement nemen op de podcast van de TM. Over de borsten van Wiske en Tante Sidonia hoor je maandag meer zelde tijd in een nieuwe TM!
Ma15mei
In 1891 verschijnt de encycliek Rerum Novarum over de sociale leer van de Rooms-Katholieke Kerk. De uitgangspunten van de pauselijke encycliek waren een rechtvaardig loon, het recht op eigendom en solidariteit met zwakkeren door onder meer vakbonden op te richten. Het was een reactie op het socialisme in de arbeidersklasse van Karl Marx. Marx was bij het verschijnen van de encycliek Rerum Novarum wel al acht jaar overleden. De pauselijke encycliek heeft twee jaar later, in 1893, priester Daens geïnspireerd om de flamingant-gezinde Christene Volkspartij op te richten, wat hem in conflict bracht met de bisschop van Gent, Antoon Stillemans.
Vandaag in 1971 vindt een bomaanslag plaats op het zendschip van Radio Noordzee. Opdrachtgever was concurrent Radio Veronica. De eigenaar van Radio Veronica kreeg een jaar cel. Hoe dan ook was de bomaanslag meteen de druppel die de emmer deed overlopen bij de Nederlandse regering. Zeezenders moesten stoppen met uitzenden. En dat gebeurde dan ook, drie jaar later, op de laatste dag van de zomervakantie in 1974.
In 1977 wint Freddy Martens op zijn gemak de Ronde van Spanje. Hij leidde het klassement van de eerste dag en won maar liefst 13 van de 19 ritten.
Op 15 mei 1993 is het meisje van 19 met het lelijkste kleedje aan, de laatste in het Eurovisiesongfestival met slechts drie punten. Haar ballade daarentegen is vandaag na 30 jaar nog altijd even mooi. We hebben het over Barbara Dex met ‘Iemand als jij’. Niet het lied, maar haar zelfgemaakte jurk was de reden van de laagste score.
Op 15 mei 2003 overlijdt gewezen wielrennen Rik Van Steenbergen, dit jaar dus 20 jaar geleden. Drie keer was hij wereldkampioen (1949-56-57). De jaarlijkse Memorial Van Steenbergen herinnert de drievoudige wereldkampioen. Hij werd 78.
In 2014 is Jean-Luc Dehaene overleden. In zijn twee regeerperioden als premier hervormde hij België tot een federale staat en voerde hij de euro in. Ook het Dutroux-schandaal brak uit. De dioxinecrisis vlak voor de verkiezingen maakte een definitief einde aan zijn premierschap en trok hij ook zijn partij, de CVP, daarmee de dieperik in. Dehaene wist van de dioxine in de voedingsketen, maar wou dit stilhouden tot na de verkiezing. Na zijn premierschap was hij nog burgemeester van Vilvoorde.
Morgen blikken we terug op het leven van Jeanne d’Arc. Zij werd op 16 mei in 1920 heilig verklaard.
Di16mei
Op 16 mei 1770 vindt het huwelijk plaats van Lodewijk de 16e en Marie-Antoinette. Beiden waren nog pubers van 15 en 14. Op het huwelijk kon Lodewijk zelf niet aanwezig zijn. Hij werd vervangen door de broer van Marie-Antoinette. Lodewijk de 16e en Marie-Antoinette zijn het enige Franse koningspaar dat de doodstraf kreeg met de guillotine. Dat was een rechtstreeks gevolg van de Franse Revolutie. Pas 29 jaar later, in 1822, kregen ze eerherstel en een eervolle begrafenis.
Vandaag in 1920 wordt de heldin van Frankrijk, Jeanne d’Arc, heilig verklaard. Zij was de Franse vrijheidsstrijdster die als jong meisje een beslissende rol speelde in de overwinning van Frankrijk tegen Engeland in de 100-jarige oorlog. Jeanne d’Arc maakte als meisje van 13 de plunderingen van de Engelsen mee. Ze hoorde stemmen van God. Daarop trok ze naar Karel VII, de latere koning van Frankrijk, en bood ze zichzelf aan als bevrijdster van de stad Orléans dat toen op de frontlijn lag en nog altijd niet door de Engelsen was veroverd. De Fransen en Jeanne d’Arc vielen de Engelsen aan en wonnen de veldslag. Maar Parijs was nog wel in handen van de Engelsen. Die aanval mislukte en Jeanne d’Arc werd gevangen genomen door de Bourgondiërs. Die verkochten haar aan de Engelsen. Op 19-jarige leeftijd stierf de Maagd van Orléans, zoals ze werd genoemd, op de brandstapel wegens ketterij. Op 16 mei 1920 werd Jeanne d’Arc heilig verklaard.
Ook op 16 mei, maar dan wel in 1975, is er nog een sterke vrouw, nl. de Japanse Junko Tabei. Zij was de eerste vrouw op de top van de hoogste berg in de wereld, de Mount Everest. Het volledig vrouwelijke team van Junko Tabei nam dezelfde route als Edmund Hillary en sherpa Tenzing Norgay die als allereersten de top hadden bereikt. Het team van Junko Tabei werd in een kamp op 6300 meter hoogte overvallen door een lawine en moest uit de sneeuw worden uitgegraven. Een jaar later was zij ook de eerste vrouw die de zes andere hoogste toppen van elk continent beklom, de zogenaamde Seven Summits.
In 2006 wordt de eerste MacBook van Apple wereldwijd voorgesteld. De laptop had een Intel-processor. Daarmee kon je op de MacBook een Windowsbesturingssysteem installeren. Omgekeerd kan niet: een Apple-besturingssysteem werkt niet op een laptop van Microsoft. Daarvoor heb je een zogenaamde virtuele machine nodig.
Morgen krijgen Wiske en Tante Sidonia eindelijk borsten op 17 mei 2017. Je hoort er meer over morgen in een nieuwe aflevering van de TM.
Wo17mei
Wiske en Tante Sidonia krijgen eindelijk borsten. Dat was in de strip De Planeetvreter die op 17 mei 2017 in de winkel lag. Twee jaar hadden de tekenaars nodig om de figuren te restylen. Ze kregen ook ander schoeisel en Suske kreeg een rode hoodie. Ook het formaat van de strip zelf werd iets groter.
Het eerste Belgische baby-olifantje Kai Mook wordt geboren op 17 mei 2009 in de zoo van Antwerpen. De peter en meter waren politicus Kris Peeters en politica Patricia Ceysens. Kai Mook verhuisde drie jaar later, in 2012, naar de zoo van Planckendael. Zes jaar later, in januari 2018, werd Kai Mook zelf mama van baby-olifantje Tun Kai, ook een wijfje.
Op 17 mei 1990 beschouwt de Wereldgezondheidsorganisatie homoseksualiteit niet meer als een ziekte. Sindsdien is 17 mei de ‘Internationale dag tegen Homofobie’. Voor de Amerikaanse staat Massachusetts is 17 mei dan ook de dag om het eerste Amerikaanse homohuwelijk toe te staan in 2004. Voor het Vaticaan daarentegen blijft homofilie wèl nog altijd een zonde.
Vandaag in 1985 bezoekt Paus Johannes Paulus ll de Menenpoort in Ieper. Daarna volgde een openluchtmis met 150 000 gelovigen en honderden vormelingen in het zonnige Sint-Denijs-Westrem waar nu Flanders Expo is. Dit eerste bezoek van de paus aan ons land duurde 5 dagen. 10 jaar later, in 1995, kwam de paus een tweede keer naar ons land naar aanleiding van de zaligverklaring van Pater Daminaan.
Vandaag in 1960 zendt zeezender Radio Veronica voor het eerst uit. Een maand eerder was de radio begonnen als VRON, Vrije RadioOmroep Nederland. De zeezender werd veel beluisterd vooral door de jeugd, omdat er muziek te horen was die je niet hoorde op de Nederlandse en Vlaamse openbare omroepen. De laatste uitzending van zeezender Veronica dateerde van 14 jaar later, op 31 augustus 1974, toen het uitzenden vanop zee bij wet werd verboden. Maar Veronica kwam terug, aan land, en is er tot op vandaag nog altijd. Het is nu niet alleen een radiostation, maar ook een tv-station.
Morgen beleven we de Brugse Metten opnieuw, die van 18 mei 1302, bedoel ik.
Do18mei
Op 18 mei 1302 vinden de Brugse Metten plaats. Bruggelingen vermoordden in hun stad de Franse bezetter. Pieter de Coninck was hun aanvoerder. Ze herkenden de Fransen aan de slechte uitspraak van de wachtzin “des gilden vriend” dat zij uitspraken als ‘scilt en de frient’. Jacques de Châtillon de Saint-Pol ontsnapte net aan de dood. De Brugse Metten op 18 mei 1302 lagen aan de basis van de Guldensporenslag bijna twee maanden later, op 11 juli 1302, waarbij de Fransen zich wreekten, maar zoals bekend liep ook dat voor hen fout af.
In 1996 stuurt de BRT voor de laatste keer een Nederlandstalig lied naar het Eurovisiesongfestival. De eer was voor Lisa del Bo met Liefde is een kaartspel. België eindigde 16e op 23.
Vandaag in 2012 stapt Facebook naar de beurs. Het was de eerste keer dat een dergelijk bedrijf dat deed. Intekenen kon aan 38 dollar per aandeel. Er waren hoge verwachtingen, maar het resultaat stelde teleur. Mark Zuckerberg en zijn adviseurs plakten een prijskaartje van honderd miljard dollar op Facebook. Voor een firma die toen een jaarwinst van amper 1 miljard dollar realiseerde, was die prijs veel te hoog. Minder dan drie maanden later was het aandeel nog minder dan de helft van zijn introductieprijs waard. Na een jaar was de waarde van FB met 6 miljard dollar gedaald van 19,1 miljard naar 13,2 miljard dollar. Momenteel is het FB-aandeel in handen van Meta. Dat is een winstgevend bedrijf, met weinig schulden en een aanzienlijke cashflow bij tegenwind. Experts zijn toch voorzichtig in het beleggen van Meta-aandelen op de beurs voor korte termijn, maar op lange termijn lijkt de aankoop van aandelen niet bijzonder gevaarlijk.
In 2014 overlijdt de Nederlandse astronaut Wubbo Ockels. In 1985 vloog hij mee met het ruimteveer Challenger. Het was dat ruimteveer dat bij de volgende vlucht, 90 dagen later, bij de lancering uit elkaar spatte. Zeven bemanningsleden kwamen toen om het leven. Later bleek dat het mankement ook al tijdens de vlucht met Wubbo Ockels aanwezig was, maar toen nog geen fatale gevolgen had.
In 2021 is de Italiaanse singer-songwriter Franco Battiato overleden. Hij werd wereldberoemd toen hij in een duo met Alice deelnam aan het Eurovisiesongfestival van 1984 met I treni di Tozeur. Het werd een grote hit in Europa en werd zelfs een grotere Eurosongfestivalklassieker dan de Zweedse winnaar van 1984 Diggi-loo diggi-ley.
Op 19 mei 1914 wordt in ons land de leerplicht van kracht. Meer hierover morgen in een nieuwe TM.
Vr19mei
Op 19 mei 2014 maakt Niels Albert bekend te moeten stoppen met veldrijden wegens hartritmestoornissen. Hij werd twee keer wereldkampioen in 2009 en 2012, en in 2011 werd hij Belgisch kampioen. Dat laatste was op een spectaculaire wijze door in de tweede ronde weg te rijden en alleen aan te komen. In die wedstrijd had zijn grootste concurrent, Sven Nys, griep en gaf hij in de laatste ronde op.
19 mei 1994 is de sterfdag van Jacqueline Kennedy. Ze overleed aan kanker. Ze was ‘first lady’ tot aan de dood van haar man, president Kennedy. Vijf jaar later trouwde ze met de Griekse zakenman Aristoteles Onassis. Jacqueline Kennedy ligt begraven naast haar man, president Kennedy, en dicht bij hun kinderen Patrick en Arabella.
En op diezelfde dag, 19 mei 1994, overlijdt ook de gewezen Spaanse wielrenner Luis Ocana, winnaar van de Ronde van Frankrijk in 1973 en de Ronde van Spanje 3 jaar eerder. Nadat hij bij een bloedtransfusie hepatities B, geelzucht dus, had opgelopen, stapte hij uit het leven vandaag in 1994. Hij werd 48. Heb je donkere gedachten bij het horen van dit bericht, weet dan dat je gratis dag en nacht terechtkan bij 1813.
Vandaag in 1914 wordt in ons land de leerplicht van kracht. Leerplicht is de wettelijke verplichting kinderen onderwijs te laten volgen, dan nog tot 14 jaar in het achtste leerjaar. Leerplicht hoeft niet per se op school, het mag ook thuis. Als ouders kiezen voor een school wordt de leerplicht ook wel schoolplicht. De leerplicht was in 1914 alleen voor kinderen van de lagere school. Kinderen van landbouwers kregen vanaf de leeftijd van 10 jaar extra vakantiedagen om mee te werken op de boerderij. De leeftijd van de leerplicht werd geleidelijk opgetrokken eerst tot 16 en dan tot 18 jaar, het einde van de middelbare school dus. Sinds 1 september 2020 werd de leerplicht ook vervroegd tot 5 jaar, vanaf de derde kleuterklas dus.
In 1872 overlijdt onderwijzer Johan Hendrik van Dale, beter bekend als De Dikke van Dale, van de woordenboeken dus. Naast hoofdonderwijzer schreef hij ook leerboeken over taalzuiverheid, spraakkunst en zinsontleding, en deed hij onderzoek naar de geschiedenis van zijn geboortestad Sluis.
22 mei 1967 was een maandag. Dan vielen 323 doden bij een brand in het warenhuis L’Innovation in de Nieuwstraat in Brussel. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 22 mei hoor je maandag in een nieuwe TM.
Vr20mei
Niki Lauda is overleden vandaag in 2019. Hij werd 70. De gewezen Oostenrijkse F1-piloot werd 3x wereldkampioen. Het jaar na zijn eerste wereldtitel van 1975 raakte hij in 1976 zwaar verbrand tijdens een crash in de Grote Prijs van Nürburgring in Duitsland. In 1978, twee jaar na zijn crash, werd hij voor de tweede keer wereldkampioen en in 1984 een derde keer.
In 2006 wint een heavy-metal-band verrassend voor het eerst het Eurovisiesongfestival. Het was de Finse inzending van Hard Rock Hallelujah van de groep Lordi die met 292 punten de hoogste score behaalde tot dan toe ooit in een Eurovisiesongfestival.
Op 20 mei 1991 ontvangt regisseur Jaco Van Dormael op het filmfestival van Cannes de Gouden Camera voor zijn debuutfilm Toto le Héros. De Caméra d’Or kan je alleen maar winnen bij een eerste bioscoopfilm. Later maakte Jaco Van Dormael nog succesfilms zoals Le huitième jour en Le Tout Nouveau Testament.
Op 20 mei 1940 overlijdt Joris Van Severen uit Wakken. Hij was de stichter van het Vlaams-nationalistische en fascistische Verdinaso. Als student in de Latijnse was hij flamingant geworden onder invloed van zijn dorpspastoor Hugo Verriest. Later stopte Van Severen zijn anti-Belgische houding, maar de staatsveiligheid bleef hem toch nog altijd zien als een gevaar. Zo werd hij net voor het begin van de Tweede Wereldoorlog opgepakt en zonder aanleiding aan Frankrijk uitgeleverd. In Abbeville werd hij samen met 21 anderen zonder reden door militairen geëxecuteerd, vandaag 20 mei in 1940. Pas 40 jaar later in 1980 stond in een officiële verklaring van de Belgische overheid dat ze Joris Van Severen en de andere gevangenen nooit aan Frankrijk hadden mogen uitleveren.
120 jaar geleden wordt Cuba op 20 mei 1902 een onafhankelijke republiek, maar de VS blijft wel een vinger in de pap houden. Cuba behoorde immers al vier jaar tot de VS. Eerder was het een Spaanse kolonie sinds 1511. 57 jaar na de onafhankelijkheid kwam Fidel Castro aan de macht op 1 januari 1959. Castro was een communist en vond steun bij Rusland, waardoor de relatie met het moederland Amerika zwaar onder druk kwam te staan.
Herinner jij je nog de kaping van de Nederlandse trein door Zuid-Molukkers? Maandag is dat precies 45 jaar geleden, op 23 mei 1977. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 23 mei hoor je maandag zelfde uur in een nieuwe TM.
Vr21mei
Op 21 mei 2013 wordt zanger Stromae dronken gespot aan tramhalte Louiza in Brussel. Sociale media en kranten vroegen zich af wat er aan de hand was. Een paar dagen later werd duidelijk dat het ging om een opname voor de clip van zijn nieuwe nummer Formidable.
In 2013 wordt voetbalclub Beerschot uit eerste klasse failliet verklaard. De supporters stapten massaal over naar Wilrijk. Wilrijk veranderde zijn naam dan maar in Beerschot-Wilrijk. De ploeg heet intussen opnieuw Beerschot en speelt in de Jupiler Pro League.
Charles Lindbergh vliegt in 1927 als eerste van New York naar Parijs. De vlucht van 5800 km over de Atlantische Oceaan deed hij in één dag en één nacht. Hij was de eerste die solo de vlucht over de oceaan deed. Laat duidelijk zijn dat ’s nachts vliegen in 1927 niet vanzelfsprekend was. Zijn grootste strijd was wakker blijven. Bovendien had hij geen vooraanzicht omdat in de neus van het vliegtuig een extra brandstoftank was gebouwd. Lindberg had zijzicht en via een periscoop een vooraanzicht. Acht jaar eerder in 1919 vloog al een duo over de Atlantische Oceaan, nl. Alcock en Brown. De eerste vrouw die de vlucht non-stop en solo deed, was Amelia Earhart in 1932, precies vijf jaar na Lindbergh van vandaag in 1927.
Op zondag 21 mei 1995 vindt in Vlaanderen de eerste rechtstreekse verkiezing plaats van het Vlaams Parlement. Voor 1995 was er al een niet-rechtstreekse verkiezing. Eerst heette die de Cultuurraad en daarna de Vlaamse Raad. Het Vlaams Parlement wordt verkozen voor vier jaar.
Ex-premier Rajiv Ghandi van India wordt in 1991 vermoord, vandaag dus 30 jaar geleden. Tijdens zijn verkiezingstournee kwam hij om het leven door een aanslag van de Tamil-tijgers. Hij was de zoon van Indira Ghandi die ook premier was en ook werd vermoord.
De Nederlandse schrijfster Annie MG Schmidt overlijdt in 1995. Een dag eerder werd ze 84. Pluk van de Petteflet en Jip en Janneke of het gedicht Spin Sebastiaan ken je ongetwijfeld wel.
Op 21 mei 2008 overlijdt acteur Bert André. Zijn naam blijft verbonden aan de oneliner uit de film Flodder: ‘Hé, buurman, wat doet u nu?’
En vandaag 5 jaar geleden in 2016 is komiek Gaston Berghmans overleden.
Maandag is het 10 jaar geleden dat de laatste aflevering van FC De Kampioenen wordt uitgezonden. Dit en nog veel meer uit de geschienis van 24 mei hoor je maandag in een nieuwe TM.
Ma22mei
Op 22 mei 2017 vindt in Manchester een aanslag plaats onmiddellijk na het concert van tieneridool Ariana Grande. Een merkwaardige aanslag trouwens, want het publiek bestond vooral uit kinderen, tieners en jonge twintigers. Is het toeval of niet dat het getal 22 een merkwaardige plaats kreeg? De aanslag vond dus plaats op 22 mei om 22:30. Er waren net geen 22 duizenden fans. 22 van hen kwamen om het leven. De 23ste dode was de zelfmoordterrorist zelf, die 22 jaar oud was.
Herman De Coninck overlijdt in 1997, de Belgische dichter die zijn volk poëzie leerde lezen. Zijn eerste vrouw overleed in een auto-ongeluk. Zijn tweede huwelijk liep stuk. Schrijfster Kristien Hemmerechts was zijn derde en laatste vrouw.
Op maandag 22 mei 1967 vallen 323 doden bij een brand in het warenhuis L’Innovation in de Nieuwstraat in Brussel. Vermoedelijk was brandstichting in een kleine opslag van kinderkledij op de 1e verdieping de oorzaak. Bewijs van kwaad opzet is echter nooit gevonden. Anderzijds werd beweerd dat de brand was aangestoken uit wraak voor de Amerikaanse week die in het warenhuis liep en dat volop in de Vietnamoorlog. De architectuur van het 64 jaar oude gebouw heeft alleszins de vuurontwikkeling versneld. Het gebouw was een ontwerp van de bekende architect Victor Horta. Drie jaar na de brand, in 1970, opende L’Innovation op dezelfde plaats in de Nieuwstraat in Brussel een nieuw warenhuis. Nu is daar de MediaMarkt gevestigd. Vijf jaar na de brand, in 1972, kwam in ons land een strenge wetgeving op brandveiligheid in winkels.
Vandaag in 1960 vindt de zwaarste aardbeving ooit plaats. Dat was in het zuiden van Chili. De aardbeving had een kracht van maar liefst 9,5 op de schaal van Richter. Rivieren verdwenen of werden verlegd. Een tsunami bereikte zelfs Australië, dat is 10 000 km verder aan de overkant van de Grote Oceaan. 3000 mensen kwamen om het leven.
Op 22 mei 1885 overlijdt Victor Hugo, auteur van Les Misérables. Dat is een theaterstuk over de sociale ongelijkheid. Op de begrafenis van Victor Hugo waren meer dan 2 miljoen mensen.
In ons land wordt de wet goedgekeurd om Nederlands te verplichten in de Vlaamse administratie. We lezen en schrijve 1878, vandaag dus 165 jaar geleden.
Morgen is het dag op dag 100 jaar geleden, op 23 mei 1923, dat de eerste vlucht van Sabena plaatsvindt. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 23 mei hoor je morgen in een nieuwe TM.
Di23mei
Het is vandaag precies 100 jaar geleden, op 23 mei 1923, dat de eerste vlucht van Sabena plaatsvindt. Het was een vrachtvlucht tussen Zaventem en het Britse Lympne met tussenstop in Oostende. Het begon allemaal als een pakjesdienst van en naar Engeland met een tussenlanding in Oostende. Eind 2001 ging Sabena failliet. Nu is er Brussels Airlines met locatie in Brussels Airport.
Precies een jaar geleden (2022) breekt de Nederlandse wielrenster Ellen van Dijk het werelduurrecord voor vrouwen op een UCI-goedgekeurde fiets. Ze deed dat aan een snelheid van 49,254 km/u. wat bijna 1 km/u vlugger was dan haar Britse voorgangster Joscelin Lowden. Ter vergelijking: Eddy Merckx reed in zijn uurrecord met een traditionele fiets slechts 186 m verder in één uur dan Ellen van Dijk met een UCI-goedkeurde fiets.
23 mei 2017 is de sterfdag van James Bond-acteur Roger Moore. Hij vertolke zeven keer de rol van James Bond: de eerste keer in 1973 in ‘Live and let die’, de laatste keer in ‘A view to a Kill’ in 1985. Vergeleken met zijn voorganger Sean Connery en zijn opvolger Timothy Dalton bracht Roger Moore een humoristisch element in agent 007. Voorts speelde hij ook in de tv-series Ivanhoe, The Saint en De Speelvogels. Roger Moore werd 89.
50 jaar geleden, vandaag in 1973, wordt in Avignon de eerste Pablo Picasso-tentoonstelling geopend sinds het plotse overlijden van de kunstschilder een maand eerder. Merkwaardig was dat àlle 201 doeken van de schilder tentoongesteld werden.
In 1969 verschijnt de rock-opera Tommy van The Who op dubbel-LP en later ook als film. Het verhaal van het autistische kind Tommy is een metafoor voor de veronderstelling dat we 5 zintuigen hebben, maar blind zijn voor de realiteit. Tommy stond symbool voor onze eigen beperkingen.
In 1934 worden Bonnie & Clyde door de politie in een hinderlaag gelokt en doodgeschoten. Bonnie Parker en Clyde Barrow waren jonge twintigers en bankrovers in de jaren dertig van de vorige eeuw. Dat had alles te maken met de economische crisis van die tijd. Het duo pleegde 13 moorden in vier jaar tijd.
Op 24 mei 1977 wordt het Egmontpact ondertekend. Dat vormde ons land om naar een federale staat. Hoe zat dat ook alweer? Je verneemt het morgen, zelfde tijd, in een nieuwe TM.
Wo24mei
Op 24 mei 2019 wordt Kim De Gelder alsnog geïnterneerd wegens ontoerekenkngsvatbaar. Hij zat dan al 10 jaar in de gevangenis. Door de internering moest De Gelder niet langer in de gevangenis, maar in een Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC). De Gelder werd veroordeeld tot levenslang voor 4 moorden en 25 moordpogingen onder meer in het kinderdagverblijf Fabeltjesland in Dendermonde in 2009. Zijn advocaat had gepleit voor een internering, omdat De Gelder schizofreen zou zijn en een psychiatrische begeleiding nodig had. Maar de volksjury van het Hof van Assissen had in 2013 bij zijn proces geoordeeld dat Kim De Gelder wel toerekeningsvatbaar was.
Op 24 mei 2014 schiet een man 4 mensen dood aan het Joods Museum in Brussel. De dader was Mehdi Nemmouche. De man van 29 werd een week later toevallig opgepakt in Marseille bij een routinecontrole van de douane. Hij werd veroordeeld tot levenslang.
In 1977 wordt het Egmontpact ondertekend. Dat was een overeenkomst over de omvorming van ons land naar een federale staat. Het regelde eveneens de verhoudingen tussen de taalgemeenschappen met onder meer de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. De regering Tindemans ll viel uiteindelijk over de concrete uitvoering van het Egmontpactpact. De splitsing van de kieskring BHV kwam er uiteindelijk maar pas 35 jaar later in 2012.
In 1921 keurt onze regering het recht op staken voor vakbonden goed. Of anders gezegd, syndicale acties, zoals een staking, werden bij wet niet langer strafbaar. Maar absoluut is het stakingsrecht toch wel niet. Het moet gebeuren in overeenstemming met de wetten van het land en het kan worden beperkt in functie van de openbare orde of onevenredige schade. Het stakingsrecht houdt ook in dat men niet gedwongen mag worden om te staken.
Op 24 mei 1883 wordt de Brooklyn Bridge in NY geopend, vandaag dus 140 jaar geleden. De brug verbindt Brooklyn met Manhattan. De bouw duurde 13 jaar en was toch wel een mysterie. 27 arbeiders kwamen om het leven onder meer wegens de duikersziekte. Ook vader en zoon Roebling slaagden er niet in om de brug af te werken. Het was uiteindelijk de schoondochter die de eer op haar naam mocht schrijven.
Morgen is het precies vijf jaar geleden, in 2018, dat de Europese privacywetgeving van kracht wordt, beter bekend als de GDPR.Tot morgen.
Do25mei
In 2020 duwt een politieagent 9 min lang met zijn knie op de nek van George Floyd met als gevolgd dat de Afro-Amerikaanse man ter plekke stikt. De man van 46 kon zich fysiek niet bewegen, omdat hij geboeid op zijn buik op straat lag. De mishandeling werd door omstaanders met een smartphone gefilmd en live uitgezonden via Facebook. Het werd wereldnieuws en leidde tot protesten tegen racisme in de hele wereld. De blanke agent die met de knie op de nek van Floyd duwde, werd veroordeeld voor ‘moord zonder de intentie te doden’ en kreeg hiervoor een celstraf van 22,5 jaar.
Vandaag is het precies vijf jaar geleden, op 25 mei 2018, dat de Europese privacywetgeving van kracht wordt, beter bekend als de GDPR. De GDPR gaat over het beheer en de beveiliging van persoonlijke gegevens van Europese burgers. Dat betekent dat er toestemming wordt gevraagd aan de burger om die gegevens te verzamelen. Dat gebeurt onder meer in de zogenaamde cookies.
President Kennedy belooft op 25 mei 1961 dat voor het eind van de jaren zestig een Amerikaan voet op de maan zal zetten en dat die ook veilig zal terugkeren. Deze belofte van de Amerikaanse president was een stevig antwoord op de voorsprong die Rusland dan met kop en schouders had in de zogenaamde spacerace. Zoals bekend lukte het Amerika ook om in de zomer van 1969 als eerste een mens op de maan te zetten.
In de nacht van 24 op 25 mei 1915 verdwijnt baron d’Udekem d’Acoz uit zijn kasteel in Ruddervoorde. ’s Nachts werd hij uit zijn bed gehaald, omdat de Duitse opperbevelhebber in Tielt de baron dringend wou spreken. De baron werd in de rug geschoten en levend begraven. Drie maanden later werd baron d’Udekem d’Acoz teruggevonden. Dit was het begin van de Moorden van Beernem.
Paul Deman wint in 1913 de allereerste Ronde van Vlaanderen, vandaag dus 110 jaar geleden. Het startsein werd gegeven met de legendarische woorden van Karel Van Wijnendaele: ‘Heren vertrekt’. Het was ook de langste Ronde van Vlaanderen ooit met 324 km op de teller met start en aankomst in Gent. Van de 37 renners kwamen er 16 aan. De gemiddelde snelheid van de winnaar was 26,88 km/u. Hij had er 12 uur over gedaan.
Morgen tijdreizen we ondermeer naar 1986 met de voorstelling van de blauwe Europese vlag met de 12 gele sterren. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 26 mei hoor je morgen in een nieuwe TM.
Vr26mei
In 1976 overlijdt de Duiste filosoof Heidegger. Hij stelde de vrijheid van de mens centraal in zijn filosofie. Hij waarschuwde voor de opkomst van de techniek. “We denken dat we de technologie de baas zijn, maar als we onze houding tegenover technologie niet bepalen, gebeurt het omgekeerde”, aldus Heidegger. Hij sprak deze legendarische woorden in de jaren zestig naar aanleiding van de grote toename van de typemachines in de kantoren.
De Europese vlag wordt vandaag in 1986 voorgesteld. Je weet wel de blauwe vlag met de 12 gele sterren. Het was toeval dat het getal 12 overeenkwam met Spanje en Portugal die dan net, in 1986, als 11e en 12e land toetraden. En zo was tot 1995, het aantal sterren gelijk aan het aantal landen. Nu zou de Europese vlag meer dan twee keer zoveel sterren moeten hebben. Kroatië was het laatste land dat erbij kwam in 2013. In 2020 stapte het VK er uit.
Michael Jackson trouwt vandaag in 1994 met Lisa Marie Presley. Ze was moeder van 2 kinderen en net 20 dagen gescheiden. Michael Jackson was fier op zijn huwelijk, want hij was een grote bewonderaar van haar overleden vader Elvis Presley. Het duo was na anderhalf jaar alweer gescheiden. Lisa Marie Presley trouwde vier keer en scheidde evenveel keer ook. Ze overleed in januari van dit jaar (2023). Michael Jackson overleed in 2009.
Manchester United wint in 1999 de Champions League met 2-1 van Bayern München.
En de Champions League vandaag in 2004 wordt gewonnen door FC Porto met 3-0 van Monaco.
Groot feest is het dan weer in Club Brugge, want voor de 10e keer wint blauw-zwart de Beker van België in 2007.
Vlaanderen is in 2009 getroffen door zwaar onweer met hagelstenen tot 10 cm dik.
Vorig jaar (2022) is Andrew Fletcher overleden. De Fletch, zoals hij werd genoemd, was toetsenist bij Depeche Mode. De synthesizer was in hun muziek bepalend voor de klankkleur. Van Depeche Mode kennen we onder meer Just can’t get enough, People are People, Enjoy the Silence en Everything counts. De Fletch werd 60.
Je kan de podcast van deze TM opnieuw beluisteren op de website RT.be.
Op 29 mei 1985 vond het Heizeldrama plaats. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 29 mei hoor je maandag in een nieuwe TM.
Vr27mei
Op 27 mei 1999 maken het vrt-journaal en liberaal politicus Guy Verhofstadt het dioxineschandaal wereldwijd en dat op een week voor de verkiezing. De CVP-SP-regering van Jean-Luc Dehaene was dan al een maand op de hoogte van de dioxine, maar hield de lippen stijf in de hoop de verkiezingsdag te kunnen passeren. Het achterhouden van de informatie ten koste van de volksgezondheid betekende het definitieve einde van Jean-Luc Dehaene als premier en ook het einde van zijn partij de CVP en dit na 40 jaar regering. Door de giftige en kankerverwekkende dioxines werden honderden bedrijven van pluimvee, varkens en runderen geblokkeerd. 7 miljoen kippen werden vernietigd en 60 000 varkens afgevoerd. De crisis kostte ons land naar schatting 1,5 miljard euro.
Vandaag een kwarteeuw geleden, op 27 mei 1997, worden voor het eerst eindtermen en ontwikkelingsdoelen in het gewoon basisonderwijs goedgekeurd door de Vlaamse Regering. De eindtermen of einddoelen worden door de overheid opgelegd en ze dienen als referentie voor een kwalitatief basisonderwijs. Het zijn de minimale doelen die voor de kleuters moeten worden nagestreefd en met zoveel mogelijk leerlingen moet worden bereikt. Aan de einddoelen hangen werkingsmiddelen, een financiering van de overheid dus, die wordt gecontroleerd door de inspectie in de zogenaamde doorlichtingen. Er wordt gewerkt aan een opvolging van de eindtermen en ontwikkelingsdoelen voor het basisonderwijs.
In 1989 wordt Patrick Haemers aangehouden in Rio de Janeiro. De Bende Haemers pleegde gewelddadige overvallen op geldtransporten in de jaren 80. Patrick Haemers ontvoerde ook oud-premier Paul Vanden Boeynants. In 1993 pleegde Haemers zelfmoord in zijn cel in Vorst. Heb je vragen rond zelfdoding neemt dan contact op met de zelfmoordlijn op 1813.
We zijn in het begin van de Tweede Wereldorlog als vandaag in 1940, 27 doden vallen bij een ontploffing in de kerk in Vinkt. Waarschijnlijk ging het om ‘friendly fire’, waarbij de kerk door Belgische artillerie werd geraakt. Op verschillende plaatsen in de gemeente vonden executies plaats. In een paar dagen vielen 140 doden in Vinkt en Meigem. Het was de laatste dag van de Achttiendaagse Veldtocht van de Duitse troepen door ons land. Een dag later capituleerde koning Leopold III.
Op 30 mei 2013 won het komisch sketchprogramma ‘Wat als’, de Gouden Roos van Montreux, zeg maar de oscars van de tv. Meer hierover maandag in een nieuwe TM.
Vr28mei
Ons land is nog maar pas 20 dagen in de Tweede Wereldoorlog betrokken als Koning Leopold lll zich al overgeeft aan Hitler vandaag in 1940. Onze bondgenoten, Frankrijk en Engeland, reageerden ontgoocheld. Een ontmoeting tussen Koning Leopold III en Hitler, een half jaar later, leverde niets op.
In 1983 wint Pierre Volondat de Koningin Elisabethwedstrijd voor piano. Tijdens de wedstrijd en vooral bij de uitreiking van de prijs viel de 20-jarige Belg op door zijn stijve houding die lachwekkend overkwam. Hij kreeg ook de Prijs Koningin Fabiola, de prijs van het publiek én ‘la Médaille de Vermeil’, een unicum was dat in de geschiedenis van het prestigieuze muziekconcours.
De 18-jarige West-Duitse Mathias Rust landt in 1987 met een sportvliegtuig op het Rode Plein in Moskou. Toch wel een gewaagde stunt als je weet dat het Ijzeren Gordijn streng bewaakt werd en dat er een koude oorlog heerste tussen de twee grootmachten in de wereld van toen. Rust kreeg een gevangenisstraf van 432 dagen.
Het is vandaag exact een kwarteeuw geleden in 1996 dat Sabine Dardenne wordt ontvoerd door Marc Dutroux. Ze was dan 12. 2,5 maand zat ze opgesloten in zijn kelder in Marcinelle waar ze bevrijd werd samen met Laetitia Delhez. Het waren ook de enige twee die de daden van Dutroux hebben overleefd. Sabine Dardenne schreef haar verhaal neer in een boek.
Een storm met rukwinden tot 112 km/u in Oostende zorgt voor een winderige 28 mei in het jaar 2000.
In 2002 wordt de Euthanasiewet van de regering Verhofstadt l door het parlement goedgekeurd. CD&V, Vlaams Blok en drie Franstalige liberalen stemden tegen. De goedkeuring kreeg géén applaus in het halfrond. Ons land was na Nederland het tweede land in de wereld dat euthanasie onder bepaalde voorwaarden toeliet. Euthanasie is weliswaar in ons land geen recht, want een arts kan niet gedwongen worden tot euthanasie.
Maandag is het precies een halve eeuw geleden in 1971 dat het eerste naakt op de Belgische televisie te zien is en dan nog wel in kleur. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van de laatste dag van de maand hoor je maandag zelfde tijd in een nieuwe TM. Tot maandag
Ma29mei
In het centrum van Luik vallen vier doden bij een schietpartij en een gijzeling in 2018, vandaag dus vijf jaar geleden. Een man opende het vuur op twee agentes en een toevallige studente van 22. Hij gijzelde ook nog een poetsvrouw in een school in de buurt. De schutter, Benjamin Herman, werd door de politie gedood. Naar aanleiding van de aanslag kwamen enkele dagen later 3000 mensen in een Witte Mars op straat in Luik.
Op 29 mei 1985 vindt het Heizeldrama plaats. Nog voor de aftrap van de finale van de Europacup, nu Champions League, tussen Liverpool en Juventus Turijn, ontstonden rellen. De toeschouwers uit het neutrale blok Z vluchtten in paniek naar de benedenhoek van de tribune. De mensenmassa werd tegen de muur en het dranghek platgedruk tot uiteindelijk de muur en het hek omver vielen. De ijzeren omheining was geplooid door de druk van de massa. 39 mensen kwamen om het leven waaronder vier Belgen. Om nog erger te voorkomen, werd de match uiteindelijk wel gespeeld. Juventus won met 1–0 door een penalty. De beker werd buiten het zicht van het publiek in de kleedkamer uitgereikt.
In 1982 overlijdt actrice Romy Schneider, beter bekend als Sissi. Zij werd 43.
De wereldleiders Nixon en Brezjnev ondertekenen in 1972 in Moskou, het eerste SALT-verdrag. SALT I legde het aantal nucleaire lanceerinstallaties stil. In de Koude Oorlog hadden Amerika en Rusland hun kernwapens naar elkaar gericht in een zogenaamde gewapende vrede.
De Schoolpactwet wordt goedgekeurd op 29 mei 1959. Dat maakte een einde aan de schoolstrijd tussen de grote onderwijsnetten, nl. de vrije scholen, de rijksscholen, nu GO!, en de gemeentescholen. Vooral gelijke werkingsmiddelen, geld dus, voor alle netten was het resultaat. En ook het inschrijvingsgeld in de middelbare scholen werd afgeschaft.
Precies 70 jaar geleden, vandaag in 1953, is Edmund Hillary uit Nieuw-Zeeland de eerste mens op de top van de hoogste berg ter wereld, de Mount Everest. Zijn gids is al even bekend, nl. sherpa Tenzing Norgay. Strikt genomen was hij de allereerste mens op de top van de hoogste berg.
Morgen is het precies 245 jaar geleden, in 1778, dat Voltaire is overleden. Wie was die filosoof ook alweer die de intellectuele aanstoker van de Franse Revolutie wordt genoemd? Je hoort het morgen, zelfde uur, in een nieuwe TM.
Di30mei
Vandaag in 2020 vindt de lancering plaats van de eerste commerciële bemande ruimtevlucht. Space X brengt twee astronauten naar het internationaal ruimtestation ISS. Deze vlucht was historisch, want het was voor het eerst dat niet de ruimtevaartorganisatie NASA, maar een commercieel bedrijf, de vlucht naar het ISS uitvoerde.
Vandaag 10 jaar geleden, in 2013, wint het tv-programma ‘Wat als’, de Gouden Roos van Montreux. Dat is de meest prestigieuze Europese prijs voor amusementsprogramma’s, zeg maar de oscars van de tv. Het komisch sketchprogramma ‘Wat als’ bestond dan twee jaar en werd gemaakt door het productiehuis Shelter.
In 2002 wordt in ons land de wet van kracht die op kieslijsten verplicht om evenveel vrouwen als mannen te hebben. Eerder was die verhouding een derde. Bovendien moeten de eerste twee kandidaten van een verschillend geslacht zijn. De tegenstanders van de nieuwe regelgeving haalden als argument aan dat niet het geslacht, maar de competentie en de motivatie belangrijker vaardigheden zijn om het volk in de politiek te vertegenwoordigen.
Vandaag in 1945 wordt de Vlaamse Irma Laplasse geëxecuteerd in de Brugse gevangenis ‘t Pandreitje. Vijf maanden eerder, net voor Kerstmis 1944, werd ze door de Krijgsraad in Brugge veroordeeld wegens verraad en verklikking van zeven leden van het Verzet. Ze had de hulp ingeroepen van Duitse soldaten om haar zoon vrij te krijgen die als collaborateur was opgepakt door het Verzet.
Filosoof Voltaire overlijdt in 1778, vandaag dus 245 jaar geleden. Hij was voortrekker van de Verlichting en ook wel de intellectuele aanstoker van de Franse Revolutie genoemd, die hij zelf niet meer meemaakte, want die was voor 10 jaar later in 1789. “Niets is zo broodnodig als het overbodige”, zei Voltaire. Met deze nuchtere opvatting maakte Voltaire duidelijk dat de hele consumptiemaatschappij gebaseerd is op het feit dat het overbodige belangrijk is voor ons geluk. Het feit dat je dingen kan veroorloven die je niet eens nodig hebt, stemt je uitermate tevreden. Luxe geeft een gevoel van macht, rijkdom en aanzien, precies omdat het overbodig is.
30 mei is de sterfdag van kunstschilder Pieter Paul Rubens in 1640. De Vlaamse barokschilder had een groot atelier met veel assistenten. De Kruisafneming is een bekend werk van hem. Het vrouwelijk schoon schilderde hij voor die tijd behoorlijk naakt.
Herinner jij je nog de flippo’s in de zakken chips? Op 31 mei 1997 werden die bij wet verbonden. Waarom was dat ook alweer? Je hoort er meer over morgen in een nieuwe TM.
Wo31mei
In 2020 is de gewezen flandrien Roger Decock overleden. Hij won in 1951 Parijs-Nice en in 1952 de Ronde van Vlaanderen. Die overwinning dankte hij aan een speciaal zalfje dat hij op vraag van een apotheker uit Menen moest gebruiken. Roger Decock nam ook twee keer deel aan de Ronde van Frankrijk 1951 en 1952. Roger Decock werd 93.
In 2009 is Elizabeth Gladys Millvina Dean overleden. Zij was de jongste passagier van de Titanic. Ze was tijdens de scheepsramp twee maanden oud. Sinds 2007 was ze de laatste overlevende van de scheepsramp. Millvina Dean had geen bewuste herinneringen aan de Titanic.
De Jamaicaanse sprinter Usain Bolt loopt in New York in 2008 zijn eerste wereldrecord op de 100 meter, vandaag dus 15 jaar geleden. De 21-jarige atleet, die 1m 95 groot was, deed dit in 9 sec en 72 honderdsten, wat 2 honderdsten van een seconde sneller was dan zijn landgenoot Powell. Bolt verbeterde een jaar later, in 2009, zijn eigen wereldrecord en liep de 100 m sprint in 9 sec 58 honderdsten. Het record staat, na 14 jaar, nog altijd op zijn naam.
Een kwarteeuw geleden, in 1997, worden flippo’s in chips bij wet verboden. Die wet kwam er na het overlijden van een vrouw die een flippo had ingeslikt. De flippo was een rond schijfje van kunststof dat gratis in chips werd aangeboden. Op de schijfjes stonden stripfiguren die je kon verzamelen. Na twee jaar en meer dan 300 miljard flippo’s, kwam dus vandaag in 1997, een einde van de flipporage. Bijna een kwarteeuw later, naar aanleiding van het EK-voetbal in juni 2021, kwamen de flippo’s even terug. De Nederlandse uitvinder van de originele flippo’s had hier niets mee te maken. Het waren ook geen echte flippo’s, want die hadden inkepingen.
Op 31 mei 1971 is er voor het eerst naakt te zien op de Vlaamse openbare omroep. En dan nog wel in kleur, want de BRT-televisie was vijf maanden eerder overgeschakeld van zwart-wit naar kleur. Het eerste naakt was van zangeres Mary Porcelijn, die vanop de rug gefilmd, in de duinen wandelde, terwijl ze haar lied Erotissima zong. Meer dan een naakt achterwerk was het niet. Het zorgde toch wel voor een schandaal.
Op 1 juni 1969 werd Eddy Merckx voor de eerste keer betrapt op doping. Dat was in de Ronde van Italië. Dit en nog veel meer uit de geschiedenis van 1 juni, hoor je morgen in een nieuwe TM.